Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Jakie są objawy krztuśca? W jaki sposób można je łagodzić?

Olga Dąbska

lek. Agnieszka Widera

30.10.2021

Aktualizacja: 06.10.2022

Objawy krztuśca stanowią przede wszystkim nawracające napady uporczywego kaszlu, niekiedy z bezdechem i zaburzeniami oddechowymi. W zależności od intensywności objawy kokluszu podzielono na trzy fazy: kataralną, napadową, zdrowienia. Choroba jest najniebezpieczniejsza dla małych dzieci.


krztusiec-koklusz-jakie-sa-objawy-choroby
pexels.com

Polecane

ugryzienie-szerszenia-jak-wyglada-jakie-sa-objawy
Zdrowie
1 min.
Ugryzienie szerszenia - jak wygląda? Jakie są objawy?
24.01.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
nadmierna-potliwosc-glowy-jakie-sa-przyczyny
Zdrowie
1 min.
Nadmierna potliwość głowy - jakie są przyczyny?
24.01.2022
ugryzienie-baka-jak-wyglada-co-zrobic
Zdrowie
2 min.
Ugryzienie bąka - jak wygląda? Co zrobić?
24.01.2022
Spis treści
  1. Czym jest krztusiec?
  2. W jaki sposób objawia się krztusiec?
  3. Jakie mogą być konsekwencje kokluszu?
  4. Jak można łagodzić objawy krztuśca?

Czym jest krztusiec?

Krztusiec to ostra, bakteryjna choroba zakaźna układu oddechowego. Za jej powstanie odpowiada Gram-ujemna bakteria - pałeczka krztuśca. Bakteria produkuje toksynę krztuścową, która prowadzi do obumierania nabłonka wyścielającego drogi oddechowe, w tym zwłaszcza w obrębie górnych dróg oddechowych. W wyniku tego dochodzi do zaburzenia produkcji śluzu, który staje się gęsty i lepki, oraz do nasilenia odruchu kaszlowego.

Zakazić się możesz na skutek inhalacji „zakaźnego aerozolu”. Krztusiec szerzy się głównie drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt. Rezerwuarem choroby są chorzy ludzie. Czas wylęgania się krztuśca wynosi z reguły 1-2 tygodnie, lecz może zająć i 20 dni. Okres zakaźności to kilka dni przed wystąpieniem kaszlu i do 3 tygodni po pojawieniu się go. Przechorowanie krztuśca zapewnia długotrwałą odporność organizmu, niemniej możliwe jest ponowne zachorowanie.

Choroba dawniej określana była potocznie kokluszem. Dzięki wprowadzeniu do obowiązkowego kalendarza szczepień szczepionki przeciwko krztuścowi znacznie spadła zachorowalność na nią. W Polsce szczepienia przeciw krztuścowi podawane są jednocześnie ze szczepionką na tężec i błonicę. Stosuje się do tego szczepionki skojarzone Di-Per-Te.

W jaki sposób objawia się krztusiec?

Na obraz kliniczny krztuśca składają się trzy następujące po sobie fazy choroby. Oto jakie objawy ma krztusiec na poszczególnym etapie:

  • I faza choroby, nazywana również fazą kataralną - trwa średnio 2 tygodnie. W jej przebiegu obserwuje się znaczne osłabienie organizmu. Rozwija się nieżyt dróg oddechowych - pojawiają się: suchy kaszel, podwyższona temperatura ciała, katar, ból gardła, gorszy apetyt, rozdrażnienie, zmęczenie oraz zapalenie spojówek. W pierwszej fazie choroby objawy krztuśca są podobne do symptomów przeziębienia, co stanowi spore problemy diagnostyczne;

  • II faza choroby, nazywana również fazą napadowego kaszlu - trwa średnio 10 tygodni. Charakterystyczne objawy krztuśca na tym etapie stanowią napadowy kaszel, który z suchego zmienia się w produktywny. Pierwsze napady kaszlu występują głównie nocą. Atakom kaszlu towarzyszą bezdech i tzw. krztuścowe pianie. Po napadzie pobiera się głęboki wdech, który przypomina pianie, a odpowiada za to gwałtowny przepływu powietrza przez zwężoną krtań. Podczas ataku dochodzi nierzadko do zasinienia lub zaczerwienienia twarzy, pojawiają się wybroczyny na twarzy i wylewy do spojówek. W czasie trwania napadu mogą wystąpić wymioty, mimowolne oddanie moczu lub stolca. Pod koniec ataku zazwyczaj odkrztusza się gęstą plwocinę. Objawy krztuśca u dzieci na tym etapie mogą stanowić wyłącznie drgawki uogólnione i bezdechy, wywołane wpływem różnych bodźców słuchowych, świetlnych lub dotykowych;

  • III faza choroby, nazywana również fazą zdrowienia - trwa co najmniej 2 tygodnie, nawet do 4 miesięcy. W tym czasie obserwujemy stopniowe łagodzenie intensywności kaszlu, ale na skutek dodatkowych infekcji czy nadmiernego wysiłku fizycznego może pojawić się ponowne okresowe nasilenie objawów krztuśca.

