Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Dysfagia u dzieci i osób starszych: przyczyny, rodzaje, leczenie

Marta Skrzypeklek. Agnieszka Żędzian25.10.2023Aktualizacja: 25.10.2023

Dysfagia, czyli trudność w połykaniu, jest problemem dość często występującym zarówno u dzieci, jak i u osób starszych. W artykule znajdziesz przyczyny, rodzaje i metody leczenia dysfagii w obu tych grupach wiekowych. Dowiedz się, dlaczego pojawia się dysfagia, jakie są jej rodzaje i dostępne metody terapeutyczne.


dysfagia-u-dzieci-u-osob-starszych-skad-sie-bierze
Adobe Stock

Polecane

kwasny-zapach-potu-jakie-sa-przyczny
Zdrowie
1 min.
O czym świadczy kwaśny zapach potu? Prawdopodobne przyczyny
02.06.2022
skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
soda-na-zgage-jak-ja-stosowac-jakie-sa-proporcje
Zdrowie
1 min.
Soda na zgagę - jak ją stosować? Jakie są proporcje?
21.01.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
Spis treści
  1. Dysfagia – co to takiego?
  2. Rodzaje dysfagii
  3. Dysfagia u niemowląt i dzieci
  4. Dysfagia u osób starszych
  5. Dysfagia – leczenie zaburzeń połykania

Dysfagia – co to takiego?

Dysfagia to medyczny termin, który odnosi się do trudności w połykaniu. Jest to stan, w którym osoba doświadcza problemów z przesuwaniem pokarmu z ust do żołądka. Schorzenie to może mieć różne przyczyny i występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Istnieją dwa główne rodzaje dysfagii: orofaryngealna i przełykowa. Dysfagia orofaryngealna dotyczy trudności z połykaniem wynikających z problemów w obrębie jamy ustnej i gardła. Może być spowodowana osłabieniem mięśni, uszkodzeniem nerwów, zapaleniem błony śluzowej lub obecnością przeszkody fizycznej. Z kolei dysfagia przełykowa związana jest z zaburzeniami w samej przełykowej fazie połykania. Może być spowodowana zwężeniem przełyku, obecnością guza, refluksem żołądkowym lub innymi schorzeniami.

Objawy dysfagii różnią się w zależności od przyczyny i stopnia zaawansowania. Osoba z dysfagią może doświadczać uczucia zatrzymania się pokarmu w gardle, duszności, kaszlu lub zachłyśnięcia podczas jedzenia czy picia. Często występuje również utrata masy ciała, brak apetytu, osłabienie i niedożywienie z powodu trudności w spożywaniu wystarczającej ilości pokarmu.

Rodzaje dysfagii

Istnieją różne rodzaje dysfagii, które można podzielić ze względu na miejsce występowania przeszkody utrudniającej połykanie. Wyróżnia się przyczyny związane z przełykiem oraz z obszarem ustno-gardłowym.

Przyczyny dysfagii związanej z przełykiem obejmują różne patologie, takie jak:

  • achalazja przełyku (choroba mięśni przełyku, której efektem jest utrudnione przesuwanie się pokarmu na drodze z jamy ustnej do żołądka),

  • rozlane skurcze przełyku,

  • obecność ciała obcego,

  • guz przełyku,

  • choroba refluksowa oraz stany zapalne i włóknienie przełyku, które mogą pojawić się na przykład w przebiegu twardziny układowej lub po radioterapii.

Rzadką przyczyną zaburzeń połykania jest zespół Plummera-Vinsona, znany również jako dysfagia syderopeniczna. Charakteryzuje się on skurczem przełyku utrudniającym połykanie oraz niedokrwistością z niedoboru żelaza.

Natomiast przyczyny dysfagii ustno-gardłowej obejmują zaburzenia neurologiczne i inne, takie jak:

  • stwardnienie rozsiane,

  • choroba Parkinsona i mózgowe porażenie dziecięce,

  • uszkodzenia układu nerwowego, które mogą wystąpić w wyniku udaru mózgu lub urazu,

  • obecność uchyłka Zenkera na granicy gardła i przełyku,

  • nowotwory jamy ustnej,

  • procesy zapalne, np. angina lub ropień okołomigdałkowy.

Dysfagia neurogenna to trudności w przełykaniu związane z chorobami neurologicznymi. Problemy z połykaniem są częstsze u osób starszych, przede wszystkim ze względu na wzrastające ryzyko chorób neurologicznych i naczyniowych, takich jak udary niedokrwienne. W niektórych przypadkach dysfagia może mieć również podłoże psychiczne. Osoby cierpiące na nerwicę czasami doświadczają uczucia przeszkody w gardle, utrudniającego połykanie.

Dysfagia u niemowląt i dzieci

Czy wiesz, że dysfagia może dotyczyć również niemowląt i dzieci? To stan, który może być bardzo stresujący zarówno dla malucha, jak i dla rodziców. Jeśli zauważasz, że Twoje dziecko ma trudności z jedzeniem lub piciem, może to być oznaka właśnie dysfagii.

Dysfagia u niemowląt i dzieci może mieć różne przyczyny, takie jak: wrodzone wady anatomiczne, opóźnienie rozwoju, uszkodzenia nerwów, choroby autoimmunologiczne, zaburzenia mięśniowe czy infekcje. Objawy różnią się w zależności od indywidualnej sytuacji, ale warto zwracać uwagę na pewne sygnały.

