Poznaj przyczyny swędzenia uszu i dowiedz się, jak można mu zapobiec

Swędzenie uszu - przyczyny

Swędzenie ucha często jest problemem przewlekłym, z którym wielu ludzi nie zgłasza się do lekarza, uznając je za nieistotną dolegliwość. Przewlekłe swędzenie ucha może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Niekiedy towarzyszą mu także inne dolegliwości, takie jak ból, mrowienie, pieczenie czy uczucie gorąca, które należy skonsultować z lekarzem. Zdarza się, że swędzenie ucha spowodowane jest nieprawidłową higieną lub jej brakiem.

Nadmiar woskowiny usznej i nieumiejętne jej oczyszczanie może być jedną z przyczyn swędzenia uszu. Zaleganie wydzieliny w skrajnych przypadkach prowadzi do niedosłuchu przewodzeniowego, który jest poważniejszą dolegliwością.

Swędzące uszy na zewnątrz często wskazują na alergię na pyłki. Jednym z objawów jest nieżyt nosa, który nasila się podczas kontaktu z alergenem. Swędzenie ucha spowodowane alergią objawia się także:

• katarem, kichaniem,

• kaszlem lub trudnościami z oddychaniem,

• swędzeniem okolic twarzy,

• przekrwieniem spojówek.

Alergię należy leczyć, ponieważ utrudnia ona codzienne funkcjonowanie.

Swędzenie uszu wynika niekiedy z czynników atmosferycznych, takich jak nadmierna ekspozycja na słońce, silny wiatr czy mróz. Brak odpowiedniego zabezpieczenia uszu może powodować tego typu dolegliwości. Uszy swędzą także z powodu długotrwałego kontaktu z wodą, co jest nazywane „uchem pływaka”. Częste przebywanie pod wodą nadmiernie wypłukuje woskowinę uszną, która jest odpowiedzialna za nawilżenie przewodu słuchowego. Wtedy pojawia się zapalenie ucha, któremu towarzyszą obrzęk i ból, a także gorączka. Poważniejszą przyczyną swędzenia uszu jest łuszczyca skóry głowy, która może obejmować również uszy. Blokuje kanał słuchowy, co upośledza prawidłowe odbieranie dźwięków.

Przyczyny swędzenia ucha w środku

Swędzące uszy w środku nie zawsze zwiastują poważniejsze problemy, natomiast jeśli towarzyszy im niedosłuch, wysięk lub swędzenie innych części ciała, to warto poszerzyć diagnostykę. Pamiętaj, że niedosłuch odbiorczy wynika też ze starzenia się organizmu, ale nie należy go lekceważyć.

Swędzenie uszu w środku może wskazywać na stan zapalny ucha środkowego, który wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Zapaleniu towarzyszą często inne objawy, takie jak:

• gorączka,

• katar,

• kaszel,

• obrzęk,

• zaczerwienienie ucha.

Zapalenie ucha środkowego często jest spowodowane przez wirusy i bakterie, dlatego wymaga szerszej diagnostyki w celu ustalenia przyczyny. Zanim uda się wskazać prawdziwą przyczynę, należy zastosować leczenie zapobiegawcze. Nieleczona infekcja ucha może się nasilić, dlatego jeśli zauważysz pierwsze niepokojące objawy, zgłoś się do lekarza. Na zapalenie ucha środkowego często chorują dzieci, ponieważ nie mają jeszcze wykształconego układu odpornościowego.

Swędzące uszy wewnątrz są często powikłaniem po przebytej chorobie, zwykle po zapaleniu górnych dróg oddechowych. Warto wtedy wdrożyć leczenie przeciwbólowe i przeciwzapalne, a w razie nasilenia się objawów zgłosić się do lekarza. Nie należy bagatelizować przedłużającego się, dokuczliwego swędzenia w uszach, ponieważ może to prowadzić do uszkodzenia słuchu.

Swędzenie wewnątrz ucha niekiedy ma bardzo prozaiczny powód, jakim jest brak higieny oraz nieumiejętne stosowanie patyczków higienicznych. Zbyt mocne czyszczenie ucha lub głębokie wsadzanie patyczka powoduje mikrourazy, wywołujące pieczenie i swędzenie. Nadmierna higiena uszu również nie jest korzystna, ponieważ prowadzi do nadprodukcji woskowiny, w konsekwencji czego powstaje twardy czop, zatykający ujście i dający dolegliwości bólowe. Aby w przyszłości uniknąć swędzenia uszu, warto większą uwagę przywiązać do codziennej pielęgnacji uszu. Prawidłowe oczyszczanie przewodu słuchowego pozwoli na zniwelowanie dolegliwości.

Swędzące uszy u dzieci

Dzieci ze względu na niedostatecznie wykształcony układ odpornościowy często są narażone na swędzenie uszu. Przyczyn może być wiele. Wśród nich wymienia się alergie, nieprawidłową higienę lub grzybicę ucha. Poza swędzeniem często pojawiają się inne dolegliwości, których nie warto bagatelizować. Jeśli dziecko skarży się na problemy ze słuchem, dyskomfort lub ból w okolicy uszu, warto poradzić się w tej sprawie lekarza.

Grzybica ucha często pojawia się u dzieci, które dużo czasu spędzają w wodzie i nie osuszają uszu po zakończeniu pływania. Może również zdarzyć się u najmłodszych długotrwale leczonych antybiotykami.

Dzieci powinny stosować specjalne preparaty do czyszczenia uszu, które pozwalają na zachowanie prawidłowej higieny. Patyczki higieniczne warto zamienić na spraye douszne na bazie naturalnych składników, takich jak oliwa. Ukojenie często przynoszą domowe sposoby na zatkane ucho. Jednym z nich jest świecowanie, które można przeprowadzić samodzielnie w domu przy użyciu odpowiedniego zestawu. Równie korzystne działanie wykazuje olejek herbaciany, który ma działanie bakteriobójcze. W przypadku bólu ucha można wykorzystać też olejek eukaliptusowy.

1. S. Iwankiewicz, Otolaryngologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1991.
2. H. Behrbohm i in., Choroby ucha, nosa i gardła z chirurgią głowy i szyi, tłum. E. Gołębek, W. Gołębek, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020, s. 51-71.