Wzdęcia brzucha – cztery główne przyczyny bolesnej dolegliwości

Wzdęty brzuch – czym jest i jak się objawia?

Wzdęty brzuch to dolegliwość, z którą wiąże się nadmierne napięcie jamy brzusznej. Choć sam w sobie nie stanowią zagrożenia dla życia i zdrowia, to jego podłoże może wymagać interwencji specjalisty. Ponadto, wzdęcia często wywołują ból, co znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie.

Główną przyczyną wzdęć i gazów jest naturalny proces trawienia, w wyniku którego powstaje: azot, dwutlenek węgla, wodór, siarkowodór i metan. Przy sprawnie funkcjonującym układzie trawienia pokarm powinien zostać strawiony, a substancje odżywcze wchłonięte w jelicie cienkim. Niestrawione resztki ulegają natomiast fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym. Im więcej pozostałości, tym bardziej zostają obciążone pracą końcowe części układu.

Powodem wzdętego brzucha może być zarówno nadmierna fermentacja, produkcja gazów, jak i zaburzenia czucia trzewnego oraz połykanie zbyt dużej ilości powietrza i innych gazów.

Objawami towarzyszącymi są: uczucie rozdęcia, wrażenie obecności gazów we wnętrzu brzucha i ucisk na jego ściany. Można również niekiedy odczuwać skurcz jelit, ból w okolicy żeber (szczególnie po prawej stronie) i tzw. przelewanie treści pokarmowych, które doskonale słychać.

Możesz pozbyć się nadmiaru gazów, stosując zioła na wzdęcia. Szczególnie korzystny wpływ na zdrowie mogą mieć: napary z mięty pieprzowej, kopru ogrodowego, kminku, szałwii, bazylii oraz aloes do picia.

Jeśli do dużego wzdętego brzucha przyczyniają się niektóre składniki pokarmowe, zacznij stosować dietę bogatą w błonnik. Usprawni ona perystaltykę jelit i wówczas łatwiejsze stanie się pozbywanie nadmiaru wyprodukowanych gazów.

Nadmierna fermentacja – główna przyczyny wzdęcia brzucha po posiłku

Jeśli borykasz się problemem ciągle wzdętego brzucha, przyczyna może tkwić w nadmiernej fermentacji jelitowej. Dzieje się tak przy zaburzeniach trawienia fruktozy lub nietolerancji laktozy (objawy ze strony układu pokarmowego w obu przypadkach są zbliżone).

Wystarczy jednorazowe przyjęcie ok. 12 g laktozy, by odczuć konsekwencje ze strony układu pokarmowego. Na skutek niedoboru laktazy laktoza dociera do jelita grubego, gdzie ulega fermentacji. Podobnie jest w przypadku z fruktozą. 25 g tego składnika może wywołać bolesne wzdęcie. Inne przyczyny, które również warto wymienić, to:

• przerost bakteryjny jelita cienkiego;

• zespół jelita nadwrażliwego;

• przyjmowanie węglowodanów, których organizm nie jest w stanie strawić (np. sztuczne słodziki z sukralozą);

• zaburzenia wchłaniania;

• zbyt częste i w dużych ilościach przyjmowanie probiotyków;

• zaburzenia organów układu trawienia (m.in.: wątroby, trzustki, jelita grubego).

Zaburzone wydalanie gazów przyczyną wzdętego brzucha

Trudność w pozbywaniu się nadmiaru gazów może doprowadzić do częstych wzdęć. Przyczyną takiej nadprodukcji mogą być przyjmowane leki. Częściej jednak wywołują ją nieprawidłowości, takie jak:

• zespół jelita nadwrażliwego;

• pseudozaparcia (nieregularne stolce, które nie powinny być traktowane jak zaburzenie, a mimo to leczone są środkami przeczyszczającymi);

• sklerodermia (autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej);

• zrosty pooperacyjne (także po zabiegach ginekologicznych).

Połykanie gazu i powietrza – przyczyna wzdętego brzucha

Jeśli pojawiają się wzdęcia po jedzeniu, przyczyną nie musi być nietolerancja laktozy lub fruktozy. Podczas przełykania do żołądka wraz z pokarmem i płynami dostaje się również powietrze. Organizm pozbywa się go poprzez odbijanie lub wypuszczanie gazów. To zjawisko całkowicie naturalne. Niekiedy jednak ilość połykanego powietrza jest nadmierna. Zaburzenie to nazywa się aerofagią i często ma związek z chorobami na tle lękowym. Nadmiar powietrza może też pochodzić z napojów gazowanych. 

Co ciekawe, czasami prowokowanie odbijania doprowadza do zassania dodatkowych partii powietrza co, zamiast wyeliminować silne wzdęcia, przyczynia się do ich nasilenia.

Przyczyna wzdętego i twardego brzucha może tkwić w zaburzeniu czucia trzewnego

Przyczyną wzdętego brzucha może być zaburzenie czucia trzewnego. To efekt nieprawidłowego odbioru bodźców przez receptory znajdujące się w narządach wewnętrznych oraz naczyniach krwionośnych. Najczęściej nieprawidłowość ta towarzyszy osobom cierpiącym na zespół jelita nadwrażliwego.

Zdarza się również, że uczucie pełnego brzucha jest tylko pozorne, a ilość gazów prawidłowa. Mylne wrażenie mają osoby z zaburzeniem czucia trzewnego – to właśnie efekt nieprawidłowej pracy receptorów.