Poznaj najniebezpieczniejsze rodzaje kleszczy w Polsce!

Jakie są rodzaje kleszczy miękkich?

Kleszcze miękkie nie posiadają pancerza. Ich ciało jest miękkie, a w dotyku przypomina nieco skórę. Europejską rodzinę Argasidae reprezentuje obrzeżek gołębień (łac. Argas reflexus).

Jest wyjątkowo odporny na niedostatki pokarmu. Bez żywiciela może przeżyć nawet pięć lat. Natomiast jeśli atakuje, jego celem - tak, jak sugeruje nazwa - stają się przede wszystkim gołębie.

Obrzeżek gołębień jest dosyć duży - dorosłe osobniki osiągają wielkość 5 mm. Choć nie przenosi groźnych chorób, to jego ślina może wywołać alergię, a w skrajnych przypadkach - wstrząs anafilaktyczny.Jeśli nie chcesz się na jego natknąć - unikaj poddaszy, na których hodowane są gołębie, lub miejsc gniazdowania tych ptaków.

Polecamy

---

Telemedycyna

Choroby zakaźne dzieci i dorosłych – do jakiego specjalisty się udać?

Choroby zakaźne to grupa schorzeń wywoływanych przez różne czynniki: toksyny (np. jad kiełbasiany), pasożyty (np. kleszcze), drobnoustroje (bakterie, wirusy, grzyby) oraz inne biologiczne czynniki chorobotwórcze. Pewnie kojarzą Ci się z odległymi zakątkami świata i egzotycznymi wakacjami, jednak choroby zakaźne to również doskonale znane w Polsce jednostki chorobowe takie jak grypa, odra czy ospa wietrzna.

Redakcja30.08.2021

Rodzaje kleszczy twardych

Kleszcze twarde (łac. Ixodina) nazywane są również kleszczami właściwymi. To one są nosicielami wielu groźnych chorób. Można je spotkać od obszaru subpolarnego po lasy tropikalne - w tym także w Polsce.

Kleszcz pospolity

Kleszcz pospolity (łac. Ixodes ricinus) atakuje zwierzęta i ludzi. Choć żeruje aż na 300 różnych gatunkach, preferuje te stałocieplne.

Spotkać go możesz w lasach i parkach. Dorosłe samice mają wielkość ok. 4 mm, natomiast samce do 2,5 mm. W przeciwieństwie do komara, pchły czy bąka, nie zaatakuje Cię niespodziewanie. Przyczepiają się do ubrania (lub zwierzęcej sierści), dopiero gdy bezpośrednio się z nimi zetknie. Unikaj więc wysokich traw i krzewów!

Ten rodzaj kleszcza jest najniebezpieczniejszy z punktu widzenia epidemiologicznego. Przenosi bowiem choroby takie, jak:

• borelioza,

• kleszczowe zapalenie mózgu,

• anaplazmoza,

• babeszjoza ludzka.

Kleszcz łąkowy

Kleszcz łąkowy (łac. Dermacentor reticulatus) ma charakterystyczny brązowy pancerz z ciemniejszymi plamami.

Atakuje przede wszystkim zwierzęta, które biegają po trawiastych łąkach i terenach zalewowych (nadrzecznych). Największą aktywność wykazuje od lutego do pierwszych przymrozków. Biorąc więc pod uwagę łagodny przebieg zim - stanowi zagrożenie niemal przez cały rok.

Jest szczególnie niebezpieczny dla psów, ponieważ jest nosicielem bakterii Babesia, która wywołuje babeszjozę, zwaną również psią malarią.

Kleszcz psi

Kleszcz psi (łac. Rhipicephalus sanguineus) naturalnie występuje na terenach południowej Europy, gdzie panują sprzyjające jego rozwojowi wysokie temperatury. Obecnie można go również nierzadko spotkać w Polsce podczas ciepłego lata.

