Barszcz Sosnowskiego – jak możesz go rozpoznać? Czy jest niebezpieczny?

Co to jest barszcz Sosnowskiego?

Pod koniec lat 50. ubiegłego wieku roślina znana jako barszcz Sosnowskiego (łac. Heracleum sosnowskyi) została sprowadzana do Polski z odległego Kaukazu. Pierwotnie miała pełnić funkcję rośliny pastewnej, jednak bezskutecznie. Barszcz Sosnowskiego bardzo szybko rozprzestrzeniał się nawet na gruntach dalekich od pól uprawnych. Z powodu zawartych w nim substancji toksycznych w Polsce obowiązuje obecnie całkowity zakaz jego uprawy oraz sprzedaży.

Barszcz Sosnowskiego należy do rodziny roślin baldaszkowatych, zwanych również selerowatymi. Jest więc niedalekim krewnym tak pospolitych roślin uprawnych jak marchew, seler czy pietruszka. Niestety z uwagi na swoje szkodliwe właściwości i bardzo szybkie tempo rozsiewania, w krótkim czasie przeniósł się na wszystkie kraje dawnego bloku wschodniego. Barszcz Sosnowskiego jest więc bardzo niebezpiecznym chwastem, ponieważ opanowuje znaczne tereny w krótkim czasie, jednocześnie wypierając rodzime gatunki roślin.

Jak wygląda barszcz Sosnowskiego?

Ze względu na toksyczne substancje, które zawiera w sobie barszcz Sosnowskiego, należy uważnie sprawdzać miejsca spacerów i spędzania wolnego czasu z rodziną. Ten niebezpieczny chwast porasta najczęściej brzegi wzdłuż wałów rzecznych i cieków wodnych oraz nasypy kolejowe. Pojawia się też na nieużytkach, ugorach, ale również w ogródkach. Barszcz Sosnowskiego rośnie bardzo szybko i osiąga wysokość nawet 4 metrów.

Jego cechą charakterystyczną jest gruba i długa zielona łodyga zakończona rozłożystym parasolem białych kwiatków. W dolnej części łodygi znajdują się charakterystyczne fioletowe plamki. Barszcz Sosnowskiego posiada również szerokie liście. Jest to roślina o pokaźnych rozmiarach, z równie dużym systemem korzeniowym, który potrafi sięgać nawet do 2 metrów. Okres kwitnienia barszczu Sosnowskiego przypada na czerwiec i lipiec, a więc na najcieplejsze miesiące roku.

Barszcz Sosnowskiego – czy jest groźny?

Od kilku lat na wiosnę pojawia się wiele ostrzeżeń przed tą toksyczną rośliną. Czy barszcz Sosnowskiego jest groźny? Zarówno soki, jak i inne wydzieliny tej rośliny zawierają bardzo wysokie stężenie furanokumaryn. Są to organiczne związki chemiczne naturalnie występujące również w innych roślinach, jednak w znacznie mniejszej ilości. Można je znaleźć m.in. w barszczu zwyczajnym, który jest bezpieczny i nie powoduje nieprzyjemnych skutków zdrowotnych. Wręcz przeciwnie – furanokumaryny w bezpiecznej dawce są cenionym składnikiem preparatów leczniczych na bazie ziół.

W przypadku barszczu Sosnowskiego to dawka czyni truciznę. Olbrzymie stężenia furanokumaryn pod wpływem działania promieni UVA i UVB powodują oparzenia. Dzieje się tak, ponieważ substancje zawarte w tej roślinie wiążą się z komórkami tworzącymi skórę. Konsekwencje działania wysokiego stężenia furanokumaryn z barszczu Sosnowskiego mogą przyczyniać się do poważnych powikłań zdrowotnych. W niektórych sytuacjach konieczna jest hospitalizacja lub szybka interwencja medyczna. Silne oparzenia substancjami toksycznymi wydzielanymi przez barszcz Sosnowskiego mogą być również bezpośrednim zagrożeniem dla życia osoby poszkodowanej. W takiej sytuacji wezwij pomoc, jeśli nagle poczujesz się dużo gorzej – zadzwoń na 112 lub 999.

Jak wygląda poparzenie barszczem Sosnowskiego?

Pierwsze objawy po kontakcie z barszczem Sosnowskiego występują dość szybko, bo po około 30 minutach. Najczęstszym skutkiem kontaktu z tym toksycznym chwastem jest zaczerwienienie, które z czasem wzmacnia się i rozszerza na dalsze partie ciała. Na poparzonych miejscach pojawiają się pęcherze wypełnione płynem surowiczym. Kontakt z barszczem Sosnowskiego skutkuje oparzeniami drugiego i trzeciego stopnia. W przypadku ich wystąpienia jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem.

Rodzaj i wielkość poparzeń skórnych po kontakcie z barszczem Sosnowskiego jest różna. Nasilenie objawów zależy od wrażliwości skóry u danej osoby, ale również od ilości substancji toksycznej, która osadziła się na ciele. Istotnym czynnikiem wzmagającym objawy jest nasłonecznienie. Im większa ekspozycja na działanie promieni słonecznych, tym poparzenia mogą być poważniejsze i bardziej rozległe. Stan zapalny na skórze po kontakcie z barszczem Sosnowskiego utrzymuje się około trzy dni. Po tygodniu oparzone miejsca ciemnieją, ale mogą goić się nawet kilka miesięcy.

Jak leczyć oparzenie barszczem Sosnowskiego?

Jak uchronić się przed kontaktem z barszczem Sosnowskiego?

Barszcz Sosnowskiego to inwazyjna roślina o toksycznych właściwościach. Nic więc dziwnego, że wzbudza obawy, szczególnie w okresie późnej wiosny i wczesnego lata. Na szczęście barszcz Sosnowskiego jest łatwy do rozpoznania. Jego wysoka łodyga, charakterystyczny rozłożysty kwiatostan oraz duże liście pozwalają zauważyć go z daleka. Warto unikać kontaktu z tą rośliną, aby nie dopuścić do osadzenia się toksycznych substancji na skórze.

Spędzając czas poza domem, zwracaj uwagę, czy w pobliżu nie rośnie barszcz Sosnowskiego. Jeśli nie masz pewności, zawsze lepiej zachować ostrożność i ominąć podejrzanie wyglądające miejsce. Dzięki temu unikniesz nieprzyjemnych dolegliwości w postaci oparzeń na skórze i stanów zapalnych. Skutki kontaktu z toksynami zawartymi w barszczu Sosnowskiego mogą trwać nawet kilka miesięcy. W przypadku rozległych oparzeń oraz nasilających się objawów po kontakcie z tą rośliną skonsultuj się niezwłocznie z lekarzem.