account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
Zdrowie psychiczneZaburzenia psychiczne 2 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Czym jest zespół stresu pourazowego? Jak go leczyć?

Angelika Janowiczlek. Agnieszka Widera19.05.2021Aktualizacja: 05.10.2022

Zespół stresu pourazowego może rozwinąć się u osób, które doświadczyły silnej traumy. Mowa nie tylko o katastrofach, kataklizmach lub wypadkach, ale także o przemocy, gwałcie lub zachorowaniu na ciężką chorobę. Zaburzenie to objawia się m.in. lękiem, depresją i ciągłym przeżywaniu trudnej sytuacji. Osoba, która cierpi na zespół stresu pourazowego, powinna otrzymać fachową pomoc.


Zespół stresu pourazowego został wprowadzony do klasyfikacji w 1980 roku przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne. Pierwsze doniesienia naukowe na temat tego zaburzenia pojawiły się znacznie wcześniej. Już w XIX wieku opisywano objawy zaobserwowane u żołnierzy walczących w wojnie secesyjnej. Podobnie było u weteranów I i II wojny światowej oraz wojny w Wietnamie. Jednak wzmianki o silnej reakcji na traumę znaleźć można już w pismach pochodzących ze starożytności. Wbrew powyższemu zespół stresu pourazowego może wystąpić u wszystkich osób – nie tylko u uczestników działań zbrojnych.

zespol-stresu-pourazowego-ptsd-co-to-jest
pexels.com

Polecane

talassofobia-co-to-jest-jak-ja-skutecznie-leczyc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Co to jest talassofobia? Jak rozpoznać jej główne objawy?
30.05.2022
agresja-jakie-sa-rodzaje-jak-ja-rozpoznac
Zdrowie psychiczne
2 min.
Agresja - jakie są rodzaje? Jak ją rozpoznać?
27.07.2021
melisa-na-sen-czy-pomaga-na-bezsennosc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Melisa na bezsenność i inne dolegliwości
17.09.2021
leki-czym-sa-jakie-sa-rodzaje-jak-je-pokonac
Zdrowie psychiczne
2 min.
Lęki - czym są? Jakie są rodzaje? Jak je pokonać?
30.07.2021
Spis treści
  1. Czym jest zespół stresu pourazowego?
  2. Jakie są objawy zespołu stresu pourazowego?
  3. Zespół stresu pourazowego – jak długo trwa?
  4. Jak leczy się zespół stresu pourazowego?
  5. Zespół stresu pourazowego – jak pomóc?

Czym jest zespół stresu pourazowego?

Zespół stresu pourazowego (PTSD – posttraumatic stress disorder) jest zaburzeniem psychicznym, które pojawia się w reakcji na bardzo silne przeżycie, czyli traumę. Najczęściej są to sytuacje, w których zagrożone jest życie lub zdrowie. Mowa m.in. o działaniach wojennych, katastrofach, wypadkach, aktach terroryzmu, klęskach żywiołowych, przemocy seksualnej lub fizycznej (m.in. torturowaniu, przetrzymywaniu, znęcaniu się, byciu świadkiem zabójstwa). Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi reakcja na to wydarzenie musi obejmować silny strach, przerażenie lub bezradność.

Wyróżnia się:

  • ostry zespół stresu pourazowego – objawy utrzymują się do 3 miesięcy,

  • przewlekły zespół stresu pourazowego – objawy utrzymują się powyżej 3 miesięcy,

  • opóźniony zespół stresu pourazowego – objawy pojawiają się dopiero po 6 miesiącach od wydarzenia.

Powinieneś pamiętać, że zespół stresu pourazowego nie rozwija się u każdej osoby, która doświadczyła traumy. Szacuje się, że cierpi na niego od 3 do 6% populacji. Za czynniki, które predysponują do wystąpienia tego zaburzenia, uważa się:

  • płeć kobiecą,

  • doświadczenie traumy w przeszłości (zwłaszcza w wieku dziecięcym),

  • brak lub niewystarczające wsparcie ze strony otoczenia,

  • bycie narażonym na długotrwały stres (niezwiązany z wydarzeniem),

  • obecność innych zaburzeń psychicznych,

  • występowanie zaburzeń psychicznych u członków najbliższej rodziny,

  • nagromadzenie trudnych doświadczeń życiowych przed wystąpieniem traumy.

Jakie są objawy zespołu stresu pourazowego?

