Co to jest perseweratywność? Czy można ją wyleczyć?

Co to jest temperament?

Temperamentem nazywamy cechy osobowości każdego człowieka. Są one wrodzone i decydują o tym, jak dany człowiek funkcjonuje w społeczeństwie. Ujawnia się już w wieku dziecięcym, kiedy jedne dzieci są grzeczne i spokojne, a inne potrzebują ciągłej zabawy, kontaktu z innymi czy poznawania nowych rzeczy. W najmłodszych latach najbardziej widać to, jaki temperament ma dziecko, ponieważ dopiero później rozwijają się inteligencja i zdolności poznawcze. Warto wiedzieć, co to temperament i jakie są jego rodzaje.

U dorosłych temperament również jest widoczny, w szczególności podczas reakcji na  konkretne bodźce (np. zagrożenie), a także w sposobie, w jaki rozwiązywane są konflikty międzyludzkie. Temperamentu nie da się nauczyć, gdyż jest dziedziczony, dlatego dzieci mają podobne zachowania do swoich rodziców. 

Typy temperamentu

Istnieje wiele podziałów temperamentu, jednak najbardziej popularnym jest ten zdefiniowany przez Hipokratesa i Galena. Hipokrates określił, że w każdym z nas można znaleźć cechy każdego z 4 temperamentów, jednak tylko jeden jest najbardziej decydujący. Najważniejsze typy temperamentu to:

• flegmatyk,

• sangwinik,

• melancholik,

• choleryk.

Flegmatyk charakteryzuje się tym, że ciężko go wyprowadzić z równowagi, jest spokojny, godny zaufania. Wiele czynności wykonuje powoli, w pełnym skupieniu. Jest bardzo dobrym obserwatorem, a także potrafi dobrze słuchać i analizować. Flegmatycy najbardziej odnajdują się w pracach, które można wykonywać powoli, bez stresu. Nie lubią pośpiechu ani presji czasu. W relacjach z innymi są bardzo wycofani. Zaufanie drugiej osobie trwa bardzo długo i wymaga wielu poświęceń, jednak jest konieczne, aby flegmatyk mógł się przed kimś otworzyć.

Sangwinik jest osobą spokojną, o stabilnym charakterze. Lubi spotkania z innymi osobami, często jest duszą towarzystwa. Ma pozytywne podejście do życia, jest otwarty na ludzi, lubi ich poznawać. Bez problemu wchodzi w relacje z innymi osobami i często w nich dominuje. Sangwinik nie kryje się ze swoimi emocjami, często pokazuje je na zewnątrz. Jest osobą kreatywną, silnie zmotywowaną, a także z dużą energią do działania. 

Melancholik na co dzień jest pesymistą, często popada w stany depresyjne. Obawia się przyszłości, często widzi ją w czarnych barwach. Nie lubi kontaktu z ludźmi, jeśli może, unika ich. Rzadko okazuje swoje emocje. Melancholik zamyka się w sobie, lubi żyć we własnym świecie. Nie ma zdania na swój temat, często polega na opiniach innych i traktuje je poważnie. Ma niewielu przyjaciół, jednak są oni dla niego ważni. Potrafi ich słuchać i zbliżyć się do nich. Często te relacje są bardzo trwałe. Nie jest pewny siebie, dlatego łatwo go obrazić. Może mieć trudności z podejmowaniem decyzji.

Choleryk to ostatni rodzaj temperamentu. Jest dominujący i bardzo ambitny. Nie ma problemów z podejmowaniem trudnych decyzji. Często bywa impulsywny, a jego zachowania mogą być odbierane jako gwałtowne i agresywne. Ludzie mniej otwarci mogą się go bać. Cholerycy często pełnią funkcję przywódców lub szefów. Są porywczy i nieopanowani. Nie potrafią przyjmować krytyki. 

Co to znaczy perseweratywność?

Perseweratywność jest jedną z cech zachowania ludzkiego. Oprócz niej można wyróżnić reaktywność emocjonalną, żwawość, wrażliwość sensoryczną, aktywność i wytrzymałość.  Polega ona na ciągłym powtarzaniu konkretnych reakcji, słów, zachowań oraz całych zdań. Osoba taka często skrupulatnie analizuje minione zdarzenia, wielokrotnie wracając do faktów życiowych, na podstawie których zostały podjęte decyzje. Bardzo długo przeżywa emocje. Często mocno koncentruje się na przeszłości, a także na uczuciach, jakie towarzyszyły temu, co się wydarzyło. Osoby posiadające tę cechę są bardzo wrażliwe, mogą reagować nerwowo w wielu sytuacjach lub zbyt emocjonalnie. Mają niską wytrzymałość psychiczną. Cechy temperamentu są różne, dlatego warto wiedzieć, jak je rozpoznawać. Może to pomóc zrozumieć drugiego człowieka. 

Ciągła analiza poprzednich zdarzeń i emocji zajmuje wiele czasu, jednak jest ważna dla tych osób. Często wolą się one skupiać na przeszłości niż teraźniejszości i przyszłości. Poświęcają wiele czasu na analizowanie sytuacji, która już dawno minęła i nie ma możliwości zmiany jej konsekwencji. Osoby, które cechuje perseweratywność, mają trudności z przystosowaniem się do nowych sytuacji. Wszelkie zmiany są dla nich stresujące, nie lubią rywalizacji z innymi, nie tylko w życiu, ale również w sporcie.

Jak leczyć perseweratywność?

Leczenie perseweratywności nie jest łatwe i można jedynie zmniejszyć częstotliwość powtarzalnych zachowań. Najczęściej wiąże się z terapią, która powinna być przeprowadzona regularnie. Podczas spotkań z psychologiem osoba z tą cechą osobowości może znaleźć przyczynę swoich zachowań i spróbować je zrozumieć. Zazwyczaj leczenie trwa bardzo długo, jednak znając swoje zachowanie, łatwiej jest nad nim panować.

Psycholog może pomóc zrozumieć pewne mechanizmy, a także pokazać, że można postępować w inny sposób. Często na terapię zgłaszają się również bliscy, którzy chcą zrozumieć, co znaczy perseweratywność i jak radzić sobie z niektórymi zachowaniami, w szczególności, jeśli mocno odbijają się na relacjach między nimi. Niekiedy pomocne może być znalezienie hobby czy innego zajęcia, które będzie czasochłonne i będzie skupiało myśli osoby z cechami perseweratywności.