Jakie są przyczyny pieczenia gardła i jak złagodzić je domowymi sposobami?

Pieczenie w gardle – jakie daje objawy?

Pewnie niejednokrotnie zdarzyło Ci się doświadczyć pieczenia w gardle. Niektórzy zmagają się z nim regularnie, inni znacznie rzadziej, wszystko zależy od tego, jakie przyczyny ma to odczucie. Mimo że zjawisko piekącego gardła występuje bardzo często, trudno precyzyjnie określić odczucia, które mu towarzyszą.

Gardło człowieka składa się z trzech części: nosowej (tzw. górnej), środkowej (obejmującej obszar od podniebienia miękkiego do górnego brzegu nagłośni) oraz krtaniowej (tzw. dolnej). Uczucie pieczenia, określane często także paleniem, najczęściej zlokalizowane jest w części środkowej lub dolnej.

W zależności od tego, jakie objawy występują oprócz pieczenia, można dość precyzyjnie określić podłoże odczucia. Przykładowo, jeżeli oprócz pieczenia występuje nieżyt nosa (czyli katar) oraz ogólne osłabienie, prawdopodobnie objaw wynika z przeziębienia. Z kolei, jeżeli oprócz palenia odczuwasz gorzki posmak w ustach, prawdopodobnie masz do czynienia ze zgagą.

Pieczenie w gardle a infekcje górnych dróg oddechowych

Najczęściej pieczenie w gardle jest efektem infekcji górnych dróg oddechowych. Mowa między innymi o przeziębieniu, ostrym zapaleniu gardła i migdałków (m.in. anginie bakteryjnej) oraz ostrym zapaleniu zatok. 

Zwykle za takie pogorszenie stanu zdrowia winę ponoszą wirusy (m.in.: rynowirusy, koronawirusy, adenowirusy, wirusy grypy i paragrypy). Jednak tak jak w przypadku anginy paciorkowcowej, możliwe (choć znacznie rzadsze) są infekcje bakteryjne, wywołane np. przez pneumokoki, pałeczki krztuśca czy mykoplazmę. 

Można powiedzieć, że choroby górnych dróg oddechowych są dla człowieka czymś naturalnym, ponieważ każdego roku osoba dorosła przechodzi infekcję średnio 2–3 razy, a dziecko aż 6–8 razy. Przy infekcjach górnych dróg oddechowych objawy mogące towarzyszyć pieczeniu gardła to m.in.: ból gardła, ból głowy, kaszel, katar, kichanie, gorączka i ogólne osłabienie.

Pieczenie w gardle a choroba refluksowa przełyku i zgaga

Charakterystyczne pieczenie w głębszej części gardła, często sięgające aż za mostek, nazywane jest zgagą. Najczęściej wynika ono z refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli z przypadłości polegającej na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. 

Warto jednak podkreślić, że przyczyną zgagi nie zawsze jest refluks, a refluks nie zawsze objawia się zgagą. Ma to duże znaczenie, ponieważ przyczyną pieczenia podobnego do zgagi może być również zawał mięśnia sercowego lub grzybica gardła.

Dla zgagi wynikającej z choroby refluksowej przełyku charakterystyczne są także inne symptomy. Oprócz pieczenia pacjenci odczuwają gorzki posmak w ustach, a ich objawy nasilają się po obfitym posiłku oraz w trakcie leżenia.

Pieczenie w gardle u dzieci i nastolatków

Oprócz infekcji górnych dróg oddechowych i choroby refluksowej przełyku ból i pieczenie gardła, szczególnie u dzieci i nastolatków, może wynikać z mononukleozy zakaźnej. Schorzenie to powodowane jest przez wirusa Epsteina-Barr, a zapadalność na nie maleje wraz z wiekiem (choć nie spada zupełnie). Oprócz pieczenia i drapania gardła objawy tej choroby to: wysoka gorączka, powiększone węzły chłonne szyjne oraz migdałki, szary lub biały nalot na migdałkach, powiększenie wątroby i śledziony, obniżony nastrój.

Pieczenie w gardle – jakie jeszcze może mieć przyczyny?

Pieczenie gardła nie zawsze wynika z choroby. Zdarza się, że za stan ten odpowiada nieodpowiednio zbilansowana dieta. Jej składniki, które mogą podrażniać przełyk i gardło, to m.in.: alkohol, kawa i czekolada. 

Na pieczenie często narzekają nałogowi palacze. Zarówno ci palący tradycyjne papierosy, jak i użytkownicy e-papierosów mogą częściej doświadczać problemów ze strony górnych dróg oddechowych. Warto oczywiście podkreślić, że pieczenie gardła to nie jedyna i nawet nie najbardziej nieprzyjemna konsekwencja zażywania nikotyny. Ministerstwo Zdrowia alarmuje – palenie papierosów zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego. Mowa m.in. o: rozedmie płuc, przewlekłym zapaleniu oskrzeli, raku płuc, języka, wargi, jamy ustnej, krtani, tchawicy czy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc.

Pieczenie gardła może być objawem pobocznym towarzyszącym chorobom czy zjawiskom wywołującym wymioty. Dzieje się tak ze względu na bardzo niskie pH kwasów żołądkowych. Silnie kwaśna treść przedostająca się przez przełyk w czasie wymiotowania może z łatwością go podrażnić.

Nierzadko pieczenie spowodowane jest zbyt niskim spożyciem płynów i idącym za nim niewystarczającym poziomem nawilżenia śluzówki gardła. W takim przypadku dodatkowe objawy mogą dotyczyć również strun głosowych. Głos pacjenta z tą przypadłością staje się chropowaty i matowy, dochodzi suchość i ból w okolicach gardła i krtani.

Palący dyskomfort gardła wywołany może być jeszcze przez kilka innych przyczyn. Zdarza się, że pieczenie ma podłoże psychosomatyczne, alergiczne lub… jest fizjologicznym efektem wywołanym przez ciążę.

Pieczenie w gardle – domowe sposoby na złagodzenie

Domowe sposoby na pieczenie gardła zależą od jego przyczyny. W przypadku infekcji zalecane jest picie naparów ziołowych z dodatkiem miodu, imbiru czy soku z malin lub cytryny. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby wskazane składniki dowolnie miksować. Naturalne substancje wykazują wysoką skuteczność oraz są bezpieczne. Dodatkowo pomóc mogą: wypoczynek, zwiększona ilość snu, lekkostrawna dieta (aby nie obciążać organizmu) i suplementacja. Wśród witamin polecanych przy przeziębieniu wymienia się w szczególności witaminę D i C.

Dobre efekty w walce z pieczeniem i infekcją (także z anginą bakteryjną) przynosi stosowanie płukanki z soli na gardło. Co ważne, roztwór może być używany nawet przy jednoczesnej antybiotykoterapii. Sól działa m.in. antybakteryjnie i przeciwobrzękowo.

Na pieczenie, za które odpowiada refluks żołądka, pomóc może przede wszystkim zmiana nawyków żywieniowych. Choć nawet w tym przypadku najlepiej będzie, jeżeli chory skontaktuje się wcześniej z lekarzem. Może okazać się bowiem, że konieczne jest stosowanie leków. Uczucie zgagi można zwalczyć, unikając tłustych, smażonych, intensywnie kwaśnych lub ostrych potraw. Aby wzmocnić efekt, można wyłączyć z diety niezdrową żywność typu fast food, mocną kawę i herbatę, alkohol, cytrusy oraz pomidory. Osobom uzależnionym od papierosów zaleca się zwalczenie nałogu.