Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieMedycyna naturalna 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Terpeny – czym są, gdzie występują, jakie mają właściwości?

Marta Skrzypeklek. Agnieszka Żędzian05.12.2023Aktualizacja: 05.12.2023

Terpeny są niezwykle fascynującymi związkami chemicznymi obecnymi w świecie roślinnym. Wpływają one na zapachy i smaki wielu roślin, ale ich rola jest znacznie większa. Czym są terpeny? Gdzie występują i jakie mają właściwości? Z tego artykułu dowiesz się o nich więcej. Odkrywaj ich różnorodne aspekty – od ekologii po medycynę i kosmetologię.


czym-sa-terpeny-gdzie-wystepuja
Pixabay.com

Polecane

ziola-na-grzybice-paznokci-jelit-zatok-jamy-ustnej
Zdrowie
2 min.
Zioła na grzybicę - paznokci, jelit, zatok, jamy ustnej
24.01.2022
grzybica-paznokci-jakie-sa-domowe-sposoby
Zdrowie
2 min.
Grzybica paznokci - jakie są domowe sposoby?
31.10.2021
ocet-jablkowy-na-stawy-jak-go-stosowac
Zdrowie
2 min.
Ocet jabłkowy na stawy - jak go stosować?
24.01.2022
majeranek-na-kaszel-napar-herbata-syrop
Zdrowie
1 min.
Majeranek na kaszel – sposoby wykorzystania i działanie
30.05.2022
Spis treści
  1. Terpeny – czym są?
  2. Rodzaje terpenów
  3. Gdzie występują terpeny?
  4. Terpeny – właściwości i zastosowanie
  5. Terpeny konopne i ich właściwości medyczne

Terpeny – czym są?

Terpeny są szeroko rozpowszechnionymi związkami chemicznymi występującymi w roślinach. Są odpowiedzialne za wiele charakterystycznych zapachów i smaków w świecie roślinnym, takich jak zapachy kwiatów, owoców, żywicy czy liści. Pełnią ważne funkcje: chronią przed owadami, regulują temperaturę czy przyciągają zapylaczy. Ponadto niektóre terpeny mają potencjalne zastosowanie w medycynie, kosmetologii i przemyśle spożywczym. Przykładami znanych terpenów są limonen, pinen, mircen czy kariofilen. Dzięki swojej różnorodności i obecności w wielu roślinach, terpeny stanowią fascynującą i ważną część obszaru chemii organicznej i biologii roślin.

Rodzaje terpenów

Terpeny są niezwykle zróżnicowaną grupą związków chemicznych, które można podzielić na różne rodzaje w zależności od ich struktury i właściwości. Jednym z największych podziałów terpenów jest podział na monoterpeny, seskwiterpeny, diterpeny, triterpeny i tetraterpeny.

  • Monoterpeny mają intensywny zapach, występujący między innymi w olejkach eterycznych roślin. Przykładem popularnego monoterpenu jest limonen, który nadaje cytrynowy zapach owocom cytrusowym.

  • Seskwiterpeny są często obecne w olejkach eterycznych, zwłaszcza w olejku herbacianym (stosowanym np. na trądzik) czy olejkach ziołowych, w tym z drzewa sandałowego czy szałwii.

  • Diterpeny występują w niektórych żywicach roślinnych, np. żywicy sosnowej.

  • Triterpeny są obecne w wielu roślinach, w tym w liściach oliwnych czy w korzeniu żeń-szenia.

  • Tetraterpeny są kluczowymi składnikami barwników roślinnych, takich jak chlorofil, odpowiedzialnych za fotosyntezę.

Te różnorodne rodzaje terpenów mają istotne znaczenie zarówno dla roślin, jak i dla przemysłu perfumeryjnego i medycyny, tworząc szerokie pole badań.

Gdzie występują terpeny?

Terpeny występują w różnych miejscach i organizmach w przyrodzie. Jak już wiesz, są szeroko rozpowszechnione w świecie roślinnym, gdzie pełnią wiele funkcji. Można je znaleźć w przyprawach, liściach, kwiatach, owocach, nasionach, korzeniach i łodygach roślin. Terpeny są często obecne w olejkach eterycznych, które nadają charakterystyczne zapachy i smaki różnym roślinom, duże ilości terpenów zawierają m.in. cytrusy, nagietek, mięta, lawenda, czystek, tymianek, sosna czy eukaliptus.

Terpeny można również znaleźć w niektórych mikroorganizmach, takich jak bakterie i grzyby. Mikroorganizmy te wytwarzają je w przebiegu procesów metabolicznych.

Dodatkowo, terpeny bywają obecne w żywicach roślinnych, takich jak żywica sosnowa czy kopalna żywica (bursztyn). Te substancje często zawierają złożone mieszanki tych związków, które nadają im specyficzne właściwości i aromaty.

W świecie zwierząt również są terpeny. Na przykład feromony, które pełnią rolę w komunikacji między zwierzętami, są często terpenami lub ich pochodnymi.