Jest jedynym rodzajem kleszcza, który potrafi osiedlić się i rozmnażać w zamkniętym, ogrzewanym pomieszczeniu.

Jest bardzo niebezpieczny, ponieważ roznosi choroby takie, jak:

• babeszjoza,

• ehrlichioza,

• cykliczna trombocytopenia psów,

• hepatozoonoza.
  Atakuje przede wszystkim psy, jednak w razie braku odpowiedniego żywiciela nie wzgardzi również krwią ludzką.

Kleszcz jeżowy

Kleszcz jeżowy (łac. Ixodes hexagonus) bytuje przede wszystkim w zwierzęcych norach, żerując od marca do listopada. Jeśli więc Twój pies lubi penetrować głębokie jamy - może stać się żywicielem tego pasożyta. Kleszcz jeżowy jest nosicielem m.in. boreliozy i kleszczowego zapalenia mózgu. Ugryzienie przez niego może więc i dla Ciebie skończyć się źle.

Czy niebezpieczne są tylko dorosłe osobniki?

Bezpiecznie możesz czuć się wyłącznie w pobliżu kleszczy, które jeszcze nie zdążyły wykluć się ze złożonych przez samicę jaj.

Larwy są aktywne od pierwszych ciepłych wiosennych dni (zwykle od maja) aż do października, gdy zaczynają się przygruntowe przymrozki. Nimfy podobnie jak dorosłe osobniki są bardziej odporne na niskie temperatury, dlatego żerują już od marca aż do listopada.

Larwa ma wielkość nie większą niż 1 mm, a nimfa osiąga długość do 1,5 mm. To sprawia, że bardzo trudno je zauważyć. Mogą wbić się w Twoją skórę, a ty nawet tego nie zauważysz.

Które kleszcze są najbardziej niebezpieczne?

Choć kleszcze żerują przede wszystkim na zwierzętach, to w sytuacji, gdy nie znajdą odpowiedniego żywiciela - atakują także ludzi. Najbardziej niebezpieczny dla człowieka jest kleszcz łąkowy, który przenosi wiele niebezpiecznych dla zdrowia i życia chorób. Najgroźniejsze jest kleszczowe zapalenie mózgu, w którego skutek umiera aż 5% chorych.

Najlepszą metodą na uniknięcie zachorowania jest szczepienie. Rozważ tę możliwość w szczególności, jeśli lubisz spędzać czas na łonie natury.

Pamiętaj również, że nie każdy kleszcz jest nosicielem patogenów. Nie każdy objaw ukąszenia świadczy również o poważnej dolegliwości. Całkowicie naturalną reakcją na ukłucie kleszcza jest świąd skóry, rana z niewielkim zaróżowieniem wokół oraz zgrubienie tkanki. Jeśli objawy te są dokuczliwe, zastosuj okłady na opuchliznę z octu spirytusowego 10% lub jabłkowego albo z sody oczyszczonej. Jeśli swędzenie skóry bardzo ci dokucza, możesz zastosować zimne kompresy. Pamiętaj jednak, że objawy zwykle ustępują samoistnie po kilku dniach.

W sytuacji, gdy rumień staje się czerwony, znacząco się powiększa, a do tego zauważasz u siebie obawy grypopodobne, skontaktuj się natychmiast z lekarzem. Są to bowiem objawy charakterystyczne dla boreliozy.

1. D. Kiewra, Ocena wektorowej roli kleszczy Ixodes ricinus L. 1758 (Acari, Ixodidae) w transmisji krętków Borrelia burgdorferi s.l. na terenie Polski, ze szczególnym uwzględnieniem Dolnego Śląska, Wydawnictwo I-Bis, Wrocław 2014.
2. S. A. Pancewicz i in., Diagnostyka i leczenie chorób przenoszonych przez kleszcze rekomendacje polskiego towarzystwa epidemiologów i lekarzy chorób zakaźnych, „Przegląd Epidemiologiczny” 2015, nr 69, s. 421-428.