account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieBadania 2 min.

Jakie są podstawowe badania krwi i na czym polegają?

Olga Dąbska31.10.2021Aktualizacja: 23.03.2024

Podstawowe badania krwi warunkują diagnostykę wielu chorób. Zaleca się je wykonywać w ramach profilaktyki, nawet jeśli nie występują żadne niepokojące dolegliwości. Dzięki nim kontrolujemy stan zdrowia.


podstawowe-badania-krwi-co-obejmuja-jakie-zrobic
pixabay.com

Polecane

erytrocyty-krwinki-czerwone-jakie-sa-normy
Zdrowie
2 min.
Erytrocyty (krwinki czerwone) - jakie są normy?
31.10.2021
jakie-badania-na-watrobe-warto-wykonac
Zdrowie
2 min.
Jakie badania na wątrobę warto wykonać?
31.10.2021
skladniki-krwi-i-ich-funkcje-co-warto-wiedziec
Zdrowie
3 min.
Składniki krwi i ich funkcje - co warto wiedzieć?
30.10.2021
jaki-jest-prawidlowy-poziom-cukru-we-krwi-jak-go-obnizyc
Zdrowie
1 min.
Jaki jest prawidłowy poziom cukru we krwi? Jak go obniżyć?
30.11.2021
Spis treści
  1. Podstawowe badania krwi - co obejmują?
  2. Badanie morfologiczne krwi
  3. Lipidogram - podstawowe badanie krwi
  4. Jakie są inne podstawowe badania krwi?
  5. Podstawowe badania krwi - jak się do nich przygotować?

Podstawowe badania krwi - co obejmują?

Badania krwi to najpowszechniejsze badania diagnostyczne. Pamiętaj o regularnym ich wykonywaniu, ponieważ są ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej. Oznacza to, że wpisują się w system wczesnego ostrzegania o wielu nieprawidłowościach organizmu. Wśród podstawowych badań krwi wymieniamy:

  • badanie morfologiczne krwi (tzw. morfologię),

  • lipidogram (tzw. profil lipidowy),

  • odczyn Biernackiego (OB),

  • badanie poziomu glukozy we krwi.

Powyższe badania krwi możesz wykonać ze skierowaniem od lekarza, ale i na własną rękę. Sprawdź, na czym polegają i jak się do nich przygotować.

Czy wiesz, że podstawowe badania krwi należy wykonywać przynajmniej raz w roku, w ramach profilaktyki zdrowotnej? Warto o tym pamiętać, ponieważ nieprawidłowości w morfologii mogą być pierwszym znakiem ostrzegawczym, że w Twoim organizmie dzieje się coś złego.

Zyskaj dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej, która umożliwi Ci szybki kontakt z lekarzem i dostęp do badań laboratoryjnych, np. morfologii. Prywatne ubezpieczenie zdrowotne to:

  • nielimitowane wizyty u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej,

  • konsultacje u lekarzy specjalistów bez skierowania,

  • dostęp do badań laboratoryjnych i diagnostyki obrazowej,

  • profilaktyczny przegląd zdrowia raz w roku,

  • w zależności od pakietu także, np. 2 darmowe wizyty u psychologa czy psychiatry.

Sprawdź ofertę i wybierz pakiet dla siebie.

Badanie morfologiczne krwi

Badanie morfologiczne krwi polega na ilościowej i jakościowej ocenie występujących we krwi elementów morfotycznych, takich jak:

Dodatkowo w ramach podstawowej morfologii krwi analizuje się takie wskaźniki, jak:

  • MCV - wskaźnik średniej objętości krwinki czerwonej,

  • MCH - wskaźnik średniej masy hemoglobiny w krwince czerwonej,

  • MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w jednostkowej objętości krwinek czerwonych,

  • HGB - wskaźnik stężenia całkowitego hemoglobiny (we wszystkich jej formach),

  • HCT - wskaźnik hematokrytowy - określa stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi.

