Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Obrzęk nóg u osoby starszej – jakie są jego przyczyny?

Marta Skrzypek

lek. Magdalena Mroczek

09.05.2022

Aktualizacja: 30.09.2022

Na opuchnięte nogi najczęściej skarżą się osoby starsze lub spędzające większość czasu w pozycji siedzącej. Seniorzy powinni zawsze konsultować obrzęki nóg z lekarzem, dlatego że ich przyczyną mogą być zaburzenia krążenia w żyłach lub niewydolność serca. Czym dokładnie jest obrzęk i czy jest niebezpieczny?


co-oznacza-obrzek-nog-u-starszej-osoby
pexels

Polecane

afta-w-gardle-jakie-sa-objawy-jak-wyglada-leczenie
Zdrowie
2 min.
Afta w gardle - jakie są objawy? Jak wygląda leczenie?
24.01.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
szalwia-na-gardlo-jak-ja-stosowac-pic-czy-plukac
Zdrowie
2 min.
Szałwia na gardło - jak ją stosować? Pić czy płukać?
28.10.2021
nadmierna-potliwosc-glowy-jakie-sa-przyczyny
Zdrowie
1 min.
Nadmierna potliwość głowy - jakie są przyczyny?
24.01.2022
Spis treści
  1. Czym jest obrzęk?
  2. Co oznacza obrzęk nóg u osoby starszej?
  3. Niewydolność żył
  4. Zakrzepica żył głębokich
  5. Reumatyzm
  6. Niewydolność serca
  7. Zaburzenie procesów metabolicznych
  8. Obrzęk miejscowy – co to oznacza?
  9. Czy obrzęk nóg może być niebezpieczny?

Czym jest obrzęk?

Obrzęk to objaw, który jest skutkiem przesiąkania płynu z naczynia krwionośnego lub chłonnego, gromadzącego się między komórkami. Prawidłowe naczynie przepuszcza płyn z tkanek do naczynia i na odwrót. W ten sposób tlen i substancje odżywcze są rozprowadzane z krwi do komórek, a z powrotem wchłaniane są produkty przemiany materii i dwutlenek węgla. Jeśli w naczyniach gromadzi się zbyt dużo płynu, zaczyna on wyciekać i powstaje obrzęk, potocznie zwany opuchlizną. Dzieje się tak zazwyczaj w momencie, gdy:

  • występuje stan zapalny, w wyniku którego zwiększa się przepuszczalność ścian naczynia,

  • rośnie ciśnienie krwi w wyniku zakrzepu lub ucisku, przez co więcej płynu wycieka poza naczynie (typowe dla zakrzepicy, długotrwałego ucisku kończyny),

  • cierpisz na chorobę autoimmunologiczną lub chorobę nerek, przez co w organizmie występuje nieprawidłowe stężenie elektrolitów,

  • obniża się przepływ w naczyniu wskutek choroby żył lub niewydolności serca.

Obrzęk kończyny ma bardzo wiele przyczyn, które różnią się w zależności od wieku pacjenta oraz jego stanu zdrowia. Większość z nich lekarz może ustalić podczas pierwszej wizyty. Opuchlizna utrzymująca się przez dłuższy czas nie powinna być bagatelizowana.

Co oznacza obrzęk nóg u osoby starszej?

Opuchnięte nogi nie są chorobą, a jedynie objawem różnych schorzeń. U osób starszych mogą być związane z zakłóceniem pracy narządów wewnętrznych. W dodatku organizm seniorów jest znacznie słabszy i w związku z tym przyczyn obrzęków bywa naprawdę mnóstwo.

Niewydolność żył

Wiele osób powyżej 60. roku życia boryka się z przewlekłą niewydolnością żylną kończyn dolnych, wskutek której powstają opuchnięcia oraz żylaki. Schorzenie częściej dotyka kobiety i objawia się uczuciem ciężkości nóg, obrzękiem, widocznymi uwypukleniami skóry w miejscach ucisku ubrań lub opuchniętymi stopami. Do innych objawów można zaliczyć silne skurcze łydek, występujące głównie w nocy.

Zakrzepica żył głębokich

Zakrzepica żył to inaczej zakrzep żył głębokich, który blokuje w nich przepływ, zazwyczaj właśnie w kończynie dolnej. Najbardziej zagrożone są osoby powyżej 60. roku życia z chorobami współistniejącymi. Objawy to: ból nóg, obrzęk, owrzodzenie skóry. Czasami choroba przebiega bezobjawowo, przez co może dojść do powikłań w postaci oderwania się skrzepu i umiejscowienia się go w płucach, sercu lub mózgu. Wówczas dochodzi do zawału serca lub zatorowości płucnej. Aby zapobiegać chorobie, seniorzy powinni unikać długotrwałego bezruchu i poświęcić więcej czasu na aktywność fizyczną.