Jeśli Twoje dziecko często odrzuca pokarm, ma trudności z przełykaniem, dusi się, ma problemy z oddychaniem podczas jedzenia lub picia, kaszle lub dochodzi u niego do częstego zachłyśnięcia, może to wskazywać na dysfagię. Inne objawy obejmują problemy z przybieraniem na wadze, niechęć do jedzenia, zmęczenie podczas karmienia lub wydłużony czas posiłku.

Jeżeli obserwujesz u swojego malucha powyższe symptomy, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem pediatrą. Wczesne rozpoznanie i interwencja są kluczowe w leczeniu dysfagii u niemowląt i dzieci. Lekarz przeprowadzi odpowiednie badania, może skierować Cię do specjalisty od połykania lub zalecić zmiany w diecie czy w sposobie karmienia.

Pamiętaj, że nie jesteś sam/a w tej sytuacji. Istnieje wiele profesjonalnych zasobów i specjalistów, którzy mogą pomóc zarówno Tobie, jak i Twojemu dziecku. Ważne jest, aby być czujnym i podejmować odpowiednie kroki, by zapewnić najlepszą opiekę i wsparcie Twojemu maluchowi.

Dysfagia u osób starszych

Dysfagia jest szczególnie powszechna u osób starszych. Wraz z upływem czasu i procesem starzenia się organizmu istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń połykania. Powody tego mogą być różnorodne.

Jednym z głównych czynników jest osłabienie mięśni odpowiedzialnych za kontrolowanie połykania. Starzenie się prowadzi do utraty masy mięśniowej, w tym również mięśni odpowiedzialnych za funkcjonowanie układu pokarmowego. Zmniejszenie siły i elastyczności tych mięśni może prowadzić do problemów z przesuwaniem pokarmu przez przełyk.

Ponadto osoby starsze są bardziej podatne na różne schorzenia, które mogą wpływać na funkcjonowanie układu pokarmowego i prowadzić do dysfagii. Przykładowo udary mózgu, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, choroby układu nerwowego czy guzy oddziałują na odpowiednie działanie mięśni kontrolujących połykanie.

Dysfagia u osób starszych może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak: niedożywienie, odwodnienie, aspiracja (zachłyśnięcie) pokarmu do dróg oddechowych czy infekcje płuc. Dlatego niezwykle ważne jest wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie dysfagii u tej grupy ludzi.

Jeśli jesteś osobą starszą lub opiekunem starszej osoby i zauważasz trudności w połykaniu, warto jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Profesjonalna ocena i diagnoza mogą pomóc w ustaleniu przyczyny dysfagii oraz we wdrożeniu odpowiednich strategii leczenia i zarządzania tym schorzeniem.

Dysfagia – leczenie zaburzeń połykania

Leczenie dysfagii zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Istnieje kilka podejść terapeutycznych, które mogą być stosowane:

  1. Modyfikacja diety: w niektórych przypadkach zmiana konsystencji pokarmów może ułatwić połykanie. Może to obejmować zmniejszenie konsystencji do płynnej lub półpłynnej, unikanie pokarmów twardych, a także dostosowanie rozmiaru porcji.

  2. Ćwiczenia: specjalne ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za połykanie mogą być zalecone przez terapeutę zajmującego się zaburzeniami połykania. Te ćwiczenia poprawią kontrolę mięśni i zwiększą sprawność połykania.

  3. Terapia logopedyczna: logopeda specjalizujący się w zaburzeniach połykania może przeprowadzić ocenę i terapię indywidualnie dostosowaną do pacjenta. Mogą to być: techniki oddechowe, manipulacje ruchowe, trening koordynacji mięśniowej czy techniki pozycjonowania.

  4. Interwencja farmakologiczna: w niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie leków, takich jak leki zmniejszające zgagę lub leki stymulujące motorykę przełyku, które pomogą w złagodzeniu objawów dysfagii.

  5. Procedury medyczne: jeśli przyczyną dysfagii są anatomiczne zmiany, mogą być konieczne interwencje chirurgiczne lub inne procedury medyczne. Na przykład w przypadku zwężenia przełyku może być wymagane rozszerzenie endoskopowe.


Koniecznie skonsultuj się z lekarzem w celu oceny i ustalenia najlepszego planu leczenia. Profesjonalna diagnoza i współpraca z zespołem medycznym, w tym z logopedą, dietetykiem i specjalistą od przełykania, są kluczowe w skutecznym zarządzaniu dysfagią i dla poprawy jakości życia.

Źródła
  1. A. Dziki, A. Dąbrowski, G. Wallner, Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2018.
  2. D.M. Suiter, M.M. Gosa, Assessing and Treating Dysphagia, Thieme Medical Publishers Inc., 2019.
Author Marta Skrzypek picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jakie-sa-domowe-sposoby-na-owsiki
Zdrowie
1 min.
Jakie są domowe sposoby na owsiki?
31.10.2021
gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac
Zdrowie
1 min.
Okłady na gorączkę i inne sposoby na zbijanie za wysokiej temperatury ciała
30.05.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
dieta-po-kolonoskopii-czego-nie-wolno-jesc
Odżywianie
3 min.
Jak wygląda dieta po kolonoskopii? Co jeść, a czego unikać?
19.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.