Morfologia podstawowa zlecana jest, gdy występują następujące objawy: często nawracające infekcje, osłabienie organizmu, męczliwość, nagły i nieuzasadniony spadek masy ciała, bóle kostne, trudno gojące się skaleczenia, skłonność do siniaków, omdlenia. Morfologia krwi powinna być regularnie wykonywana w ciąży. Badanie to zalecane jest co najmniej 5 razy w jej przebiegu. Pierwsza morfologia powinna być przeprowadzana do 10. tygodnia od poczęcia, a ostatnia pod koniec 3. trymestru (między 38. a 39. tygodniem). Główne nieprawidłowości, jakie można wykryć dzięki morfologii, to: infekcje, zaburzenia odporności, stany zapalne, anemia (niedokrwistość), skaza krwotoczna.

Lipidogram - podstawowe badanie krwi

Lipidogram to badanie lipidów, czyli tłuszczów prostych w osoczu krwi. Obrazuje poziom:

  • cholesterolu HDL - stężenia frakcji lipoprotein wysokiej gęstości (tzw. dobrego cholesterolu),

  • cholesterolu LDL - stężenia frakcji lipoprotein niskiej gęstości (tzw. złego cholesterolu),

  • stężenia poziomu całkowitego cholesterolu (TC),

  • trójglicerydów (związków chemicznych zaliczanych do lipidów).

Ocena stanu gospodarki lipidowej jest bardzo ważna w profilaktyce i zwalczaniu zaburzeń gospodarki lipidowej i zaburzeń metabolicznych, które wiążą się z ryzykiem rozwoju miażdżycy tętnic i powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak: nadciśnienie tętnicze, zawał mięśnia sercowego, udar mózgu. Wykonywanie tych badań jest bardzo ważne, zważywszy na to, że choroby układu krążenia są najczęściej występującymi schorzeniami w polskim społeczeństwie.

Badanie lipidogramu jest zalecane zwłaszcza przy: zaburzonym metabolizmie lipidów albo obciążonym w tym kierunku wywiadzie rodzinnym, wcześniejszych wysokich poziomach cholesterolu, paleniu tytoniu, nadmiernej masie ciała, podejrzeniu dziedzicznej hipercholesterolemii, przypadkach zawału mięśnia sercowego w rodzinie.

Normy lipidogramu dla zdrowego człowieka bez względu na płeć to:

  • cholesterol całkowity - 150-190 mg/dl,

  • cholesterol LDL - poniżej 115 mg/dl,

  • trójglicerydy - 35-150 mg/dl,

Właściwości cholesterolu HDL są różne dla kobiet i mężczyzn. U kobiet powinny wynosić powyżej 50 mg/dl, a u mężczyzn więcej niż 40 mg/dl.

Jakie są inne podstawowe badania krwi?

Wskazane jest, aby regularnie wykonywać badanie odczynu Biernackiego. OB polega na pomiarze szybkości opadania czerwonych krwinek, czyli drogi opadania erytrocytów w ciągu 1 godziny w niekrzepnącej krwi. W diagnostyce medycznej OB wykorzystywane jest jako wskaźnik procesów reumatycznych, zapalnych, nowotworowych. To podstawowe badanie krwi warto przeprowadzić przy podejrzeniu choroby autoimmunologicznej i hematologicznej oraz w przypadku objawów wskazujących na choroby nerek i wątroby.

Normy OB zależą od wieku i przedstawiają się następująco:

  • osoby do 15 lat < 10,00 mm/h,

  • mężczyźni:

    • w wieku 15-50 lat < 15,00 mm/h,

    • od 50 lat < 20,00 mm/h,

  • kobiety:

    • w wieku 15-50 lat < 20,00 mm/h.

    • od 50 lat < 30,00 mm/h.