Wszystkie te przykłady pokazują, że terpeny są powszechnie obecne w przyrodzie i odgrywają istotną rolę w różnych organizmach i ekosystemach.

Terpeny – właściwości i zastosowanie

Terpeny obecne w różnych roślinach wykazują potencjał terapeutyczny i mają uznanie zwolenników medycyny naturalnej. Są wykorzystywane w produkcji naturalnych leków, które pomagają w łagodzeniu bólu, redukcji stresu, poprawie nastroju oraz wspieraniu procesu gojenia. Wiele z nich stosuje się przeciwzapalnie, na przykład w formie ziół na zapalenie pęcherza moczowego czy ucha. 

Terpeny mają znaczące zastosowanie w kosmetologii. Ich naturalne aromaty i właściwości pielęgnacyjne sprawiają, że są popularnym składnikiem w kosmetykach takich jak kremy, balsamy, szampony czy perfumy. Terpeny obecne w olejkach eterycznych wspomagają kondycję skóry, działając nawilżająco, oczyszczająco i antyoksydacyjnie. Dodatkowo, niektóre z nich wykazują właściwości przeciwdrobnoustrojowe, co czyni je skutecznymi w zwalczaniu trądziku i innych niepożądanych stanów skórnych.

Te związki chemiczne mają także zastosowanie w przemyśle spożywczym. Stosuje się je jako dodatki smakowe i aromatyczne w żywności, napojach czy suplementach diety.

Dzięki swoim unikalnym właściwościom terpeny mają szerokie zastosowanie zarówno w dziedzinie medycyny naturalnej, jak i kosmetologii. Ich naturalne pochodzenie i potencjał terapeutyczny czynią je niezwykle cennymi dla tych, którzy poszukują naturalnych i holistycznych rozwiązań dla zdrowia i urody.

Terpeny konopne i ich właściwości medyczne

Czy wiesz, że terpeny występujące w konopiach wykazują bogate działanie na zdrowie człowieka? Główne z nich to mircen, limonen, terpineol i linalol, ale stanowią tylko część bogatego zestawu związków chemicznych obecnych w konopiach. Są one nie tylko odpowiedzialne za charakterystyczny zapach i smak, ale także mają potencjał terapeutyczny.

  1. Mircen: jest związkiem o intensywnym zapachu, przypominającym nuty ziemiste i owocowe. W przypadku konopi, mircen jest odpowiedzialny za ich charakterystyczny, „ziemisty” aromat. Wykazuje potencjał relaksacyjny i uspokajający, co może pomóc w redukcji stresu i poprawie jakości snu. Działa również przeciwbakteryjnie i ma potencjał przeciwnowotworowy, co czyni go interesującym związkiem do dalszych badań w kontekście leczenia nowotworów.

  2. Limonen: wspomniany już wcześniej limonen to związek o świeżym, cytrusowym zapachu, który często występuje w owocach cytrusowych. W konopiach daje cytrusowy akcent. Oprócz tego limonen wykazuje wiele potencjalnych korzyści zdrowotnych. Badania sugerują, że działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie oraz może wykazywać działanie przeciwnowotworowe. Ponadto limonen wspomaga wzmocnienie układu odpornościowego i zachowanie dobrego nastroju.

  3. Terpineol: charakteryzuje się świeżym, lekko korzennym zapachem. Jest on odpowiedzialny za nuty zapachowe przypominające cytrynę, miętę lub imbir. Terpineol wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwzapalne oraz przeciwpasożytnicze. Dodatkowo ma działanie uspokajające i może pomagać w łagodzeniu stanów lękowych.

  4. Linalol: ma słodko-kwiatowy zapach, który przypomina nuty lawendy. To właśnie linalol odpowiada za subtelne, przyjemne aromaty w konopnym profilu zapachowym. W medycynie naturalnej linalol znany jest z właściwości przeciwbólowych, przeciwlękowych i uspokajających. Może pomóc w redukcji stresu, poprawie snu oraz łagodzeniu napięcia i lęków. Ponadto linalol wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne.

Mając na uwadze różnorodność właściwości terpenów konopnych, ich badanie i wykorzystanie w terapiach medycznych jest obiecujące.

Źródła
  1. T. Laskowski, Związki biologiczne czynne pochodzenia naturalnego, Katedra Technologii Leków i Biochemii, Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej 2009.
  2. A. Kołodziejczyk, Naturalne związki organiczne, PWN, Warszawa 2003.
  3. E. Breitmaier, Terpenes flavors, fragrances, pharmaca, pheromones, Wiley-VCH, Weinheim 2006.
Author Marta Skrzypek picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac
Zdrowie
1 min.
Okłady na gorączkę i inne sposoby na zbijanie za wysokiej temperatury ciała
30.05.2022
jak-odgrzybic-organizm-domowymi-sposobami
Zdrowie
2 min.
Jak odgrzybić organizm domowymi sposobami?
24.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
ocet-winogronowy-wlasciwosci-zastosowanie
Odżywianie
1 min.
Ocet winogronowy - właściwości, zastosowanie
24.01.2022
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.