Polecamy

choroby-zakazne-dzieci-i-doroslych-kto-je-leczy
Telemedycyna

Choroby zakaźne dzieci i dorosłych – do jakiego specjalisty się udać?

Choroby zakaźne to grupa schorzeń wywoływanych przez różne czynniki: toksyny (np. jad kiełbasiany), pasożyty (np. kleszcze), drobnoustroje (bakterie, wirusy, grzyby) oraz inne biologiczne czynniki chorobotwórcze. Pewnie kojarzą Ci się z odległymi zakątkami świata i egzotycznymi wakacjami, jednak choroby zakaźne to również doskonale znane w Polsce jednostki chorobowe takie jak grypa, odra czy ospa wietrzna.

Redakcja30.08.2021

Jakie mogą być konsekwencje kokluszu?

Nie tylko objawy kokluszu stanowią zagrożenie dla organizmu. Choroba wiąże się z ryzykiem powikłań. W największym stopniu narażone są na nie niemowlęta do 6. miesiąca życia. Powikłania rozwinąć się mogą w obrębie:

  • układu oddechowego, m.in.:

    • zapalenie płuc;

    • odma opłucnowa - to stan, w którym do jamy opłucnej dostaje się powietrze, podczas gdy w normalnych warunkach nie powinno go tam być. Dochodzi do niego w wyniku uszkodzenia miąższu płucnego. Objawia się m.in. kłującym bólem w klatce piersiowej, suchym kaszlem, dusznością;

    • niedodma - to zaburzenie polegające na zlepianiu się ścian pęcherzyków płucnych, do czego prowadzi niedobór powietrza;

  • układu nerwowego, m.in.:

    • krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego;

    • napady drgawkowe;

    • encefalopatia, czyli uszkodzenie mózgowia z niedotlenienia.

Powikłania kokluszu mogą być wynikiem nadmiernego wysiłku podczas kaszlu. Zalicza się do nich m.in.: urazy mięśniowo-szkieletowe, przepukliny brzuszne i pachwinowe, wylewy spojówkowe, wypadanie odbytnicy.

Jak można łagodzić objawy krztuśca?

Objawy kokluszu mogą być łagodzone na kilka sposobów. Po pierwsze stosuje się leczenie objawowe, które obejmuje zwłaszcza nawadnianie, właściwe odżywianie, przyjmowanie leków rozrzedzających i ułatwiających odkrztuszanie wydzieliny z dróg oddechowych, zapewnienie stałego dostępu świeżego powietrza (wietrzenie pomieszczeń, nawilżanie powietrza).

Po drugie istotne jest leczenie przyczynowe. Leczenie farmakologiczne opiera się na antybiotykoterapii. Zastosowanie znajdują z reguły: azytromycyna, klarytromycyna, kotrimoksazol. Przy ciężkim przebiegu choroby konieczna okazuje się często wentylacja mechaniczna i pobyt w szpitalu. Hospitalizacji wymagają najczęściej najmłodsi chorzy. Przebieg choroby jest szczególnie ciężki u dzieci do 6. miesiąca życia. W tym okresie ryzyko powikłań i zgonu jest najwyższe.

Źródła
  1. A. Bednarek, Szczepienia ochronne w profilaktyce chorób zakaźnych u dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018, s. 120.
  2. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2013, s. 2227–2228.
  3. K. Rosłonkiewicz–Wiechowska, Krztusiec – stara choroba i nowe metody zapobiegania, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2017, t. 11, nr 3, s. 107–113.
  4. E. Szczeklik, A. Szczeklik, Diagnostyka chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1979, s. 123–124.
  5. F. Versteegh, J. Schellekens, A. Fleer, J. Roord, Pertussis: a concise historical review including diagnosis, incidence, clinical manifestations and the role of treatment and vaccination in management, „Reviews in Medical Microbiology” 2005, t. 16, nr 3, s. 79–89.
Author Olga Dąbska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

kwasny-zapach-potu-jakie-sa-przyczny
Zdrowie
1 min.
O czym świadczy kwaśny zapach potu? Prawdopodobne przyczyny
02.06.2022
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
grzybica-paznokci-jakie-sa-domowe-sposoby
Zdrowie
2 min.
Grzybica paznokci - jakie są domowe sposoby?
31.10.2021
oslabienie-po-antybiotyku-jakie-sa-objawy
Zdrowie
1 min.
Dlaczego pojawia się osłabienie po antybiotyku i jak sobie z nim radzić?
30.05.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
szalwia-na-gardlo-jak-ja-stosowac-pic-czy-plukac
Zdrowie
2 min.
Szałwia na gardło - jak ją stosować? Pić czy płukać?
28.10.2021
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.