Jadłospis podczas zakażenia Helicobacter pylori

Co to jest Helicobacter pylori?

Helicobacter pylori jest bakterią Gram-ujemną, która bytuje w błonie śluzowej żołądka. Ponad połowa ludzi ma ją w swoim układzie pokarmowym. Helicobacter pylori może być przyczyną rozwoju wrzodów żołądka lub dwunastnicy. Pamiętaj, że nie oznacza to, że choroba rozwinie się u każdego. U wielu osób zakażenie tą bakterią rozwija się bezobjawowo, poprzez korzystanie ze wspólnych sztućców, ręczników czy szczoteczek do zębów, gdzie jedna osoba jest nosicielem. 

U niektórych podczas zakażenia mogą pojawić się dolegliwości, głównie ze strony układu pokarmowego. Objawy Helicobacter pylori to najczęściej biegunki, bóle brzucha, niestrawność, wzdęcia, odbijanie czy brak apetytu. Jeśli obserwujesz u siebie te objawy, zgłoś się do lekarza, który pokieruje diagnostyką w tym kierunku.

Czy Helicobacter pylori jest groźna?

Przed zarażeniem Helicobacter pylori ciężko się ustrzec, gdyż wiele z nich ma miejsce w dzieciństwie. Z uwagi na to, że ta choroba może nie dawać żadnych objawów, nie każdy przeprowadza odpowiednią diagnostykę w tym kierunku. Podstawowym badaniem, aby wykluczyć lub potwierdzić zarażenie bakterią Helicobacter pylori, jest test z kału, gdzie oznaczany jest odpowiedni antygen. Można również wykonać badanie przeciwciał z krwi. Coraz częściej przeprowadzany jest test oddechowy, który jest szybki i daje miarodajne wyniki. U osób, które mają nasilone objawy lub potrzebna jest dokładniejsza diagnostyka, lekarz może zlecić wykonanie gastroskopii wraz z pobraniem wycinków. W ten sposób można zbadać, czy nie rozwija się choroba nowotworowa lub zmiany zapalne żołądka.

Leczenie Helicobacter pylori najczęściej przebiega przy wykorzystaniu antybiotyków oraz inhibitorów pompy protonowej. Antybiotykoterapia trwa zazwyczaj do dwóch tygodni i nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. Może się zdarzyć, że konieczne będzie powtórzenie leczenia z wykorzystaniem antybiotyku o innym składzie, który będzie celowany w konkretne szczepy tej bakterii. 

Helicobacter pylori może wywołać wiele chorób, jak:

• choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy,

• stan zapalny żołądka lub dwunastnicy,

• rak żołądka (bardzo rzadko),

• przerost błony śluzowej żołądka wraz ze stanem zapalnym (choroba Ménétriera),

• chłoniak MALT. 

Nie u każdego rozwinie się choroba, dlatego obserwacja własnego organizmu i szybkie reagowanie jest bardzo ważne we wcześniejszej diagnostyce i włączeniu leczenia.

Zasady diety a Helicobacter pylori

Dieta na Helicobacter pylori jest ważnym elementem profilaktyki. Odpowiednie przygotowywanie posiłków i ich przyjmowanie ma duże znaczenie dla żołądka. Niektóre składniki, które znajdują się w jedzeniu, mają działanie antybakteryjne i bakteriostatyczne. W badaniach udowodniono, że takie działanie mają: laktoferyna, polifenole, izotiocyjaniany i olejki eteryczne. Produkty zawierające te związki są ogólnodostępne i bardzo łatwo je włączyć do codziennego jadłospisu.

W ciągu dnia powinno się spożywać 5–6 posiłków o mniejszej objętości. Staraj się unikać przejadania się, ponieważ może to przeciążać żołądek. Warto, aby jedzenie miało umiarkowaną temperaturę, czyli nie było ani zbyt zimne, ani zbyt gorące. Pomiędzy posiłkami nie należy spożywać żadnych przekąsek, żuć gumy czy pić kawy z mlekiem. Przerwy muszą być czyste, czyli bez dostarczania kalorii. Możesz sięgnąć po wodę, gorzką herbatę czy czarną kawę, o ile po ich spożyciu nie czujesz się źle. Jeśli palisz, warto ograniczyć lub wyeliminować ten nałóg. 

Produkty w diecie przy zakażeniu Helicobacter pylori

Przestrzeganie diety podczas zakażenia Helicobacter pylori zmniejsza wydzielanie kwasu żołądkowego. Do swojego jadłospisu warto włączyć:

• owoce jagodowe (truskawki, maliny, borówki, żurawinę),

• warzywa kapustne (kapustę, brokuły, kalarepę, brukselkę),

• produkty mleczne (kefir, jogurt naturalny, mleko),

• miód,

• zieloną herbatę.

Smak potrawom możesz nadać, stosując zioła, np. rozmaryn, majeranek, cynamon, kardamon, miętę, bazylię, szałwię, kminek, len, lukrecję, prawoślaz, rumianek i anyż. Fitoterapia to też jeden ze sposobów naturalnego leczenia Helicobacter pylori. Zioła zawierają olejki eteryczne, które mogą hamować rozrost bakterii w żołądku.

Źródłem tłuszczów może być oliwa, oleje roślinne i masło. W diecie nie powinno zabraknąć antyoksydantów, czyli witaminy A i C. Jeśli źle tolerujesz produkty zawierające te witaminy (cytrusy, podroby, jajka, natkę pietruszki), to warto włączyć suplementację. Pamiętaj, aby zachować przynajmniej godzinną przerwę między zażywaniem witaminy C a spożywaniem kawy, herbaty lub kakao, ponieważ mogą one utrudniać wchłanianie. Nie zapominaj także o probiotykach, które są bardzo ważne dla prawidłowej mikroflory bakteryjnej.

Przykładowy jadłospis

Śniadanie: Omlet ze szpinakiem, brokułem i serem feta

Drugie śniadanie: Kanapka z chudą wędliną, pomidorem i serem mozzarella

Obiad: Pieczony w folii dorsz z warzywami z ryżem

Podwieczorek: Smoothie truskawkowo-borówkowe

Kolacja: Sałatka z łososiem, kaparami i kaszą.

1. W. Bartnik i in., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori, „Gastroenterologia Kliniczna” 2014, nr 6, s. 41–49.
2. P. Gajewski i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2013.
3. H. Ciborowska i in., Dietetyka – żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo PZWL, 2014.