Fistaszki – czym różnią się od orzechów ziemnych i jakie są ich wartości odżywcze?

Fistaszki – czym tak w ogóle są i skąd pochodzą?

Używanie różnych nazw w odniesieniu do jednego produktu może rodzić małe zamieszanie. Z tego powodu pytanie, czy fistaszki to orzechy ziemne, bardzo często pojawia się w trakcie rozmów dotyczących żywienia. Fistaszkami określa się orzechy ziemne (inaczej zwane arachidowymi), sprzedawane w łupinkach. Nazwa ma swój anglojęzyczny odpowiednik – monkey nuts. W tym miejscu trzeba też wyjaśnić, czy fistaszki to orzechy i jak właściwie powinniśmy je traktować. Pod kątem odżywczym są podobne do orzechów i właśnie do tej grupy produktów żywieniowych są najczęściej klasyfikowane. Botanicznie natomiast Arachis hypogaea należy do roślin strączkowych i prawdopodobnie pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Obecnie orzeszki ziemne w ponad 300 odmianach uprawia się w Chinach, w Indiach, w Afryce czy w Stanach Zjednoczonych. Fistaszki typu Valencia mają słodki smak, a w strąku znajdują się co najmniej trzy ziarna. Zwykle są pieczone i sprzedawane w łupinach.

Ile kalorii mają fistaszki i jakie substancje się w nich kryją?

Orzechy ziemne przeciętnie zawierają 43–49% tłuszczu, choć jego zawartość jest zależna od odmiany, dojrzałości nasion czy warunków środowiskowych. Ilość białka sięga natomiast 23–29% i jest stosunkowo wysoka w porównaniu z innymi orzechami. Fistaszki dostarczają witaminy E oraz związków polifenolowych, które jako przeciwutleniacze wspomagają redukowanie ilości wolnych rodników tlenowych w organizmie. Tłuszcze obecne w orzechach to głównie nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym należący do rodziny omega-6 kwas linolowy. W fistaszkach znajdziesz także pewne ilości magnezu czy witamin z grupy B. Są one również źródłem żelaza. Niestety orzechy ziemne to jeden z najsilniejszych alergenów pokarmowych, więc osoby na nie uczulone muszą bardzo uważnie studiować etykiety produktów. Fistaszki charakteryzuje spora zawartość leucyny (7,1 g/100 g), co jest bardzo dobrą wiadomością dla osób aktywnych fizycznie i budujących masę mięśniową. Leucyna pobudza syntezę białek mięśniowych, więc dostarczając ją w odpowiednich ilościach w posiłku po treningu, wspomożesz proces budowy mięśni. Natomiast orzechów ziemnych nie zaliczymy do znaczących źródeł węglowodanów, ze względu na ich stosunkowo niewielką zawartość w porównaniu do na przykład produktów pełnoziarnistych. W fistaszkach znajduje się w również resweratrol – związek kojarzony zwykle z czerwonym winem. Korzystnie wpływa on na zmniejszenie ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, choć jego ilości w orzechach ziemnych nie są tak duże jak w przypadku winogron.

Czy fistaszki są równie zdrowe co inne orzechy?

Orzechy ziemne często kojarzone są z produktem niespecjalnie zdrowym czy korzystnym dla zdrowia. Nie ma się temu co dziwić, skoro w sklepach spotkasz je przede wszystkim w formie solonej, często z dodatkową smakową skorupką lub w wersji na słodko – otoczone karmelem. Jak jednak wskazują badania, spożywanie orzechów w formie nieprzetworzonej, również ziemnych, zmniejsza ryzyko choroby niedokrwiennej serca, chorób układu sercowo-naczyniowego, a nawet udaru mózgu. Stąd kluczowa jest forma spożycia i stan przetworzenia orzechów. Fistaszki niesolone w całości czy samodzielnie przerobione na masło orzechowe jak najbardziej mogą z korzyścią dla zdrowia gościć w diecie. Ich niewątpliwym plusem jest także cena – w porównaniu do innych orzechów zdecydowanie niższa.

Fistaszki – orzeszki o wielu zastosowaniach kulinarnych

Fistaszki można jeść zarówno na surowo, jak i w formie gotowanej lub prażonej. Często wykorzystywane są w kuchni azjatyckiej jako dodatek do makaronów czy zup. W wielu przepisach z tych rejonów wykorzystywany jest również tłoczony z nich olej arachidowy. Po dokładnym zmieleniu orzeszków uzyskasz mąkę, którą wykorzystasz do wszelakich wypieków. W formie proszku orzechy arachidowe znajdują zastosowanie w koktajlach czy jogurtach. Dobrze znanym produktem z fistaszków jest masło orzechowe, które sprawdzi się jako dodatek do owsianek, gofrów, koktajli, kanapek. Trzeba jednak wspomnieć o tym, że skład wielu popularnych maseł orzechowych dostępnych w sklepach pozostawia wiele do życzenia. Zawierają one duże ilości soli, często również cukru oraz innych zupełnie niepotrzebnych substancji. Kluczem do dobrego masła orzechowego, które zrobisz we własnym domu, są blender o stosunkowo wysokiej mocy, cierpliwość i oczywiście orzechy ziemne. Fistaszki powinny być blendowane na niskich obrotach. Pozwala to na stopniowe wydzielanie się tłuszczu roślinnego zawartego w orzechach i uzyskanie płynnej konsystencji bez potrzeby dodawania jakiegokolwiek oleju. By nie spalić sprzętu, koniecznie rób przerwy.