account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieAlergie 1 min.

Uczulenia – rodzaje, objawy, metody łagodzenia

Katarzyna Grzyś-Kurka08.12.2021Aktualizacja: 13.10.2023

Uczulenie na słońce, alergia na gluten, nietolerowanie niklu – to tylko kilka przykładów nieprawidłowej reakcji immunologicznej organizmu na czynniki bądź substancje występujące w otoczeniu. Mogą objawiać się drobną wysypką, ale i poważnymi zaburzeniami w oddychaniu. Jeśli i ty borykasz się alergią – rozważ wykonanie testów diagnostycznych i odczulanie.


uczulenia-jakie-sa-rodzaje-i-objawy-jak-sobie-radzic
pexels.com

Polecane

alergia-na-gluten-jak-wyglada-jakie-sa-objawy
Zdrowie
1 min.
Alergia na gluten - jak wygląda? Jakie są objawy?
29.10.2021
alergia-na-kota-jak-wyglada-jakie-sa-objawy
Zdrowie
2 min.
Alergia na kota - jak wygląda? Jakie są objawy?
29.10.2021
alergia-na-psa-jakie-sa-objawy-jak-sobie-radzic
Zdrowie
1 min.
Uczulenie na psa – przyczyny, objawy i sposoby radzenia sobie z alergią
08.12.2021
alergia-pokarmowa-u-niemowlaka-jakie-sa-objawy
Zdrowie
1 min.
Alergia pokarmowa u niemowlaka - jakie są objawy?
29.10.2021
Spis treści
  1. Czym jest uczulenie?
  2. Rodzaje uczuleń – na co możesz mieć alergię?
  3. Alergie pokarmowe
  4. Alergie wziewne
  5. Alergie kontaktowe
  6. Najczęściej występujące objawy alergii
  7. Jak radzić sobie z uczuleniem?

Czym jest uczulenie?

Uczulenie jest rodzajem nadwrażliwości organizmu na różne czynniki, które uruchamiają mechanizmy immunologiczne. Produkowane są wówczas mediatory (np. histamina), które odpowiadają za powstanie rumienia, wysypki czy obrzęku. Natomiast limfocyty typu B uwalniają immunoglobuliny E, które wywołują reakcje alergiczne charakterystyczne dla atopii.

Większość alergii jest wrodzona. Oznacza to, że dziecko przychodzi na świat z odziedziczoną nietolerancją pewnych czynników bądź substancji (np. uczulenie na jaja czy pyłki roślin). Uczulenie u niemowlaka może być również efektem reakcji obronnej na składniki preparatów pielęgnacyjnych, jak i skutkiem nietolerancji pokarmowej – możesz to zauważyć podczas rozszerzania diety dziecka. Istotny wpływ na to, czy uczulenie będzie się z wiekiem nasilać, mają sposób odżywiania, warunki bytowe oraz środowisko.

Niektóre alergie mogą się rozwinąć dopiero u dorosłego człowieka w efekcie rozregulowania układu immunologicznego. Może do tego dojść przez niezdrowe warunki pracy (np. ciągły kontakt z substancjami chemicznymi) lub miejsca zamieszkania (np. duża wilgotność powietrza sprzyjająca wykwitom pleśni). Do powstania alergii nabytych przyczynia się także długotrwały stres.

Rodzaje uczuleń – na co możesz mieć alergię?

Uczulenia ujmowane są w kilku różnych klasyfikacjach. Jedne uwzględniają mechanizm wywołujący nieprawidłowe reakcje, inne – czynnik powodujący alergie. Najbardziej czytelny podział skupia się natomiast na sposobie przedostawania się alergenu do organizmu.

Polecamy

alergolog-w-czym-pomoze-ci-online
Telemedycyna

Alergolog: jak może pomóc Ci online?

Oczekiwanie na konsultację do lekarza alergologa, szczególnie w okresie pylenia roślin, jest wydłużone. Na szczęście pomóc może e‑wizyta. Teleporada z alergologiem to komfortowa alternatywa dla czekania w przepełnionych poczekalniach lekarskich. Jest również najszybszą, do tego bardzo pomocną formą kontaktu nie tylko z alergologiem, ale i z innymi specjalistami.

