Jaki lekarz jest od kręgosłupa? Najczęstsze schorzenia kręgosłupa. Zapobieganie problemom z kręgosłupem i leczenie ich

Jaki lekarz jest od kręgosłupa?

W przypadku wystąpienia dolegliwości ze strony kręgosłupa, których podłoże nie jest znane, należy zgłosić się najpierw do lekarza rodzinnego. Specjalista ten na podstawie wstępnej diagnozy podejmie decyzję o przekierowaniu pacjenta do odpowiedniego specjalisty – ortopedy, neurologa, a w ostateczności do neurochirurga. Wizyta u ortopedy jest wskazana w przypadku podejrzenia urazów kręgosłupa, stenozy kanału kręgowego, przepukliny dyskowej, dyskopatii, zmian zwyrodnieniowych. Lekarz ten zajmuje się również leczeniem wad postawy.Wskazaniem do wizyty u neurologa są z kolei schorzenia, którym towarzyszą objawy neurologiczne. Wymienia się wśród nich m.in.: rwę kulszową, rwę barkową, uciski na nerwy uszkodzonego krążka międzykręgowego.W sytuacji, gdy wprowadzone leczenie zachowawcze nie przyniosło efektów, konieczna bywa pomoc chirurga. Do zabiegu kierowani są pacjenci m.in. z bólami i zawrotami głowy, drętwieniem i mrowieniem kończyn, omdleniami, zaburzeniami funkcji zwieraczy, porażeniem mięśni, niestabilnym złamaniem struktur kostnych kręgosłupa.

Najczęstsze schorzenia kręgosłupa

Do częściej występujących chorób kręgosłupa należą:

• wady postawy – nieprawidłowości i odchylenia od prawidłowej postawy ciała, najczęstszą spośród nich jest skolioza (trójpłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa),

• dyskopatia – schorzenie krążka międzykręgowego, polegające na uwypukleniu jego jądra,nierzadko jest to pierwszy z etapów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa,

• kręgozmyk – polega na przemieszczeniu się kręgów względem siebie, charakteryzuje się bólami promieniującymi do kończyn dolnych, nasilającymi się podczas siadania i wstawania,

• stenoza kanału kręgowego –zwężenie/ciasnota kanału kręgowego, powstaje w wyniku postępujących zwyrodnień kręgosłupa, prowadzi do podrażnienia, a nawet do uszkodzenia struktur nerwowych,

• choroba zwyrodnieniowa stawów – charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem krążków międzykręgowych i chrząstki stawów międzywyrostkowych, do czynników ryzyka należą: obciążenie rodzinne, zaawansowany wiek, nadwaga i otyłość, nadmierne permanentne obciążanie kręgosłupa, nieprawidłowa biomechanika stawów,

• zespół przeciążeniowo-bólowy – jest jedną z głównych przyczyn przewlekłych bólów kręgosłupa, charakteryzuje się długotrwałymi bólami o zmiennym nasileniu i nawrotowym charakterze. Najczęściej dotyczy on odcinka szyjnego oraz lędźwiowego kręgosłupa,

• zespół Bertolottiego – dotyczy dolnego odcinka kręgosłupa, charakteryzuje się wytworzeniem nieprawidłowego, przerośniętego wyrostka kręgu L5.

Rozpoznawanie i leczenie chorób kręgosłupa

Zgodnie ze sztuką lekarską rozpoznawanie chorób kręgosłupa wymaga przeprowadzenia w pierwszej kolejności wnikliwego wywiadu z pacjentem, czyli badania podmiotowego. Następnie wykonuje się skrupulatne badanie fizykalne i zleca określone testy laboratoryjne (z reguły są to badania do oceny stanu zapalnego, jak białko CRP, OB). Wiele informacji na temat schorzeń kręgosłupa dostarczają badania obrazowe. Początkowo lekarz zleca RTG, a jeśli istnieje taka potrzeba, diagnostykę obrazową uzupełnia o rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową.

Dopiero na podstawie powyższych badań, a niekiedy i innych testów, specjalista jest w stanie postawić rozpoznanie i określić postępowanie terapeutyczne. Leczenie chorób kręgosłupa wymaga wielokierunkowego działania. Stosowane są metody zachowawcze – farmakoterapia (głównie środki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, podanie leku sterydowego bezpośrednio do zmienionego miejsca generującego objawy), metody rehabilitacyjne (m.in.: masaże, laseroterapia, krioterapia, czyli terapia z wykorzystaniem zimna, elektroterapia, magnetoterapia, kinezyterapia), korzystanie z form zaopatrzenia medycznego, zmiany w stylu życia. Kiedy leczenie zachowawcze nie zapewni oczekiwanych efektów, konieczne staje się postępowanie zabiegowe.Wykorzystuje się różne metody, w tym m.in.: wszczepienie wyrostka kolczystego, laminektomię, foraminotomię.

Jak zapobiegać chorobom kręgosłupa?

Aby mieć zdrowy kręgosłup, ważne jest przestrzeganie kilku zasad. Należy:

• prowadzić aktywny styl życia, unikać długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej i stojącej, które obciąża kręgosłup,

• regularnie uprawiać ruch, w tym wykonywać ćwiczenia na wzmocnienie kręgosłupa,

• mieć ergonomiczne warunki pracy za biurkiem – wykonywać przerwy na rozluźnienie ciała, korzystać z dopasowanych akcesoriów – biurka, krzesła, komputera na odpowiedniej wysokości itp.,

• pamiętać o prawidłowej postawie ciała – chodzić z lekko uniesioną głową i wyprostowanymi plecami, podnosić ciężkie przedmioty z pozycji kucznej, a nie z pochyłej na wyprostowanych nogach,

• zadbać o prawidłową masę ciała – nadwaga i otyłość stanowią obciążenie dla układu kostnego,

• nosić wygodne obuwie – buty na podwyższeniu powinny być wkładane okazjonalnie, najlepszym rozwiązaniem są buty z szerokim noskiem, bieżnikiem, który zapewnia stabilność, i z podwyższoną cholewką, utrzymującą kostkę,

• zadbać o odpowiednie proporcje składników mineralnych w diecie, głównie wapnia i magnezu,

• zadbać o należyte warunki do spania, w tym zwłaszcza o wygodny materac, na którym ciało będzie mogło odpowiednio się ułożyć. Przyjmuje się, że osoby o masie ciała do 80 kg powinny wybrać materac o stopniu twardości H2, o masie ciała od 80 do 100 kg – materac o twardości H3, a powyżej 100 kg – materac o twardości H4.Najlepsza pozycja do spania to pozycja na boku lub na plecach. Ze względu na położenie aorty, czyli głównego naczynia krwionośnego, zdecydowanie korzystniejsze dla organizmu jest spanie na lewym boku.