Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.

Owrzodzenie jamy ustnej – czym może być spowodowane? Jak je leczyć?

lek. Agnieszka Żędzian25.01.2024Aktualizacja: 28.02.2024

Owrzodzenie jamy ustnej to ubytek nabłonka i podnabłonkowej warstwy tkanki łącznej w obrębie śluzówki jamy ustnej. Występuje dość powszechnie – niemal każdy z nas doświadczył kiedyś bolesnej, okrągłej zmiany w jamie ustnej, pokrytej białym nalotem. Jakie są przyczyny powstawania owrzodzeń w jamie ustnej? Jak je leczyć? Czytaj dalej i poznaj odpowiedzi na te pytania!


owrzodzenie-jamy-ustnej-przyczyny-objawy-leczenie
Pixabay.com

Polecane

ugryzienie-biedronki-jak-wyglada-jak-leczyc
Zdrowie
1 min.
Ugryzienie biedronki – jak je rozpoznać? Czy może zagrażać zdrowiu?
02.06.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
toczen-na-rekach-co-to-za-choroba
Zdrowie
1 min.
Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta choroba
10.05.2022
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
Spis treści
  1. Co to jest owrzodzenie jamy ustnej?
  2. Dlaczego pojawiają się owrzodzenia jamy ustnej?
  3. Jakie są objawy owrzodzenia w jamie ustnej?
  4. Jakie badania wykonać?
  5. Metody leczenia owrzodzeń w jamie ustnej

Co to jest owrzodzenie jamy ustnej?

Owrzodzenie jamy ustnej jest ubytkiem nabłonka i podnabłonkowej warstwy tkanki łącznej w obrębie śluzówki jamy ustnej. Jest ono także nazywane aftą, ale nie są to pojęcia równoznaczne. Owrzodzenie śluzówki jest zmianą sięgającą głębokich warstw tkanek. Afta natomiast jest terminem używanym zarówno do określenia owrzodzenia, jak i powierzchownych nadżerek śluzówki. 

Owrzodzenia jamy ustnej to bolesne, okrągłe zmiany, pokryte szarym nalotem i otoczone czerwoną obwódką. Mogą pojawić się po wewnętrznej stronie warg, policzków, na podniebieniu, dziąsłach, języku lub na dnie jamy ustnej. Istotnie pogarszają jakość życia, utrudniają bowiem przeżuwanie pokarmu i mowę. Owrzodzenie jamy ustnej u dziecka może być przyczyną odmawiania przez malucha jedzenia i picia, co stwarza niebezpieczeństwo odwodnienia. Konieczna jest wówczas wizyta u pediatry, który wykluczy grzybicę jamy ustnej i zaordynuje odpowiednie leczenie.

Naukowcy szacują, że z owrzodzeniem jamy ustnej zmaga się przynajmniej raz w życiu około 20–25% populacji. Zmiany mogą pojawić się w każdym wieku, ale dotyczą najczęściej osób w drugiej i trzeciej dekadzie życia. Nieco częściej dotykają kobiet niż mężczyzn. U niemal połowy pacjentów owrzodzenia pojawiają się wielokrotnie w ciągu życia. Większość owrzodzeń w jamie ustnej ma charakter łagodny. Pamiętaj jednak, że w niewielkim odsetku przypadków zmiana może być pierwszym objawem złośliwego nowotworu. Jeżeli owrzodzenie utrzymuje się u Ciebie przez ponad 3 tygodnie, zgłoś się do stomatologa.

Dlaczego pojawiają się owrzodzenia jamy ustnej?

Przyczyny owrzodzeń w jamie ustnej nie są do końca poznane. Znane są jednak czynniki, które zwiększają ryzyko ich wystąpienia. Są to:

  • uraz śluzówek jamy ustnej,

  • stres,

  • alergia,

  • spożycie pokarmów, które mogą podrażniać śluzówkę, np. cytrusów, ostrych przypraw,

  • menstruacja,

  • zaburzenia wchłaniania, w tym celiakia,

  • niedobór żelaza,

  • niedobór niektórych witamin (kwasu foliowego, witaminy B6 i B12).

Ryzyko powstawania owrzodzeń w jamie ustnej możesz zmniejszyć, dbając o odpowiednią dietę oraz właściwą higienę jamy ustnej. Skonsultuj się ze stomatologiem online, aby dowiedzieć się, jak na co dzień dbać o zdrowy i piękny uśmiech.

Jakie są objawy owrzodzenia w jamie ustnej?