Redakcja11.10.2021

Alergie pokarmowe

Alergie pokarmowe są nieprawidłową reakcją organizmu na spożywany pokarm. Najczęściej spotykane jest uczulenie na białka mleka krowiego. Ponadto alergię mogą wywołać zarówno składniki pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego:

  • zboża (pszenica, jęczmień, żyto, ryż),

  • owoce (jabłka, cytrusy, śliwki),

  • orzechy,

  • warzywa (pomidory, papryka, marchew, pietruszka, seler),

  • mięso (wieprzowe, wołowe, drobiowe),

  • mleko (krowie i kozie),

  • ryby, skorupiaki i mięczaki,

  • jaja.

Alergie wziewne

Alergie wziewne to efekt przenikania czynników drażniących do dróg oddechowych. Na ich rozwój wpływają przede wszystkim predyspozycje genetyczne. Jeśli więc jedno z rodziców boryka się z alergią na pyłki, jego dziecko z dużym prawdopodobieństwem odziedziczy tę dolegliwość. Podłożem tego rodzaju uczulenia może być także poziom zanieczyszczenia środowiska, palenie tytoniu (także bierne), infekcje wirusowe oraz stężenie alergenów w powietrzu.

Do najczęściej występujących alergii wziewnych zaliczamy:

  • alergię na roztocza,

  • alergię na sierść zwierząt,

  • alergię na zarodniki grzybów i pleśni,

  • alergię na pyłki roślin.

Alergie kontaktowe

Alergie kontaktowe to nadwrażliwość organizmu na hapteny (substancje o małej masie cząsteczkowej) lub proteiny (białka) w wyniku bezpośredniego ich kontaktu ze skórą. Rozwój stanu zapalnego ma miejsce wówczas, gdy receptor limfocytu zidentyfikuje alergen na komórkach antygenu.

Alergię kontaktową lekarze diagnozują u ok. 40% osób dorosłych i u 30% dzieci. Do najczęstszych należą:

  • uczulenie na nikiel,

  • uczulenie na lateks,

  • uczulenie na tiomersal (konserwant szczepionek i kosmetyków),

  • uczulenie na składniki środków czyszczących (np. uczulenie na płyn do płukania czy uczulenie na proszek do prania).

Alergia na nikiel dotyczy przede wszystkim kobiet i nieco częściej występuje u dorosłych niż u dzieci. Problem jest na tyle powszechny, że wprowadzone zostały ograniczenia sprzedaży i użycia niklu na terenie Unii Europejskiej.

Z uczuleniem na lateks borykają się przede wszystkim pracownicy ochrony zdrowia, którzy korzystają z jednorazowych rękawic wykonanych z tego materiału. Wzrost zauważalnych reakcji obronnych organizmu na lateks nastąpił pod koniec lat 80. XX w., gdy zmieniono technologię produkcji, pomijając etap końcowego płukania.

Alergia na tiomersal pojawia się przede wszystkim w grupie dzieci w wieku pomiędzy 13. a 18. r.ż. Ma to związek ze zmianami, jakie zachodzą w układzie immunologicznym dojrzewającego organizmu.

Lista alergii kontaktowych nie jest zamknięta. Wciąż powstają nowe substancje chemiczne dodawane do kosmetyków czy stosowane w zabiegach pielęgnacyjnych, na które organizm może zareagować nieprawidłowo. Przykładem tego może być alergia na hybrydy.

Najczęściej występujące objawy alergii

Reakcja organizmu na nietolerowane czynniki bądź substancje może mieć przebieg bezobjawowy, łagodny, jak i bardzo dynamiczny i niebezpieczny dla życia (wstrząs anafilaktyczny).

Alergii pokarmowej (np. uczulenie na białko jaja kurzego) towarzyszą najczęściej:

  • objawy skórne,

  • zaburzenie pracy układu oddechowego,

  • zaburzenie trawienia i wchłaniania.