Możliwe objawy zespołu stresu pourazowego to:

  • uporczywe przypominanie sobie traumatycznego wydarzenia,

  • przeżywanie traumy na nowo,

  • koszmary senne związane z traumatycznym wydarzeniem,

  • apatia,

  • uczucie odrętwienia,

  • unikanie sytuacji zwiększających ryzyko przypomnienia sobie traumatycznego wydarzenia,

  • izolowanie się od innych osób,

  • bezsenność,

  • pozostawanie w stanie nadmiernej czujności,

  • wybuchy agresji

  • napady paniki

  • lęk,

  • niezdolność do przeżywania przyjemności,

  • depresja,

  • myśli samobójcze,

  • zobojętnienie emocjonalne,

  • bierność,

  • silny niepokój,

  • zaburzenia koncentracji,

  • poczucie winy

Bardzo często objawy zespołu stresu pourazowego pojawiają się po kilku tygodniach od wystąpienia traumatycznego doświadczenia.

Zespół stresu pourazowego – jak długo trwa?

Nie można jednoznacznie stwierdzić, jak długo trwa zespół stresu pourazowego. U każdej osoby zaburzenie to ma inny przebieg i obraz kliniczny. Składa się na to szereg czynników (m.in. otrzymane wsparcie, rodzaj i czas trwania traumy). Najczęściej zespół stresu pourazowego można wyleczyć w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Zdarza się jednak, że zaburzenie to trwa przez wiele lat. Jego skutkiem są wówczas zmiany w osobowości.

Jak leczy się zespół stresu pourazowego?

Leczenie zespołu stresu pourazowego powinno być przeprowadzone przez doświadczonego specjalistę. Jego celem jest poprawa samopoczucia, przywrócenie prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie, a także zmniejszenie ryzyka przekształcenia się zaburzenia w trwałe zmiany. Dostępne metody to psychoterapia i farmakoterapia.

Terapia w zespole stresu pourazowego może opierać się na metodzie:

  • poznawczo-behawioralnej,

  • przedłużonej ekspozycji,

  • schematów.

Bardzo ważne jest nauczenie technik relaksacyjnych i technik opanowywania lęku. Dzięki nim pacjent nabywa umiejętności kierowania przeżywanym lękiem. Uczy się także konfrontacji ze źródłem swoich zaburzeń oraz funkcjonowania w społeczeństwie. Tym samym poprawia się jego zdrowie psychiczne

Zespół stresu pourazowego – jak pomóc?

Zastanawiasz się, jak pomóc osobie z zespołem stresu pourazowego? Przede wszystkim powinieneś zapewnić ją o swoim wsparciu i zrozumieniu dla tego, co przeżywa. Porozmawiaj z nią o podjęciu odpowiedniej terapii – w tym rodzaju zaburzeń pomoc specjalisty jest niezbędna. Pamiętaj, aby wykazać się przy tym empatią, delikatnością i cierpliwością.

Źródła
  1. I. Krupka-Matuszczyk, M. Matuszczyk, Psychiatria. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, Śląski Uniwersytet Medyczny, Katowice 2007.
  2. A. Bilikiewicz, Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
  3. A. Cebella, I. Łucka, Zespół stresu pourazowego – rozumienie i leczenie, „Psychiatria” 2007, t. 4, nr 3, s. 128–137.
  4. N. Ogińska-Bulik, Z. Juczyński, Konsekwencje doświadczanych negatywnych wydarzeń życiowych – objawy stresu pourazowego i potraumatyczny wzrost, „Psychiatria” 2012, t. 9, nr 1, s. 1–10.
Author Angelika Janowicz picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

egoizm-a-egocentryzm-jak-je-rozroznic-co-warto-wiedziec
Zdrowie psychiczne
1 min.
Egoizm a egocentryzm - jak je rozróżnić? Co warto wiedzieć?
27.07.2021
autyzm-wysokofunkcjonujacy-objawy-terapia
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autyzm wysokofunkcjonujący – jak się objawia i jak sobie z nim radzić?
28.07.2022
jak-sie-uspokoic-jakie-sa-skuteczne-sposoby
Zdrowie psychiczne
1 min.
Jak można się szybko uspokoić? Sposoby na atak paniki, nerwy i stres
14.05.2021
czlowiek-empatyczny-co-to-znaczy-czym-sie-cechuje
Zdrowie psychiczne
1 min.
Kim jest człowiek empatyczny? Czemu służy empatia i czy można jej się nauczyć?
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
przerwa-w-zazywaniu-lekow-przyjmowanych-na-stale-dowiedz-sie-co-zrobic
Telemedycyna
1 min.
Przerwa w zażywaniu leków przyjmowanych na stałe? Dowiedz się, co należy zrobić
07.03.2022
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.