Zachowanie i cechy charakteru ambiwertyka

Typy osobowości

Natura człowieka od zawsze była obiektem zainteresowań naukowców. Każdy z nas jest inny i przejawia różne cechy charakteru, można w nich jednak znaleźć pewne prawidłowości. Na podstawie obserwacji naukowcy określili typy osobowości. Osobowość to grupa cech, które wpływają na nasze zachowanie w różnych sytuacjach i określają nasz stosunek do świata. Na pewno zauważyłeś, że niektóre osoby są bardziej wycofane i lubią spędzać czas z dala od ludzi, a inne wręcz przeciwnie – otaczają się przyjaciółmi, a samotność im nie służy. O typach osobowości wspominał już Hipokrates. Według niego istnieją cztery typy:

• sangwinik,

• choleryk,

• melancholik,

• flegmatyk.

Sangwinika cechuje optymizm, tryska energią i ma pozytywne nastawienie do świata i otaczającej go rzeczywistości. Doskonale czuje się wśród ludzi, jest komunikatywny i łatwo nawiązuje nowe znajomości. Bywa przez to jednak zapominalski, chaotyczny, beztroski i nieodpowiedzialny.

Choleryk natomiast przejawia dużą nadpobudliwość. Działa gwałtownie i pod wpływem emocji. Uwielbia rywalizację i źle reaguje na krytykę i porażkę. Łatwo wyprowadzić go z równowagi, szybko się denerwuje i jest wybuchowy.

Melancholik, w przeciwieństwie do choleryka i sangwinika, jest bardziej refleksyjnie nastawiony do życia. Jest zamknięty w sobie, nie lubi dzielić się emocjami i otaczać ludźmi. Dobrze czuje się we własnym towarzystwie. Przejawia również wysoką empatię, dzięki czemu można na niego liczyć w każdej sytuacji. Bywa jednak niestabilny emocjonalnie.

Flegmatyk to typ osobowości, który lubi porządek. Jest doskonale zorganizowany i poukładany. W jego życiu nie ma miejsca na spontaniczność. Jest cierpliwy, wyrozumiały, ciepły i sympatyczny, jednak nie przejawia skłonności przywódczych. Wręcz przeciwnie – trzyma się swojej ustalonej roli w społeczeństwie.

Poza Hipokratesem tematyką ludzkiej osobowości zajmował się także znany psycholog Carl Gustav Jung. Wyróżnił on dwa podstawowe typy osobowości: introwertyka i ekstrawertyka. Introwertyk skupiony jest na doznaniach wewnętrznych. Najlepiej czuje się we własnym towarzystwie i stroni od ludzi. Ekstrawertyk wręcz odwrotnie – uwielbia otaczać się ludźmi i być w centrum uwagi. Jung przedstawił dwie skrajne perspektywy. Jego krytycy zwrócili jednak uwagę, że musi istnieć coś pomiędzy introwertykiem a ekstrawertykiem – jest to ambiwertyk. Pojęcie to pochodzi od słowa ambiwalencja, gdzie „ambi-” w języku łacińskim znaczy „oboje”. Określa większość społeczeństwa. Stworzono go, ponieważ zauważono, że wielu ludzi przejawia zarówno skłonności intro-, jak i ekstrawertyczne, przez co pojawiły się problemy z zakwalifikowaniem ich do określonych grup.

Kim jest ambiwertyk?

Ambiwertyk to połączenie charakteru introwertyka i ekstrawertyka. To, które z cech przeważają, zależy od określonej sytuacji. Pojęcie to wymyślił i opisał psycholog Hans Eysenk. Podczas gdy introwertyk zamyka się w sobie, a ekstrawertyk łaknie atencji, ambiwertyk potrafi dostosować się do sytuacji. Będzie doskonale bawić się zarówno na przyjęciu, jak i spędzając samotny, refleksyjny wieczór z książką w dłoni. Przeważające cechy jego charakteru będą zależały od warunków, w których się znajdzie. 

Ambiwertyka możemy nazwać człowiekiem uniwersalnym, który potrafi się dostosowywać do otaczającej go rzeczywistości. Może być zarówno doskonałym liderem, jak i szeregowym pracownikiem, słuchaczem i mówcą, duszą towarzystwa lub empatycznym kompanem. 

Ze względu na uniwersalny charakter ambiwertyków często uważa się je za osoby nieszczere, które inaczej zachowują się wśród przyjaciół, inaczej w pracy i w gronie rodzinnym. W towarzystwie są energiczni i otwarci, natomiast w domowym zaciszu bywają zamknięci i refleksyjni.

Sprawdź, czy jesteś ambiwertykiem

Znajomość swojego typu osobowości może Ci pomóc odnaleźć się w niektórych życiowych sytuacjach. W określeniu go pomogą następujące pytania:

• Jak szybko potrafisz zaufać innym ludziom?

• Jak się czujesz, będąc samemu?

• Czy lubisz przebywać w grupie? Jak się wówczas zachowujesz?

• Wolisz pracę zespołową czy indywidualną?

• Jak lubisz spędzać wolny czas?

Jeśli ciężko Ci zaufać ludziom, dobrze czujesz się w samotności, wolisz pracować indywidualnie, a wieczory spędzać w domowym zaciszu, jesteś najprawdopodobniej introwertykiem. Jeśli natomiast ufasz ludziom, samotność Ci nie służy, lubisz przebywać i pracować w grupie, wówczas jesteś ekstrawertykiem. Jeśli przyjemność sprawia Ci zarówno przebywanie samemu, jak i w towarzystwie, a Twoje preferencje zależą od nastroju, to znak, że jesteś ambiwertykiem. 

Pamiętaj, że każdy z nas jest inny, a typy osobowości mogą być jedynie wskazówką. Najważniejsze, żebyś czuł się dobrze ze sobą i nie robił nic wbrew swojej naturze. Nie możesz jednak za negatywne cechy swojego charakteru obarczać typu osobowości. Ma on być bowiem jedynie drogowskazem, a nie usprawiedliwieniem. Odpowiedz więc sobie na kluczowe pytanie, czy czujesz się dobrze sam ze sobą? Jeśli nie, postaraj się to zmienić.

1. D. Buksik, Wybrane psychologiczne teorie cech osobowości, [w:] „Seminare. Poszukiwania naukowe”, 2000, nr 16.
2. P. Costa, R. McCrae, Osobowość dorosłego człowieka, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
3. J. Jankowski, Czy wiesz kim jesteś?, Sensus, Gliwice 2015.
4. C. G. Jung, Typy psychologiczne, Wydawnictwo KR, Warszawa 2009.
5. A. Zdanowski, Typologia osobowości w praktyce, czyli jak ułatwić sobie życie, Wydawnictwo Altius, Warszawa 2021.