Czym jest stenoza aortalna? Objawy, diagnostyka, zabieg'

Czym jest stenoza aortalna?

Stenoza aortalna, czyli zwężenie zastawki aorty (lewego ujścia tętniczego), jest chorobą prowadzącą do utrudnionego odpływu krwi z lewej komory serca do aorty. W warunkach fizjologicznych powierzchnia ujścia zastawki aortalnej u osób dorosłych wynosi 3,0–4,0 cm2. Zastawka ta jest zbudowana z 3 płatków, a jej główną funkcją jest zapobieganie cofaniu się krwi z aorty do lewej komory serca. Zmniejszenie powierzchni ujścia zastawki aortalnej <1,5 cm2 niesie ze sobą poważne konsekwencje. Lewa komora serca nie może przepompować wystarczającej ilości natlenowanej krwi przez zwężoną zastawkę, a tym samym dostarczyć odpowiedniej ilości tlenu do tkanek obwodowych. Dochodzi również do jej przerostu, a z czasem też do niewydolności komory.

Stenoza aortalna to schorzenie dotyczące przede wszystkim osób w wieku podeszłym. Eksperci sądzą, że ciężkie zwężenie zastawki aortalnej występuje u 2–9% pacjentów po 75 roku życia.

• Sprawdź też, jakie są źródła wapnia w diecie.

Czym może być spowodowana stenoza aortalna?

Stenoza aortalna może mieć charakter nabyty lub być konsekwencją wrodzonej wady zastawki aorty (najczęściej zastawki dwupłatkowej). Do zwężenia lewego ujścia tętniczego może dojść w wyniku:

• gorączki reumatycznej,

• zmian zwyrodnieniowych (zwapnienia zastawki),

• tocznia rumieniowatego układowego,

• przebytej radioterapii,

• chorób metabolicznych, np. alkaptonurii, choroby Fabry’ego.

Jeżeli zmagasz się z którąkolwiek z wyżej wymienionych chorób, skonsultuj się z kardiologiem i wykonaj badanie echokardiograficzne (echo serca). Pamiętaj, że wcześnie rozpoznana i leczona stenoza aortalna zwiększa szansę na powrót do zdrowia.

• Przeczytaj również, jakie są przyczyny otyłości i co warto o niej wiedzieć.

Jakie objawy mogą wskazywać na stenozę aortalną?

Stenoza aortalna przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. Według naukowców pierwsze zmiany w obrębie zastawki mogą pojawić się nawet 10–20 lat przed wystąpieniem symptomów choroby. Z czasem chorzy zaczynają odczuwać zmęczenie, ograniczenie tolerancji wysiłku, duszność i bóle w klatce piersiowej. Może również dochodzić do omdleń. Podczas osłuchiwania bicia serca lekarz może stwierdzić szmer skurczowy w okolicy drugiego międzyżebrza po prawej stronie mostka. Często promieniuje on do prawej strony szyi. W przypadku obecności typowych zmian osłuchowych lekarz skieruje Cię na badania dodatkowe.

• Dowiedz się również, jakie mogą być przyczyny kołatania serca w ciąży!

Jakie badania wykonać?

Podstawowym badaniem wykonywanym u pacjentów z podejrzeniem stenozy aortalnej jest badanie echokardiograficzne. To nieinwazyjne, bezpieczne badanie obrazowe ułatwia wykrycie wady. Służy również do kontroli postępu choroby i oceny efektów wdrożonego leczenia. Jeżeli zmagasz się ze stenozą aortalną, lekarz wykona u Ciebie również RTG klatki piersiowej, EKG (badanie czynności elektrycznej serca) i podstawowe badania krwi (m.in. morfologię, stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL i HDL cholesterolu, poziom trójglicerydów). Kardiolog może Cię również skierować na cewnikowanie serca – inwazyjną procedurę, która pozwala na dokładny pomiar ciśnień w obrębie lewej komory serca i aorty.

Metody leczenia stenozy aortalnej

Podstawową metodą leczenia ciężkiej stenozy aortalnej (z powierzchnią ujścia < 1,0 cm2) jest wymiana zastawki. Istnieją dwie metody wszczepienia zastawki aorty – chirurgiczna oraz przezcewnikowa (TAVI). Zabieg przezcewnikowy wykonuje się w znieczuleniu miejscowym osobom, które nie kwalifikują się do klasycznej operacji. Po zabiegu wszczepienia sztucznej zastawki aorty pacjenci muszą przyjmować leki przeciwkrzepliwe do końca życia. U osób chorych stosuje się również leki przeciwarytmiczne, moczopędne i digoksynę.

Jakie są możliwe powikłania choroby?

Stenoza aortalna może prowadzić do wielu powikłań – nagłej śmierci sercowej, niewydolności serca czy nadciśnienia płucnego. U chorych istnieje też podwyższone ryzyko wystąpienia infekcyjnego zapalenia wsierdzia i krwawienia z przewodu pokarmowego. Po wystąpieniu pierwszych symptomów stenozy aortalnej 90% nieleczonych pacjentów umiera w ciągu kilku lat.