Czy spanie na brzuchu jest zdrowe? Poznaj konsekwencje odpoczynku w tej pozycji

Co warunkuje dobrej jakości sen?

Podczas snu zostaje ograniczona aktywność ruchowa i zdolność reagowania na bodźce. Jednocześnie pod wpływem intensywnych sygnałów napływających z zewnątrz lub wewnątrz organizmu możliwe jest natychmiastowe wybudzenie. To odróżnia sen od śpiączki. Regeneracja organizmu przebiega w czasie snu niejako automatycznie, jednak czasami nawet długi sen nie przynosi upragnionego odpoczynku i budzisz się z wrażeniem przemęczenia, z wyraźnym napięciem w mięśniach i bólem głowy. Jak się okazuje, na sen dobrej jakości wpływa szereg czynników.

Może Cię to zaskoczyć, ale podstawowym czynnikiem regulującym sen jest światło, które stymuluje wydzielanie melatoniny – to hormon kontrolujący Twój zegar biologiczny. Nadmierne eksponowanie na światło nocą zaburza wydzielanie melatoniny i regenerację organizmu. Ponadto dla zachowania rytmu dobowego i utrzymania dobrej jakości snu ważne jest eksponowanie ciała na światło dzienne. 

Co możesz zrobić, aby efektywnie odpoczywać podczas snu? Eksperci są zgodni, przede wszystkim zadbaj o jak najmniejszy poziom hałasu w otoczeniu, a także zapewnij odpowiednią wilgotność i temperaturę powietrza w sypialni. Tuż przed położeniem się spać przewietrz sypialnię. Pomieszczenie nie powinno być przy tym przegrzane ani nadmiernie wychłodzone, ponieważ to sprawi, że Twój organizm będzie wciąż przełączał się na tryb czuwania. Optymalne warunki do snu panują przy temperaturze 24–26°C i wilgotności około 50%.

Na jakość snu wpływa także powierzchnia materaca (nie powinna być zbyt twarda ani zbyt miękka) oraz sama pozycja przyjmowana przez śpiącego. Nie chodzi tu jednak o to, czy ułożenie ciała jest wygodne, czy nie. Jak się okazuje, pozornie najwygodniejsza pozycja może niekorzystnie wpływać na jakość snu oraz zdrowie.

Czy pozycje do spania mają wpływ na zdrowie i samopoczucie?

Spanie na brzuchu, plecach a może na boku? Każda z tych pozycji ma swoich wielbicieli. Niestety nie każda jest zdrowa dla organizmu. Choć oczywiście w ciągu nocy wielokrotnie zmienia się ułożenie ciała, to mimo wszystko do niektórych pozycji wracasz najczęściej.

Według ekspertów, którzy zajmują się badaniem jakości snu, nie ma idealnej pozycji do spania. Każda ma swoje wady i zalety:

• pozycja na plecach – sprzyja optymalnej regeneracji, zapobiegając jednocześnie nienaturalnemu wyginaniu się kręgosłupa i wspomagając krążenie krwi (tylko w takim ułożeniu nie doznasz nieprzyjemnych odrętwień), ale niestety nie jest zalecana ciężarnym i osobom z niektórymi chorobami serca;

• pozycja na boku – ułatwia oddychanie i nie wpływa negatywnie na pracę serca, ale niestety niekorzystnie oddziałuje na wygląd piersi u kobiet;

• pozycja na brzuchu – powoduje nadmierne obciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa i kości biodrowych oraz uciska narządy wewnętrzne, a do tego często powoduje odrętwienie, trudności w oddychaniu i zniekształca piersi u kobiet.

Reasumując, najkorzystniejsza dla większości osób jest pozycja na plecach. Dla tych, którzy nie mogą w ten sposób odpoczywać – alternatywą jest pozycja na boku. Jednak na którym boku spać? Najkorzystniej na lewym, aby zapewnić krwi swobodny przepływ. Nic się jednak złego nie stanie, jeśli w nocy kilkukrotnie zmienisz pozycję. 