Osoba borykająca się z uczuleniem wziewnym (np. alergia na kota lub psa) może zareagować na kontakt z alergenem:

  • świszczącym oddechem,

  • atopowym zapaleniem skóry,

  • wypryskiem kontaktowym,

  • pokrzywką,

  • obrzękiem naczynioruchowym,

  • nieżytem nosa i spojówek.

Alergia kontaktowa (np. uczulenie na prezerwatywy) może się natomiast objawiać:

  • zapaleniem skóry,

  • zapaleniem spojówek,

  • nieżytem nosa,

  • wypryskiem rozproszonym,

  • pokrzywką.

Jak radzić sobie z uczuleniem?

Ignorowanie dolegliwości związanych z alergią znacząco obniża komfort życia. Szczególnie jeśli jest to uczulenie na twarzy, szyi czy dłoniach, a więc w widocznych miejscach, których nie sposób ukryć.

Ponadto ignorowanie objawów może doprowadzić do poważnych zaburzeń w organizmie. Nieleczona alergia na psa czy pyłki brzozy może doprowadzić bowiem do rozwoju astmy, nawracających infekcji dróg oddechowych i zapalenia zatok.

Być może zdarza ci się stosować wapń (zwany potocznie i błędnie – wapnem na alergię). Niestety minerał ten działa niczym placebo. Co ciekawe – w celu łagodzenia wysypki alergicznej stosuje się go w kilku zaledwie krajach centralnej i wschodniej Europy.
Nie jest to więc skuteczny sposób walki uczuleniem.

Leczenie alergii każdorazowo poprzedza szczegółowa diagnostyka. W tym celu wykonuje się najczęściej testy skórne oraz testy z surowicy. Pierwszy rodzaj badania służy wykrywaniu alergii IgE-zależnych. Badanie polega na aplikacji (po nakłuciu) odczynników zawierających alergeny na skórę na dłoniowej części przedramion, a niekiedy także na górną część pleców. Reakcja alergiczna w postaci zaczerwienienia lub pęcherza świadczy o nieprawidłowej reakcji organizmu.

Test z surowicy pozwala na oznaczenie przeciwciał anty-IgE. Analizę laboratoryjną przeprowadza się po pobraniu krwi.

Potwierdzenie alergii pozwala na podjęcie odpowiedniego leczenia. Pierwszym krokiem jest eliminacja alergenu z otoczenia. Np. w przypadku alergii na promieniowanie UV, co najczęściej objawia się wysypką od słońca, należy unikać ekspozycji na działanie promieni słonecznych.

W dalszej kolejności lekarz przepisuje środki przeciwhistaminowe i przeciwzapalne. Jeśli od lat borykasz się z alergią kontaktową lub wziewną, która utrudnia ci funkcjonowanie – rozważ terapię odczulającą. Polega ona na przyjmowaniu serii zastrzyków przez kilka lat. Odstępy pomiędzy iniekcjami wynoszą początkowo od jednego do dwóch tygodni, a wraz z czasem wykonywane są co kilka miesięcy aż do ustąpienia uczulenia.

Źródła
  1. D. Myłek, Alergie, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2010 .
  2. R. śpiewak, Alergia kontaktowa – diagnostyka i postępowanie, „Alergia, Astma, Immunologia” 2007, nr 12(3), s. 109–127.
  3. M. Kowalewski, M. L. Kowalski, Alergia na lateks, „Alergia, Astma, Immunologia” 1997, nr 2(2), s. 78–86.
  4. E. Dadas-Stasiak i in., Najczęściej występujące przyczyny i rodzaje alergii u dzieci w świetle aktualnej epidemiologii, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2010, nr 6 (2), s. 92–99.
  5. E. Czarnobilska, Mechanizmy alergii na nikiel, „Przegląd Lekarski” 2007, nr 64, s. 7–8.
  6. I. Butrym i in., Podstawowe testy wykorzystywane w diagnostyce alergii IgE-zależnej i alergii kontaktowej, „Diagnostyka Laboratoryjna” 2017, nr 53 (3), s. 169–174.
Author Katarzyna Grzyś-Kurka picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.