Hipolibidemia – co to jest? Przyczyny i sposoby leczenia oziębłości seksualnej

Hipolibidemia – co to znaczy?

Hipolibidemia określana jest inaczej jako zespół obniżonego popędu seksualnego, oziębłość seksualna, seksualna anoreksja. W przypadku gdy występuje u kobiet, spotkać się można też z nazwą „frygidność”. To zaburzenie seksualne, które charakteryzuje się przewlekłym albo nawracającym spadkiem, a niekiedy wręcz brakiem, potrzeby podejmowania aktywności seksualnej. Skrajna forma hipolibidemii jest rzadko spotykana. Jeśli zaburzenie przyjmuje tę postać, to z reguły dzieje się tak w początkowym okresie choroby.

Hipolibidemia może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Dla pierwotnego typowe jest występowanie niskiego popędu płciowego od początku aktywności seksualnej. W przypadku typu wtórnego pojawia się on dopiero w określonym wieku – przez lata miało się udane życie seksualne, lecz po jakimś czasie uległo ono negatywnym zmianom. Typ wtórny jest częściej spotykany. Inną dysfunkcją seksualną, w której przebiegu występują zaburzenia w osiągnięciu orgazmu, jest anorgazmia.

Hipolibidemia – rozpowszechnienie

Hipolibidemia to obecnie jedno z najbardziej rozpowszechnionych dysfunkcji pożądania i podniecenia. Może rozwinąć się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, choć jeszcze do niedawna uważano, że dotyczy wyłącznie kobiet. W skali świata szacuje się, że hipolibidemia występuje u 11–25% mężczyzn i 25–37% kobiet. Z kolei wśród polskiego społeczeństwa jej rozpowszechnienie przedstawia się następująco:

• 10% osób w wieku do 24 lat,

• około 67% kobiet powyżej 45 lat,

• około 67% mężczyzn powyżej 60 lat.

Jakie są przyczyny hipolibidemii?

Wymienia się kilka kategorii czynników, które predysponują do rozwoju hipolibidemii. Są to:

• czynniki biologiczne, takie jak: problemy hormonalne, problemy z utrzymaniem erekcji, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, predyspozycje genetyczne, zmiany metaboliczne towarzyszące cukrzycy lub zaburzeniom tarczycy, choroby przewlekłe (np. nadciśnienie tętnicze, choroby serca, choroby nowotworowe), przyjmowanie niektórych leków (np. na nadciśnienie, psychotropowych, β-adrenolityków), zaburzenie stężenia neurotransmiterów (wzrost stężenia serotoniny obniża libido),

• czynniki partnerskie, m.in.: negatywne nastawienie do partnera, nieatrakcyjność partnera, rutyna, konflikty, monotonia, rozczarowanie,

• czynniki psychiczne, m.in.: zaburzenia afektywne (dystymia, depresja, mania), przewlekłe zmęczenie, zaburzenia identyfikacji z płcią, zaburzenia lękowe, stres, fobie seksualne, ambiwalentna postawa wobec seksualności, negatywne doświadczenia okresu dorastania, traumatyczne wydarzenia życiowe (fizyczne, seksualne, emocjonalne), negatywny obraz własnego ciała, brak prawidłowej wiedzy/edukacji seksualnej, zbytnie przywiązywanie wagi do wyglądu zewnętrznego,

• czynniki kulturowe, takie jak: przesyt seksem, błędy w wychowaniu rodzinnym, rygoryzm religijny, restrykcje kulturowe, uzależnienie od pornografii, postawy życzeniowe wobec seksualności, stawianie zbyt wysokich wymagań, medialna walka płci, opieranie się presji kulturowej.

Kryteria rozpoznania hipolibidemii

DSM-V, czyli klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, wymienia takie kryteria hipolibidemii, jak:

• brak zainteresowania/podniecenia seksualnego przez pół roku, co przejawia się przynajmniej trzema formami z poniższych:

• brak (zmniejszenie intensywności lub częstotliwości) aktywności seksualnej,

• brak (zmniejszenie intensywności lub częstotliwości) myśli i fantazji seksualnych,

• niereagowanie na inicjowaną przez partnera aktywność seksualną, ale i brak (zmniejszenie) własnej inicjatywy,

• brak (zmniejszenie intensywności lub częstotliwości) odczuwania przyjemności seksualnej w więcej niż 75% kontaktów seksualnych,

• wewnętrzne lub zewnętrzne bodźce erotyczne rzadko albo wcale nie wywołują zainteresowania/podniecenia seksualnego,

• brak (zmniejszenie intensywności lub częstotliwości) niegenitalnych i genitalnych doznań w więcej niż 75% sytuacji;

• dolegliwości odpowiadają za pojawienie się problemów interpersonalnych i dyskomfortu psychicznego.

Hipolibidemia – jak można ją leczyć?

W rozpoznaniu hipolibidemii duże znaczenie przypisuje się specjalnym kwestionariuszom służącym do oceny pożądania seksualnego. Jednym z częściej stosowanych jest skala Mell-Krat. Leczenie hipolibidemii powinno mieć charakter przyczynowy. W związku z tym nie ma jednej uniwersalnej metody terapii. Wybór leczenia zależy od przyczyny choroby. Wykorzystuje się w nim:

• farmakoterapię – leki pobudzające seksualnie i oddziałujące na układ hormonalny. Przeczytaj też, jak zwiększyć testosteron u mężczyzn,

• metody treningowe,

• psychoterapię indywidualną lub małżeńską, np. psychoanalizę, terapię poznawczo-behawioralną,

• wzbogacanie sztuki miłosnej. Dowiedz się, jak zwiększyć libido,

• edukację psychoseksualną,

• zażywanie naturalnych substancji uznawanych za afrodyzjaki, takich jak johimbina czy żeń-szeń.

1. G. Iniewicz, A. Strzelczak, Pożądanie w odpowiedzi – nowe spojrzenie na hipolibidemię u kobiet, „Psychiatria Polska” 2013, t. 47, nr 6, s. 1123–1132.
2. Z. Lew-Starowicz, Zaburzenia seksualne w praktyce ogólnolekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Poznań 2004, s. 78–80.
3. Z. Zdrojewicz, Tajemniczy świat kobiecego orgazmu. Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2016, s. 81.