Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
OdżywianieDiety 1 min.

Nadmiar kwasu foliowego – konsekwencje zdrowotne

Emilia Kruszewska

18.02.2023

Aktualizacja: 18.02.2023

Kwas foliowy suplementowany w nadmiarze poważnie szkodzi zdrowiu. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży i planujące dziecko. Objawami nadmiaru kwasu foliowego są: bezsenność, stany depresyjne, zaburzenia żołądkowo-jelitowe i zmiany alergiczne.


nadmiar-kwasu-foliowego-objawy-skutki-uboczne
pixabay.com

Polecane

dieta-na-wrzody-zoladkowe-co-mozna-jesc
Odżywianie
1 min.
Poznaj zasady diety na wrzody żołądka. Co można jeść, a czego należy unikać?
10.05.2022
plan-zywieniowy-bez-glutenu-i-nabialu-pobierz-darmowy-ebook
Odżywianie
1 min.
Plan żywieniowy bez glutenu i nabiału – ciesz się zdrowiem i piękną sylwetką
09.06.2022
dieta-na-watrobe-co-jesc-a-czego-unikac
Odżywianie
1 min.
Dieta na wątrobę – co jeść, a czego lepiej unikać?
14.05.2021
dieta-dobra-dla-zebow-co-jesc-a-czego-unikac
Odżywianie
1 min.
Dieta dobra dla zębów – co jeść, a czego unikać, żeby mieć zdrowe zęby
04.11.2021
Spis treści
  1. Kwas foliowy – jakie ma znaczenie dla zdrowia? 
  2. Normy zapotrzebowania na kwas foliowy
  3. Skutki uboczne nadmiaru witaminy B9
  4. Badanie poziomu kwasu foliowego we krwi

Kwas foliowy – jakie ma znaczenie dla zdrowia? 

Kwas foliowy, a właściwie witamina B9, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Ma kluczowe znaczenie dla układu nerwowego i sercowo-naczyniowego. Niezwykle ważny wpływ kwas foliowy ma na rozwój płodu. Witamina B9 jest niezbędna do procesu tworzenia komórek organizmu i kształtowania się cewy nerwowej. To jedna z witamin, której organizm ludzki nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie, dlatego musi być dostarczany w formie pożywienia. Podstawowym i najbogatszym źródłem kwasu są zielone warzywa liściaste, m.in.: szpinak, jarmuż, brokuł, sałata, kapusta, brukselka, natka pietruszki. Witamina B9 występuje również w roślinach strączkowych, owocach cytrusowych, drożdżach, produktach zbożowych. Bogatym źródłem kwasu foliowego są produkty odzwierzęce, m.in. jajka, wątroba, i ryby (szczególnie tuńczyk).

Normy zapotrzebowania na kwas foliowy

Zapotrzebowanie na kwas foliowy jest różne w zależności od wieku, płci i nawyków żywieniowych. Codzienne normy rozkładają się następująco:

  • niemowlęta i dzieci do 9. roku życia – 0,07–0,105 mg;

  • dziewczęta od 10. do 18. roku życia – 0,19–0,22 mg;

  • chłopcy od 10. do 18. roku życia – 0,20–0,24 mg;

  • kobiety do 60. roku życia – 0,29 mg;

  • kobiety powyżej 60. roku życia – 0,32 mg;

  • kobiety w ciąży – 0,45 mg;

  • kobiety karmiące piersią – 0,53 mg;

  • mężczyźni do 60. roku życia – 0,30 mg;

  • mężczyźni powyżej 60. roku życia – 0,34 mg.

Pełnowartościowa dieta uwzględniająca produkty bogate w kwas foliowy pokrywa jedynie 25% dziennego zapotrzebowania organizmu na witaminę. Zawartość witaminy B9 w produktach naturalnych jest również niestabilna z uwagi na szkodliwe działanie promieniowania UV, pH środowiska i wysokie temperatury powietrza. Zawarte w roślinach foliany są wrażliwe na działanie tych czynników i nietrwałe. Niszcząco na kwas foliowy działa również obróbka termiczna warzyw, w wyniku której warzywa tracą nawet 70% folianów. Natomiast pogorszenie wchłanialności witaminy B9 wynika z czasu przechowywania produktów spożywczych, przyjmowanych leków i stosowanych używek, m.in. palenia papierosów, częstego picia alkoholu. Niewystarczająca wchłanialność i zbyt niski poziom kwasu foliowego w organizmie jest podstawą do zalecenia suplementacji środków farmaceutycznych. Syntetyczna witamina B9 w przeciwieństwie do źródeł naturalnych nie tylko wykazuje większą trwałość, ale też wchłanialność.