    Podstawowy pakiet obejmuje badanie poziomu glukozy we krwi. Zwyczajnie nazywane jest ono badaniem „cukru we krwi”. Jest to badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy. Powinno się je wykonywać regularnie bez ewidentnych objawów, lecz w sposób szczególny muszą o nim pamiętać osoby z nadmierną masą ciała lub czynnikami ryzyka cukrzycy. Podwyższoną glukozę we krwi obserwuje się nie tylko przy cukrzycy, ale i w takich chorobach, jak: guz chromochłonny, choroba Cushinga, gigantyzm, nowotwór trzustki, gruczolak przysadki, zapalenie trzustki, zaawansowana choroba wątroby. Badanie poziomu glukozy informuje też o jej niewystarczającym poziomie. Obniżone stężenie glukozy we krwi towarzyszy takim chorobom, jak: choroba Addisona, insulinoma (guz wydzielający insulinę), niedoczynność przysadki, niedobory enzymów (np. galaktozemia) czy zespoły złego wchłaniania.

Podstawowe badania krwi - jak się do nich przygotować?

Aby wykonać podstawowe badania krwi, pobrana zostanie od Ciebie niewielka ilość krwi żylnej, prawdopodobnie z żyły łokciowej. Badania powinny być wykonywane z rana na czczo. Powstrzymaj się od spożywania posiłków 12 godzin wcześniej. Przez kilka dni stosuj lekkostrawną dietę i nie spożywaj alkoholu. Jeśli przyjmujesz leki, skonsultuj się z lekarzem, czy zażywać je przed badaniem. Powstrzymaj się od intensywnego wysiłku fizycznego. Jeżeli parametry mierzone w podstawowych badaniach krwi wykazują odchylenia od normy, konieczna jest dalsza diagnostyka.

Skorzystaj z możliwości wykonania podstawowych badań krwi oraz skonsultowania wyników z lekarzem i oszczędź sobie czekania w długich kolejkach. Decydując się na Polisę Zdrowie Welbi, czyli na prywatne ubezpieczenie zdrowotne, zapewnisz sobie wsparcie w profilaktyce, diagnostyce i leczeniu. Dzięki temu ubezpieczeniu zyskasz m.in.:

  • nielimitowane wizyty u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej,

  • e-konsultacje (lub również konsultacje stacjonarne, w zależności od wybranego pakietu) u lekarzy specjalistów (np. kardiologa, hematologa) bez skierowania,

  • dostęp do badań laboratoryjnych (w tym morfologii, lipidogramu, OB), obrazowych i czynnościowych,

  • wizyty u lekarzy bez kolejek – konsultacja z lekarzem POZ odbędzie się w ciągu 1 dnia, a ze specjalistą z reguły w ciągu 3 dni roboczych (z hematologiem w ciągu 5 dni roboczych),

  • opiekę w placówkach na terenie całego kraju – prawie 3500 placówek współpracujących z ubezpieczycielem w 650 miastach w Polsce,

  • możliwość corocznego profilaktycznego przeglądu stanu zdrowia – w wersji dla kobiet obejmuje on konsultację z ginekologiem, badanie cytologiczne i USG piersi lub mammografię, w wersji dla mężczyzn – konsultację z kardiologiem, lipidogram, EKG spoczynkowe/EKG wysiłkowe (po otrzymaniu skierowania od lekarza),

  • inne korzyści w zależności od pakietu.

Zamów ofertę na Welbi, żeby poznać szczegóły polisy. Nie czekaj! Z usług w ramach wybranego pakietu możesz korzystać niemal od razu po opłaceniu składki.

Źródła
  1. H. Bomski, Podstawowe laboratoryjne badania hematologiczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995, s. 186-192.
  2. P. Pruszczyk i in., Wielka interna, t. 2, cz. 1, Kardiologia z elementami angiologii, Medical Tribune Polska, Warszawa 2009-2011, s. 446-447.
  3. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika 2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018, s. 25–27.
  4. A. Szczeklik, Choroby wewnętrzne, t. 1, Medycyna Praktyczna, Kraków 2005, s. 1406–1407.
Author Olga Dąbska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
dretwienie-opuszkow-palcow-u-rak-u-nog
Zdrowie
1 min.
Drętwienie opuszków palców u rąk i nóg – gdzie szukać przyczyny?
10.05.2022
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.