Na tym lista zdrowych ułożeń do snu się kończy. Pozornie wygodna pozycja na brzuchu skutkuje szeregiem komplikacji zdrowotnych i negatywnie oddziałuje na jakość snu.

Czy spanie na brzuchu jest zdrowe?

Eksperci nie zalecają spania na brzuchu już od pierwszych dni życia dziecka. Jak się bowiem okazuje, jest to czynnik podwyższający ryzyko SIDS, czyli zespołu nagłej śmierci niemowląt, zwanego też śmiercią łóżeczkową. O ile więc układanie dziecka na brzuchu w czasie czuwania jest korzystne dla rozwoju jego mięśni brzucha, o tyle sen w takim ułożeniu stanowi duże ryzyko.

Ryzyko SIDS zmniejsza się w kolejnych tygodniach życia niemowlęcia, co wcale nie oznacza, że spanie na brzuchu zaczyna być korzystne.

Kiedy układasz się na brzuchu, odcinek szyjny pozostaje nienaturalnie wygięty. To właśnie dlatego po obudzeniu czujesz w tej części nieprzyjemne napięcie czy nawet ból. Możesz też czuć zmęczenie, nawet jeśli sen trwał odpowiednio długo. Ułożenie to nie jest łaskawe też dla pozostałej części kręgosłupa, w tym szczególnie dla jego odcinka lędźwiowego. Zostaje on mocno obciążony, co będziesz szczególnie odczuwać przy dolegliwościach takich jak kręgozmyk (przesunięcie kręgów względem siebie). Podobnie rzecz ma się ze stawami biodrowymi. Pamiętaj też, że kiedy śpisz na brzuchu, zwykle odciągasz jedną nogę ku bokowi. To powoduje rotację bioder i ich przeciążenie.

W tej pozycji uciskasz wszystkie organy wewnętrzne. Przez to muszą pracować z większym wysiłkiem w czasie, gdy powinny się regenerować. Po nocy spędzonej na brzuchu możesz odczuwać m.in. dolegliwości gastryczne.

Na tym jednak lista wad spania na brzuchu się nie kończy. Nienaturalne wygięcie kręgosłupa, stawów, niekorzystne ułożenie kości oraz utrzymujące się napięcie mięśni sprawia, że krew w naczyniach krwionośnych nie krąży w pełni sprawnie. To doprowadza do nieprzyjemnych odrętwień. Zastoje limfy doprowadzają natomiast do obrzęków.

Spanie na brzuchu nie jest właściwe dla kobiet w II i III trymestrze ciąży. Wówczas brzuch jest już na tyle duży, że jego ucisk mógłby niekorzystnie wpłynąć na rozwijające się dziecko. 

Co zrobić, gdy potrafisz zasnąć tylko w pozycji na brzuchu?

Próżno szukać zalet spania na brzuchu. Wady są natomiast tak liczne, że naturalna powinna być zmiana nawyków związanych z układaniem się na noc do łóżka. Niestety nie zawsze jest to takie łatwe. Wiele osób nie potrafi zasnąć w żadnej innej pozycji. Odpoczynek może mieć wówczas niską jakość, a wraz z nim pojawi się nadmierna senność utrzymująca się przez cały dzień.

W takim wypadku możesz ułożyć poduszkę pod biodrami na wysokości kości łonowej. W ten sposób nieco odciążysz organy wewnętrzne i odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Możesz też kupić poduszkę ortopedyczną do spania na brzuchu wykonaną z pianki termoelastycznej, która dostosuje się do kształtu szyi i głowy, co odciąży nieco odcinek szyjny kręgosłupa. Podczas spania na brzuchu poduszka zapewni ci też swobodny dopływ powietrza, dzięki czemu dotleniony organizm efektywnie będzie się regenerował.