Reumatyzm

Reumatyzm powoduje przewlekłe zapalenie stawów. Osoby starsze są szczególnie narażone na tę chorobę. Jednym z objawów reumatyzmu są opuchnięte stawy. Do powstania obrzęku dochodzi na skutek nagromadzenia się zbyt dużej ilości płynu wokół stawu, przez co staje się on znacznie opuchnięty i bardzo dotkliwy. Poza opuchlizną reumatyzmowi towarzyszą takie objawy, jak: silny ból stawów, guzki reumatoidalne na palcach, chroniczne zmęczenie, rozdrażnienie, stany depresyjne.

Niewydolność serca

Obrzęki związane z niewydolnością serca u osób starszych pojawiają się głównie na nogach. Mają podłoże w niewydolności krążenia oraz w upośledzonym odpływie krwi z obwodu do serca, co skutkuje zastojem w żyle głównej. W efekcie dochodzi do podwyższonego ciśnienia w żyłach i powstawania przesięków płynu. U osób starszych leżących obrzęki pojawiają się głównie w okolicy krzyżowo-lędźwiowej.

Zaburzenie procesów metabolicznych

Z wiekiem ludzki organizm jest coraz słabszy i dochodzi do spowolnienia i nieprawidłowości w procesach metabolicznych oraz nieprawidłowości w syntezie i stężeniu białek i elektrolitów w organizmie. Dodatkowo często ma miejsce niewydolność nerek, nasilająca ten stan.

Obrzęk miejscowy – co to oznacza?

Obrzęk nóg nie zawsze oznacza poważniejszą chorobę. Jeśli jest niewielki, występuje w jednym miejscu i obejmuje mały odcinek skóry, mowa o obrzęku miejscowym.

Opuchlizna miejscowa może być spowodowana:

  • reakcją alergiczną, której towarzyszy wysypka i swędzenie,

  • reakcją zapalną w wyniku ukąszenia przez owada, oparzenia słonecznego lub choroby autoimmunologicznej,

  • zrostami pooperacyjnymi,

  • zwapnieniem kości,

  • obrzękiem naczynioruchowym, spowodowanym najczęściej przyjmowaniem leków.

Czasami obrzęk miejscowy obejmuje cały narząd, przez co organ przestaje prawidłowo funkcjonować i zwiększa swoją objętość. Może być to bardzo groźne dla życia, szczególnie jeśli mowa o obrzęku mózgu, płuc czy krtani.

Czy obrzęk nóg może być niebezpieczny?

Każdy obrzęk, a zwłaszcza kończyn dolnych, może być niebezpieczny dla osób starszych. Szczególny niepokój powinny budzić sytuacje, takie jak:

  • obrzęk łydki z towarzyszącym bólem, sygnalizujący zakrzepicę żył głębokich,

  • nadmierny obrzęk po ukąszeniu owada, wywołujący reakcję alergiczną; oprócz obrzęku alarmujące są wówczas duszności i nagłe osłabienie,

  • opuchlizna, której towarzyszą zmiany skórne, takie jak: wysypka, grudki, stwardnienia podskórne,

  • silny obrzęk kończyny dolnej po urazie – może świadczyć o złamaniu, zwichnięciu lub uszkodzeniu stawu,

  • odgłosy chrupania w stawach, szczególnie kolanowych, połączone z opuchlizną.

Czasami powodem obrzęku nóg u osób starszych jest po prostu zła dieta. Seniorzy potrzebują odpowiedniego odżywiania. Dania muszą zawierać dużo warzyw, owoców oraz pełnowartościowego białka. Warto też zadbać o prawidłową masę ciała; otyłość sprzyja obrzękom nóg, ponieważ mięśnie seniora nie są na tyle silne, by dźwigać dodatkowy ciężar.

Źródła
  1. J. Łuczak, J. Kozikowska, Obrzęk limfatyczny – patomechanizm, podział, zasady leczenia, „Przewodnik Lekarza” 2001, nr 4 (5), s. 48–54.
  2. O. Gultig, A. Miller, H. Zoltzer, Limfologia, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
Author Marta Skrzypek picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

nadwyrezenie-reki-jak-sobie-pomoc-objawy-i-profilaktyka
Zdrowie
1 min.
Nadwyrężenie ręki - jak sobie pomóc? Objawy i profilaktyka
29.10.2021
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
kwasny-zapach-potu-jakie-sa-przyczny
Zdrowie
1 min.
O czym świadczy kwaśny zapach potu? Prawdopodobne przyczyny
02.06.2022
grzybica-paznokci-jakie-sa-domowe-sposoby
Zdrowie
2 min.
Grzybica paznokci - jakie są domowe sposoby?
31.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
woda-z-octem-na-opuchlizne-jak-przygotowac
Zdrowie
1 min.
Woda z octem na opuchliznę - jak przygotować?
24.01.2022
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.