Glukozamina – właściwości, działanie i przeciwwskazania

Glukozamina – co to jest?

Glukozamina jest naturalną substancją wytwarzaną w organizmie człowieka. Powstaje w drodze syntezy, czyli łączenia, glukozy (cukier prosty) i glutaminy (aminokwas). Jest składnikiem tkanek i wydzielin, a jej największe ilości znajdują się w chrząstkach stawowych. Zdolność wytarzania glukozaminy maleje wraz z wiekiem. Substancja znalazła zastosowanie jako lek lub suplement dla osób z przewlekłym bólem stawów kolanowych, dysfunkcjami kręgosłupa, bólem stawów biodrowych, chorobami reumatycznymi i zwyrodnieniami. 

Glukozamina – właściwości i działanie

Mechanizm działania glukozaminy nie jest do końca jasny. Właściwości i skuteczność substancji nadal pozostają przedmiotem wielu badań. Wyniki nie są jednoznaczne, dlatego produkty zawierające glukozaminę powinny być stosowane jedynie w leczeniu uzupełniającym jako wspomaganie głównej terapii, a nie zamiast niej. Glukozamina nie może być alternatywą dla właściwego leczenia.

Z dotychczasowych badań wynika, że glukozamina może odgrywać rolę w procesie odbudowy chrząstki stawowej i przyspieszenia gojenia się urazów w stawach. Możliwe, że substancja hamuje procesy degradacji tkanek stawów, np. w przebiegu zmian zwyrodnieniowych lub reumatoidalnym zapaleniu stawów. Glukozamina może również wspierać regenerację obszarów objętych zwyrodnieniem i procesami reumatycznymi. Stosowanie glukozaminy na stawy lub kręgosłup u niektórych chorych może zmniejszać również poziom bólu podczas spoczynku i ruchu.

Pomimo spowalniania degradacji stawów glukozamina nie prowadzi do odwrócenia zaawansowanych zmian w tkance chrzęstnej.

Gdzie występuje glukozamina?

Glukozamina jest naturalnym składnikiem organizmu człowieka, organizmów morskich i grzybów. W celu dostarczenia jej do organizmu pomocne może okazać się przyjmowanie preparatów leczniczych lub suplementów. Zawarta w nich glukozamina jest pozyskiwana ze szkieletów zewnętrznych organizmów morskich. Na rynku dostępne są również suplementy i środki lecznicze zawierające glukozaminę syntetyczną.

Jaka glukozamina jest najlepsza?

Suplementy diety z glukozaminą są przedmiotem dyskusji na temat ich skuteczności. Warto wiedzieć, że suplementy nie muszą mieć udowodnionego działania. Jak więc wybrać najlepszą glukozaminę? W preparatach przeznaczonych do niwelowania skutków zwyrodnienia stawów powinna znajdować się glukozamina w postaci soli siarczanowej. Ta taka forma substancji cechuje się najlepszą przyswajalnością. Natomiast pochodne glukozaminy pod postacią chlorowodorku lub N-acetyloglukozaminy nie wykazują działania porównywalnego z siarczanem.

Skutki uboczne stosowania glukozaminy

Glukozamina jest substancją dobrze przebadaną pod względem bezpieczeństwa. Cechuje ją bardzo niski poziom toksyczności. Dotychczas prowadzone badania nie wykazały występowania skutków ubocznych nawet przy długotrwałym stosowaniu glukozaminy. Substancja jest dobrze tolerowana i nie powoduje efektów niepożądanych. Ewentualne efekty uboczne mogą dotyczyć reakcji alergicznej lub nadwrażliwości pokarmowej na owoce morza, z których pozyskano naturalną glukozaminę. Wówczas po spożyciu substancji może wystąpić pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, świąd skóry. W takich przypadkach zalecane jest stosowanie preparatów z glukozaminą syntetyczną. 

Przeciwwskazania do stosowania glukozaminy

Choć glukozamina jest uznawana za bezpieczną, nie każdy może ją przyjmować. Przeciwwskazania do suplementacji glukozaminy to:

• okres karmienia piersią,

• alergia na skorupiaki.

• wiek poniżej 18. roku życia.

Chociaż w piśmiennictwie możemy znaleźć informacje o tym, że glukozamina jest bezpieczna dla kobiet w ciąży i nie zwiększa ryzyka pojawienia się wad rozwojowych płodu, to jest zbyt mało badań jednoznacznie potwierdzających tę tezę. Dlatego kobiety w ciąży powinny powstrzymać się od przyjmowania suplementów z glukozaminą. Wyjątkiem może być lek z glukozaminą przepisany przez lekarza.

Szczególną ostrożność w stosowaniu glukozaminy powinny zachować osoby z nadciśnieniem, diabetycy, chorujący na schorzenia układu krążenia i pacjenci z problemami pracy serca. W takich przypadkach przed suplementowaniem glukozaminy niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Odpowiedzi, czy produkt jest bezpieczny dla danej osoby, udzieli lekarz rodzinny.

Czy glukozamina powoduje tycie?

Nie ma badań jednoznacznie potwierdzających wpływ glukozaminy na poziom cukru i insuliny we krwi. Istnieje jednak ryzyko, że suplementacja glukozaminy może przyczynić się do wzrostu stężenia glukozy. Dlatego jeśli chorujesz na cukrzycę lub insulinooporność, przed suplementacją zasięgnij opinii lekarza.

Glukozamina i chondroityna

Eksperci z ESCEO (European Society for Clinical and Economic Aspects of Osteoporosis, Osteoarthritis and Musculoskeletal Diseases) wykazali, że połączenie glukozaminy i chondroityny ma silniejsze działanie niż osobne stosowanie każdej z tych substancji. W dostępnych źródłach są zalecenia stosowania preparatów zawierających glukozaminę i chondrointynę szczególnie w terapii leczenia stawu kolanowego i biodrowego. Jednak warto podkreślić, że warunkiem działania substancji jest stosowanie preparatów dostępnych tylko na receptę. Ich skuteczność wynika z wysokiej zawartości substancji, które zapewnią odpowiedni poziom ich wchłaniania i stałe stężenie w surowicy krwi [1]. Dlatego w przypadku występowania dolegliwości bólowych stawów i kości, ale też objawu tzw. strzelających stawów, wskazana jest konsultacja z lekarzem, najlepiej ortopedą. Przyjmowanie glukozaminy w formie suplementu w przypadku chorób zwyrodnieniowych lub reumatycznych może jedynie przynieść niewielką ulgę, ale nie zastąpi leczenia.