Skutki uboczne nadmiaru witaminy B9

Nadmiar kwasu foliowego podobnie jak niedobór jest szkodliwy dla organizmu i grozi poważnymi skutkami zdrowotnymi. Część naukowców jest zdania, że długotrwała, nadmierna suplementacja preparatów z kwasem foliowym może przyczyniać się do rozwoju nowotworu odbytnicy i zaburzeń funkcji poznawczych mózgu. Natomiast inne źródła podają, że nadmiar witaminy B9 w organizmie, ale pochodzącej z produktów naturalnych, obniża ryzyko zachorowania na nowotwór trzustki. Kwas foliowy jest ściśle powiązany z funkcjonowaniem układu nerwowego. Dlatego nadmierna suplementacja witaminy B9 przez dłuższy czas prowadzi do zaburzeń jego pracy, co objawia się bezsennością i stanami depresyjnymi. Pierwsze dolegliwości wynikające z przedawkowania mogą ujawnić się po kilkunastu dniach i zazwyczaj wskazują na zatrucie. Charakterystycznymi objawami hiperwitaminozy są: biegunka, ból brzucha, nudności, wymioty. Zbyt duża ilość witaminy B9 w organizmie może wywołać również reakcję alergiczną w postaci zmian skórnych, np.: wysypki, czerwonych plam, świądu. 

Badanie poziomu kwasu foliowego we krwi

Jak zbadać niedobór witamin we krwi? Określenie stężenia kwasu foliowego w organizmie polega na badaniu próbki krwi. W przypadku wykrycia niedoboru zalecane jest wzbogacenie diety o produkty będące bogatym źródłem witaminy B9 i konsultacja z lekarzem. Suplementacja środkami farmaceutycznymi powinna przebiegać pod kontrolą specjalisty i przez określony czas. Dawkowanie witaminy na własną rękę może skutkować gromadzeniem się niezmetabolizowanego kwasu we krwi. Szczególnie ostrożna suplementacja witaminy B9 powinna przebiegać w ciąży. Nadmiar kwasu foliowego we krwi matki może prowadzić do wad rozwojowych mózgu płodu i rozwoju insulinooporności w wieku dziecięcym. Kobiety planujące ciążę, będące w ciąży i matki karmiące piersią powinny regularnie wykonywać badania krwi z oznaczeniem witaminy B9 i suplementować kwas foliowy wyłącznie według ścisłych zaleceń lekarza. 

Źródła
  1. K. Sikorska-Zimny, Występowanie oraz wpływ kwasu foliowego na organizm ludzki, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2013, 4, s. 496–501.
  2. T. Laskowska-Klita i in., Kwas foliowy – rola w metabolizmie komórki, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2012, 2, s. 144–151.
  3. E. Cieślik, A. Kościej, Kwas foliowy – występowanie i znaczenie, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2012, 93(1), s. 1–7.
  4. K. Banyś i in., Znaczenie kwasu foliowego dla zdrowia organizmu człowieka, „Farmacja Polska” 2020, 76(2), s. 79–87.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

elektrolity-domowej-roboty-jak-i-z-czego-je-zrobic
Odżywianie
1 min.
Elektrolity domowej roboty - jak i z czego je zrobić?
29.10.2021
ile-bialka-ma-jajko-co-warto-wiedziec
Odżywianie
1 min.
Czy jajka zawierają dużą ilość białka?
19.05.2021
physalis-miechunka-co-to-jest-jak-jesc
Odżywianie
1 min.
Physalis (miechunka) - co to jest? Jak jeść?
24.01.2022
zupa-lekkostrawna-z-czego-ja-ugotowac
Odżywianie
2 min.
Zupa lekkostrawna – z czego ją ugotować? | Welbi
19.05.2021
Popularne w kategorii Odżywianie
dieta-na-zylaki-jaka-jest-optymalna-co-jesc
Odżywianie
1 min.
Dieta na żylaki - jaka jest optymalna? Co jeść?
24.01.2022
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.