Guzek na szyi – co oznacza? Rodzaje i leczenie

Co oznacza guzek na szyi?

Guzy na szyi powstają pod wpływem wielu czynników. Wszystko zależy od miejsca, w jakim guz się wytworzył, oraz od jego struktury. Guz może być duży lub mały, miękki lub twardy. Najczęściej oznacza powiększony węzeł chłonny, czyli stanowi sygnał, że w organizmie pojawia się stan zapalny. Guzek na szyi może być także wrodzony; zazwyczaj lokalizuje się pośrodku i zwykle oznacza łagodną torbiel. Na środku szyi może także wytworzyć się guz tarczycy. Aby podjąć leczenie, konieczna jest odpowiednia diagnostyka. Najczęściej wykonuje się badanie USG, które pozwala określić charakter guza lub zmiany w węzłach chłonnych.

Ze względu na rodzaj i pochodzenie guzy szyi można podzielić na:

• wrodzone (torbiele szyi, torbiele przewodu tarczowo-językowego, torbiele skórzaste, malformacje limfatyczne, malformacje naczyniowe),

• zapalne (zmiany zapalne węzłów chłonnych w przypadku chorób wirusowych i bakteryjnych, ropowice szyi, zapalenie ślinianki podżuchwowej, chorobę kociego pazura, gruźlicę węzłów chłonnych, zapalenie węzłów chłonnych, promienicę, AIDS),

• nowotwory łagodne (tłuszczaki, kaszaki, nerwiakowłókniaki, potworniaki),

• nowotwory złośliwe (ziarnicę, chłoniaki, powiększone węzły chłonne w przebiegu białaczki, nerwiak osłonkowy, neuroblastomę, mięsaki),

• wole tarczycowe.

Niejednokrotnie guzy na szyi powiązane są ze schorzeniami tarczycy. Zarówno w przypadku niedoczynności, jak i nadczynności tego gruczołu guzki mogą współistnieć z chorobą.

Guz tarczycy – jak go rozpoznać?

Guzy tarczycy to zmiany lite (zmiany guzkowe, pojedyncze lub mnogie, dotyczące jednego płata tarczycy lub obu) lub torbiele wypełnione płynem. Po rozpoznaniu wola (powiększenia tarczycy) lekarz musi jeszcze ocenić czy występują:

• objawy ucisku wola na struktury sąsiadujące,

• zaburzenia czynności tarczycy,

• nowotwory gruczołu tarczycowego.

Obecność guzków tarczycy jest zdecydowanie częstsza u kobiet niż u mężczyzn i może mieć związek z niedoborem jodu w organizmie. Niestety, w większości przypadków guz tarczycy nie daje żadnych objawów (co opóźnia rozpoznanie i leczenie choroby), a jeśli już się one pojawiają, to najczęściej są to: ból szyi w okolicach tarczycy lub tchawicy, kłopoty z oddychaniem lub połykaniem, chrypka, wole.

Guzy tarczycy są często powiązane z chorobami gruczołu, czyli z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy. Wówczas organizm wysyła niepokojące objawy. Niedoczynność tarczycy wiąże się przede wszystkim ze zmęczeniem, problemami z utratą wagi, problemem z koncentracją i ospałością. Objawami nadczynności gruczołu natomiast są: nerwowość, przyspieszenie akcji serca, problemy ze snem oraz oddychaniem.

Guzy na szyi a stany zapalne

Guzki na szyi, szczególnie po prawej lub po lewej stronie, pojawiają się często przy stanach zapalnych i powodują powiększenie węzłów chłonnych. Może to oznaczać infekcję górnych dróg oddechowych. Jak to rozpoznać? W takim przypadku węzeł chłonny jest ruchomy i nie przywiera do tkanek sąsiadujących, jest zazwyczaj bolesny i symetryczny. Powiększony węzeł chłonny często oznacza infekcję wirusową lub bakteryjną. Przykładem chorób mogą być: mononukleoza zakaźna, angina, błonica, choroba kociego pazura lub toksoplazmoza. Powiększone węzły chłonne na szyi mogą występować wraz z powiększonymi węzłami chłonnymi w innych częściach ciała, na przykład pod pachą. W tym wypadku należy udać się niezwłocznie do lekarza pierwszego kontaktu, ponieważ może mieć to związek z zakażeniem wirusem HIV lub zwiastować inną chorobę układową. Guzki na szyi mogą pojawiać się także przy zakażeniu wirusem świnki. Wówczas pacjent zmaga się z powiększonymi śliniankami. 

Guzek na szyi – diagnostyka i leczenie

W przypadku pojawienia się guzów na szyi wymagana jest odpowiednia diagnostyka, aby ustalić przyczynę. Wszystko zależy od wieku chorego, przebytych schorzeń, historii rodzinnej. Pacjent po zaobserwowaniu niepokojących objawów powinien zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Wykona on badanie palpacyjne w celu zlokalizowania zmiany, jej kształtu, struktury, bolesności, stosunku do otaczających organów oraz stanu skóry. Należy poinformować lekarza o występowaniu objawów dodatkowych, szczególnie takich, jak: gorączka, ból gardła, zmiany zapalne w jamie ustnej czy pogorszenie ogólnego samopoczucia. Jeśli lekarz uzna że to konieczne, skieruje pacjenta na podstawowe badania diagnostyczne – laboratoryjne oraz USG. Jeśli uzna, że zmiana jest niepokojąca, skieruje chorego do innego specjalisty, który zadecyduje o konieczności wykonania biopsji zmiany i badań obrazowych (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego).

Leczenie guzków szyjnych uzależnione jest od przyczyny. Jeśli ich pojawienie się związane jest z infekcją wirusową, stosuje się leczenie objawowe, w przypadku zakażenia bakteryjnego lub grzybiczego lekarz przepisuje antybiotyk. Wole tarczycowe powinny być leczone przez specjalistę endokrynologa, a guzy nowotworowe poddaje się leczeniu onkologicznemu.