Zawroty głowy – przyczyny i leczenie

Zawroty głowy

Zawroty głowy definiowane są jako nieprawidłowe odczuwanie swojego ciała w przestrzeni. Mówi się, że jest to subiektywne uczucie kołysania, wirowania, chwiania się, braku równowagi lub zaburzeń stabilności. Możesz mieć wrażenie, że dotyczy ono ciebie lub twojego otoczenia. Świadczy o nieprawidłowym działaniu układu równowagi, czyli błędnika, nerwu przedsionkowego, receptorów czucia głębokiego oraz struktur w móżdżku, pniu mózgu i korze mózgu.

Wyróżnia się:

• fizjologiczne zawroty głowy – występujące naturalnie podczas ruchu (np. przy obracaniu się wokół własnej osi),

• patologiczne zawroty głowy – związane z procesami chorobowymi.

Inny podział mówi o:

• układowych zawrotach głowy – powodujących złudzenie ruchu,

• nieukładowych zawrotach głowy – powodujących wrażenie niestabilności.

Ponadto zawroty głowy mogą być długotrwałe, napadowe, nawracające, krótkotrwałe, nagłe oraz mieć różny stopień nasilenia. Niekiedy towarzyszą im jeszcze inne objawy, np. nudności, wymioty, osłabienie.

Jakie są przyczyny zawrotów głowy?

Przyczyny zawrotów głowy mogą być różne. W większości przypadków nie są one związane z groźnymi chorobami. Niemniej wymagają przeprowadzenia diagnostyki i odpowiedniego leczenia po postawieniu rozpoznania. Zawroty głowy są związane z uszkodzeniem całości lub części układu równowagi. Bywają też objawem nieprawidłowości w innych narządach. Jedną z przyczyn mogą być także zaburzenia psychiczne.

Polecamy

---

Telemedycyna

Zawroty głowy przy wstawaniu - kto je leczy?

Odczuwasz zawroty głowy na chwilę po wstawaniu? Jeśli tak, warto dowiedzieć się, co może być przyczyną tego problemu i do jakiego specjalisty udać się po pomoc.

Redakcja01.12.2021

Możliwe przyczyny zawrotów głowy to:

• zaburzenia naczyniowe (encefalopatia miażdżycowa lub przemijające napady niedokrwienne),

• urazy mózgu,

• urazy błędnika,

• infekcja bakteryjna lub wirusowa ucha środkowego,

• zapalenie ucha wewnętrznego,

• migrena,

• epilepsja,

• guz mózgu,

• zatrucia,

• zapalenie nerwu przedsionkowego,

• stosowanie niektórych leków,

• zaburzenia lękowe,

• depresja,

• choroby układu nerwowego (m.in. stwardnienie rozsiane),

• choroba Meniere’a,

• nadciśnienie tętnicze,

• zaburzenia snu,

• zaburzenia rytmu serca,

• hipotonia ortostatyczna,

• niewydolność serca.

Jedną z przyczyn zawrotów głowy mogą być zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa szyjnego.

Zawroty głowy u osób starszych

Zawroty głowy często występują u osób starszych. Są one groźne, ponieważ stanowią jedną z głównych przyczyn upadków i złamań. Ponadto w znacznym stopniu utrudniają codzienne funkcjonowanie, przyczyniają się do pogorszenia jakości życia i braku samodzielności. W większości przypadków są one spowodowane uszkodzeniem układu przedsionkowego lub naturalnymi procesami starzenia się, które wpływają na sprawność zmysłu orientacji. Nie można jednak wykluczyć, że przyczyną zawrotów głowy u osób starszych są choroby przewlekłe, zatrucia, urazy, infekcje ucha lub zaburzenia psychiczne.

Łagodne położeniowe zawroty głowy

Zawroty głowy przy zmianie pozycji z leżącej na siedzącą (i odwrotnie) lub podczas pochylania i obracania głowy noszą nazwę łagodnych położeniowych zawrotów głowy. Objawy mogą pojawić się także w czasie obracania się na boki. Trwają kilkadziesiąt sekund i ustępują samoistnie. Niekiedy towarzyszą im nudności. W większości przypadków nie udaje się ustalić przyczyny tego rodzaju zawrotów głowy. Wiadomo jednak, że jest ona związana z przemieszczaniem się otolitów (receptorów grawitacyjnych) do kanałów półkolistych (to struktura w uchu wewnętrznym).

Jak wygląda leczenie zawrotów głowy?

Leczenie zawrotów głowy zależy od ich przyczyny. W większości przypadków konieczna jest właściwa terapia choroby podstawowej. Oprócz tego stosuje się metody doraźne oraz rehabilitację.

Doraźne leczenie zawrotów głowy polega na zastosowaniu preparatów przeciw zawrotom. Poszczególne leki tego typu różnią się mechanizmem działania. Wśród nich wymienia się leki przeciwhistaminowe, leki przeciwwymiotne, neuroleptyki, antagonistów wapnia oraz leki cytoprotekcyjne. O wyborze konkretnego środka decyduje lekarz.

Rehabilitacja w zawrotach głowy ma na celu usprawnienie narządów równowagi. Dąży się także do zredukowania uczucia braku stabilności. Jedną z metod może być powtarzanie ruchów, które przyczyniają się do wystąpienia objawów (mowa wówczas o treningu habituacyjnym).

1. M. Józefowicz-Korczyńska, Rehabilitacja zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, Otolaryngologia, 2010, t. 9, nr 1, s. 7-12.
2. A. Prusiński, Klasyfikacja, obraz kliniczny i leczenie zawrotów głowy, Polski Przegląd Neurologiczny, 2011, t. 7, nr 1, s. 11-19.
3. M. Lubszczyk, Łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy – niedoceniany problem pacjentów po 65. roku życia, Polski Przegląd Neurologiczny, 2011, tom 7, nr 1, s. 307-312.
4. H. Sienkiewicz-Jarosz, K. Rejdak, Zawroty głowy; przyczyny, epidemiologia, rodzaje i leczenie, Polski Przegląd Neurologiczny, 2018, t. 14, nr 2, s. 67-74.