Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?

Gęsty śluz na początku ciąży – kiedy się pojawia i jaka jest jego funkcja?

Gęsty śluz pojawia się już na samym początku ciąży i – podobnie jak inne charakterystyczne symptomy, takie jak nudności, wymioty czy zmęczenie – jest jednym z jej pierwszych objawów. Duża ilość wydzieliny z pochwy to wynik zwiększonej produkcji progesteronu i estrogenów, co jest naturalną reakcją kobiecego organizmu na zapłodnienie. W tym szczególnym okresie śluz pełni bardzo ważną funkcję w organizmie. W czasie dni płodnych lepka i gęsta wydzielina pomaga plemnikom efektywnie przedostać się do komórki jajowej, a podczas ciąży tworzy ona naturalną barierę ochronną. W praktyce oznacza to, że gęsta wydzielina z pochwy znacznie utrudnia przenikanie bakterii i innych drobnoustrojów ze środowiska zewnętrznego do jamy macicy. Do jej zadań należy także ochrona przed infekcjami intymnymi, które mogą poważnie zaszkodzić rozwijającemu się dziecku.

Śluz w ciąży – jaki powinien być?

Śluz w ciąży przypomina ten, który kobieta obserwuje podczas dni płodnych. Jednak jest on jeszcze gęstszy niż zazwyczaj i jest go zauważalnie więcej. Co więcej, może być lepki i mieć nieco galaretowatą konsystencję. Fizjologiczna wydzielina ma mlecznobiały, jasnożółty kolor lub pozostaje bezbarwna. Oprócz tego powinna być bezwonna i nie powodować żadnych dodatkowych dolegliwości. Wygląd i zapach śluzu  świadczy o stanie zdrowia kobiety, dlatego każda przyszła mama powinna uważnie go obserwować i zgłaszać lekarzowi prowadzącemu wszelkie niepokojące sygnały.

Gęsty śluz w ciąży. Kiedy powinien być powodem do niepokoju?

Gęsta wydzielina z pochwy – podobnie jak inne charakterystyczne dolegliwości w ciąży typu zgaga czy mdłości – sama w sobie nie stanowi powodu do niepokoju, o ile nie ma ona zmienionej barwy lub nie towarzyszy jej świąd czy pieczenie w miejscach intymnych.

Oto rodzaje śluzu, które powinny być dla przyszłej mamy sygnałami alarmowymi:

• biały, grudkowaty śluz o konsystencji twarogu świadczy o infekcji intymnej. Najczęściej towarzyszy mu intensywny świąd;

• szary lub zielony śluz wskazuje najczęściej na infekcję o charakterze bakteryjnym;

• pienista wydzielina z pochwy świadczy o rozwoju rzęsistkowicy;

• śluz wyraźnie zabarwiony krwią może wskazywać na nieprawidłowości w rozwoju płodu lub zmiany w obrębie łożyska. Żadnego krwawienia z dróg rodnych w czasie ciąży nie należy ignorować. Trzeba jednak pamiętać, że śluz lekko podbarwiony krwią pod koniec trzeciego trymestru wskazuje na odejście tzw. czopa śluzowego, które następuje krótko przed spodziewanym porodem.

Gęsty śluz w drugim i trzecim trymestrze – co oznacza?

Wiele kobiet zastanawia się, co oznacza gęsty śluz na dalszych etapach ciąży. Kolor wydzieliny z pochwy w drugim i trzecim trymestrze może nieznacznie zmienić się z mlecznobiałego na jasnożółty. Śluz obecny jest przez całą ciążę, ponieważ przyszła mama i rozwijające się dziecko potrzebują ochrony przed drobnoustrojami aż do momentu rozwiązania. Gęsty śluz w dużej ilości, która zazwyczaj pojawia się pod koniec 38. lub 39. tygodnia, najczęściej świadczy o odejściu czopa śluzowego. Jest to naturalna reakcja organizmu na skracanie się oraz rozwieranie szyjki macicy, która w ten sposób przygotowuje się do porodu. Wydalenie tego elementu nie jest jednak równoznaczne z rozpoczęciem akcji porodowej – może ona rozpocząć się kilka dni lub nawet kilka tygodni wydaleniu czopa. Najważniejszym sygnałem, że dziecko szykuje się do przyjścia na świat, są regularne skurcze.

Gęsty śluz a czop śluzowy – czy to jest to samo?

Od początku ciąży gęsta wydzielina z pochwy zaczyna gromadzić się w kanale szyjki macicy, tworząc tzw. czop śluzowy – bardzo gęstą, wręcz zbitą, warstwę śluzu, która wyglądem przypomina korek. Pozostaje on wewnątrz ciała kobiety aż do końca trzeciego trymestru i chroni dziecko przed bakteriami, które mogłyby przedostać się do jamy macicy ze środowiska zewnętrznego. Czop śluzowy – w przeciwieństwie do gęstej wydzieliny z pochwy – nie jest wydalany na bieżąco, ale organizm pozbywa się go dopiero pod koniec ciąży. Gęstą wydzielinę z pochwy kobieta może zaobserwować na majtkach lub wkładce higienicznej, a czopa śluzowego raczej nie zobaczy w jego pierwotnej postaci. Jednak oba te elementy – śluz i czop – pełnią tę samą funkcję: chronią dziecko i przyszłą mamę przed groźnymi infekcjami intymnymi.

1. H. Baston, Podstawy położnictwa, Najważniejsze zagadnienia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Wrocław 2011.
2. G. Brębowicz, Położnictwo, t. 1, Fizjologia ciąży, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2012.
3. H. Murkoff i in., W oczekiwaniu na dziecko, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2015.
4. P. Sarti i in., Ciąża, poród, macierzyństwo. Kompletny poradnik od poczęcia do szóstego roku życia dziecka, Wydawnictwo Rea, Kolonia Lesznowola 2012.
5. S. William i in., Księga ciąży, Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2014.