Przed pojawieniem się zmiany w obrębie jamy ustnej niekiedy miejscowo występują objawy prodromalne (zwiastunowe) – dyskomfort i pieczenie. Po 1–2 dniach na śluzówce pojawia się bolesne owrzodzenie o charakterystycznym wyglądzie. Jest okrągłe lub owalne, pokryte szaro-białym nalotem i otoczone rąbkiem zaczerwienienia. Niekiedy pojawia się krwawienie, np. z dziąsła objętego zmianą. Średnica owrzodzenia nie przekracza zwykle 1 cm. Nie towarzyszy mu gorączka, ból głowy ani powiększenie węzłów chłonnych. Obecność tych symptomów sugeruje inne rozpoznanie (np. opryszczkowe zapalenie jamy ustnej) i wymaga konsultacji z lekarzem.

Niewielkie owrzodzenia jamy ustnej goją się zwykle w ciągu 7–14 dni. Duże zmiany (o średnicy nawet 2–3 cm) mogą utrzymywać się nawet kilka tygodni lub miesięcy i często pozostawiają blizny.

Jakie badania wykonać?

Jeżeli zauważysz u siebie owrzodzenie na języku lub w innej okolicy jamy ustnej, zgłoś się do lekarza rodzinnego. Porozmawia on z Tobą na temat występujących objawów, zapyta o choroby przewlekłe i stosowane leki. Następnie obejrzy zmiany w jamie ustnej i oceni ogólny stan Twojego zdrowia. W dalszej kolejności zaleci Ci odpowiednie leczenie. Jeżeli uzna to za wskazane, skieruje Cię również na badania dodatkowe:

  • morfologię krwi,

  • stężenie żelaza i kwasu foliowego,

  • poziom witaminy B12.

Pamiętaj, że badania laboratoryjne są wykonywane zwykle jedynie u osób z nawracającymi owrzodzeniami w obrębie jamy ustnej. Jeśli zmagasz się z bolesną aftą po raz pierwszy, lekarz prawdopodobnie odstąpi od pogłębienia diagnostyki.

Metody leczenia owrzodzeń w jamie ustnej

Leczenie owrzodzeń w jamie ustnej ma na celu przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych i przyspieszenie gojenia się zmian. Miejscowo stosuje się preparaty: 

  • przeciwbólowe, np. benzokainę,

  • odkażające, np. chlorheksydynę,

  • powlekające owrzodzenie, np. subsalicylan bizmutu,

  • przeciwzapalne, w tym glikokortykosteroidy.

Pomocny w leczeniu owrzodzeń jamy ustnej jest także miód. W przypadku długo utrzymujących się, ciężkich owrzodzeń stosuje się doustnie glikokortykosteroidy, pentoksyfilinę, a niekiedy również metotreksat czy cyklosporynę. Równolegle konieczne jest wówczas przeprowadzenie badań diagnostycznych. W przypadku stwierdzenia niedoborów żelaza, cynku czy witamin konieczna jest ich odpowiednia suplementacja.

Jeśli owrzodzenia w Twojej jamie ustnej nawracają, koniecznie skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu i wykonaj badania krwi. Sprawdzisz tym samym, czy przyczyną Twoich dolegliwości nie są niedobory witamin i minerałów.

A jeśli nie lubisz czekać w długich kolejkach, sprawdź Polisę Zdrowie Welbi. W ramach pakietu przygotowanego przez TU Zdrowie, którego ofertę zamówisz na Welbi, możesz zyskać dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz nawet 39 specjalistów (w pakiecie OCHRONA GOLD). Na wizytę u lekarza rodzinnego będziesz czekać maksymalnie 1 dzień, a z innymi specjalistami z listy skonsultujesz się w ciągu 3 dni roboczych. Wizytę zarezerwujesz wygodnie poprzez aplikację mobilną lub prosty w obsłudze system Panel Ubezpieczonego. 

Wypełnij formularz na Welbi i porozmawiaj z konsultantem, żeby dowiedzieć się, co możesz zyskać, kupując Polisę Zdrowie Welbi.

Źródła
  1. M. Plewa, K. Chatterjee, Aphthous Stomatitis, „StatPearls” 2022, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK431059/.
  2. A. Gasmi Benahmed i in., Oral Aphthous: Pathophysiology, Clinical Aspects and Medical Treatment, „Archives of Razi Institute” 2021, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8934078/.
Author lek. Agnieszka Żędzian picture
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. Systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
dieta-po-kolonoskopii-czego-nie-wolno-jesc
Odżywianie
3 min.
Jak wygląda dieta po kolonoskopii? Co jeść, a czego unikać?
19.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.