Kapsułka endoskopowa – jakie badanie przeprowadza się z jej użyciem i kiedy się na nie zgłosić?

Kapsułka endoskopowa – co to takiego?

Kapsułka endoskopowa to niewielkie urządzenie przypominające tabletkę, które wykorzystuje się w diagnostyce chorób układu pokarmowego. Ma zaledwie 24 mm długości i 11 mm szerokości, a w jej środku znajdują się: zaawansowana kamera cyfrowa, lampa LED, soczewka, bateria, antena i nadajnik. Aby rozpocząć badanie, należy po prostu połknąć kapsułkę i pozwolić jej przemieszczać się po przewodzie pokarmowym. W tym czasie wykonuje ona setki zdjęć, które umożliwią lekarzowi postawienie właściwej diagnozy.

Metodę tę wykorzystuje się w diagnostyce chorób jelit, gdy gastroskopia i kolonoskopia okazały się niewystarczające, aby zidentyfikować źródło dolegliwości. Endoskopia kapsułkowa nie jest badaniem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). W prywatnych gabinetach kosztuje ona powyżej 3000 zł.

Kapsułka endoskopowa – wskazania do badania

Kapsułkę endoskopową stosuje się u osób, które skarżą się na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, znacznie trudniejsze do zdiagnozowania niż np. zespół jelita drażliwego. Badanie powinieneś rozważyć, gdy:

• występują u Ciebie przewlekłe krwawienia z przewodu pokarmowego, a ich przyczyny nie da się ustalić za pomocą gastroskopii lub kolonoskopii;

• cierpisz na przewlekłą niedokrwistość i mimo zdrowej diety wciąż masz niedobory żelaza. W takich sytuacjach zachodzi podejrzenie choroby jelit, które można potwierdzić za pomocą kapsułki endoskopowej;

• doszło do uszkodzeń jelita na skutek stosowania leków lub radioterapii i lekarz chce dokładnie ocenić stan organu;

• gdy lekarz podejrzewa u Ciebie polipy lub guzy jelita cienkiego, ale tradycyjna diagnostyka obrazowa nie daje możliwości zobaczenia ich;

• zachodzi podejrzenie celiakii lub cierpisz na nią od wielu lat – wtedy badanie pozwala skontrolować, czy nie rozwija się chłoniak lub inny nowotwór.

Celem badania zawsze jest szczegółowa diagnostyka, dzięki której będzie można szybko rozpocząć leczenie i przywrócić zdrowie jelitom.

Kapsułka endoskopowa – przeciwwskazania

Badania jest bezinwazyjne i bezpieczne dla dorosłych i dzieci powyżej 10. roku życia. Niemniej jednak istnieje wiele przeciwwskazań do jego wykonania. Jego przeprowadzenie staje się niemożliwe w przypadku: ciąży, niedrożności przewodu pokarmowego, wszczepionego stymulatora serca, dużych uchyłków jelita, przebytych operacji jamy brzusznej, zaburzeń połykania i pracy przewodu pokarmowego. Dokładna ocena ryzyka należy do lekarza, który zestawia możliwe skutki uboczne z korzyściami diagnostycznymi, jakie można osiągnąć. 

Jak przygotować się do badania?

Aby badanie przyniosło oczekiwany efekt, konieczne są odpowiednie – dość wymagające – przygotowania, gdzie na pierwszy plan wysuwa się oczyszczenie jelit. Na trzy dni przed badaniem spożywaj jedynie pokarmy w postaci półpłynnej, a w dniu poprzedzającym je weź środek przeczyszczający zalecony przez lekarza. Ostatnim posiłkiem powinien być lekki obiad (np. zupa) w dniu przed badaniem. 

24 godziny przed połknięciem kapsułki endoskopowej powstrzymaj się od palenia papierosów i nie nakładaj żadnych kremów ani balsamów na ciało, ponieważ mogą one znacznie utrudnić przymocowanie elektrod. Jeśli Twój tors jest owłosiony, wydepiluj go. W dniu badania pij wodę mineralną, aby uniknąć odwodnienia organizmu, i nie przyjmuj żadnych leków doustnych. 

Endoskopia kapsułkowa – jak przebiega badanie?

Badanie rozpoczyna się przyczepieniem do ciała specjalnych elektrod, a kolejny krok to połknięcie kapsułki endoskopowej. W czasie badania, które trwa ok. 12 godzin, możesz przebywać w domu, jednak konieczne będzie zachowanie kilku zasad. Aby badanie się powiodło:

• nie jedz i nie pij niczego poza wodą niegazowaną;

• przez czas trwania badania powstrzymaj się od aktywności fizycznej i nie wykonuj gwałtownych ruchów;

• przez 12 godzin nie kąp się w wannie i nie korzystaj z prysznica, ponieważ woda może spowodować odklejenie się elektrod;

• nie przykrywaj się kocem elektrycznym;

• unikaj pomieszczeń z rezonansem magnetycznym i nie przebywaj w pobliżu radiowych wież transmisyjnych.

Badanie nie wyklucza jednak korzystania z komputera, telewizora i telefonu komórkowego.

Kapsułka endoskopowa – postępowanie po badaniu

Po wykonaniu badania możesz wreszcie spożyć normalny posiłek. Jeśli planujesz wykonanie rezonansu magnetycznego, odczekaj przynajmniej kilka dni, aby zachować bezpieczny odstęp między badaniami. Kapsułka jest usuwana z organizmu maksymalnie po 48 godzinach podczas wypróżnienia. Jeśli nie masz pewności, czy została wydalona, możesz zgłosić się na prześwietlenie jamy brzusznej w celu jej zlokalizowania. Powikłania po endoskopii kapsułkowej występują niezwykle rzadko.

Pamiętaj, aby regularnie dbać o zdrowie jelit. Pomogą w tym np. naturalne probiotyki.

1. A. Dąbrowski, Endoskopia przewodu pokarmowego, Terminologia definicje i klasyfikacje w opisie badań diagnostycznych i terapeutycznych z ujednoliconym systemem raportowania, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2019.
2. Z. Maratka, Endoskopia przewodu pokarmowego, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2005.
3. M. Classen i in., Endoskopia układu pokarmowego, Wydawnictwo Med Media, Warszawa 2012.
4. J. Różański (red.), Choroby wewnętrzne, t. 2, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.