account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieMedycyna naturalna 1 min.

Arnika górska – prozdrowotne i kosmetyczne właściwości kwiatu górskich łąk

Katarzyna Grzyś-Kurka06.09.2023Aktualizacja: 08.02.2024

Arnika górska to wybawienie od bolesnych stłuczeń, ukąszeń i stanów zapalnych. Korzystny wpływ na zdrowie mają też suplementy przyjmowane doustnie. Korzyści z takiego wsparcia odczują przede wszystkim osoby starsze zmagające się z chorobami układu krwionośnego oraz ci, którzy zmagają się zapaleniem żył.


arnika-gorska-wlasciwosci-i-zastosowanie
Pixabay.com

Polecane

oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac
Zdrowie
1 min.
Okłady na gorączkę i inne sposoby na zbijanie za wysokiej temperatury ciała
30.05.2022
oklady-z-octu-na-opuchlizne-stluczenia-jak-zrobic
Zdrowie
1 min.
Okłady z octu - na opuchliznę, stłuczenia. Jak zrobić?
24.01.2022
ocet-na-grzybice-paznokci-domowe-sposoby
Zdrowie
1 min.
Ocet na grzybicę paznokci - domowe sposoby
24.01.2022
kwasne-mleko-wlasciwosci-zdrowotne-jak-zrobic-je-w-domu
Zdrowie
2 min.
Kwaśne mleko - właściwości zdrowotne. Jak zrobić je w domu?
24.01.2022
Spis treści
  1. Czym jest arnika górska?
  2. Jakie cenne składniki zawiera arnika górska?
  3. Jakie zastosowanie ma arnika górska w kosmetyce i medycynie?
  4. Czy stosowanie arniki może wywołać skutki uboczne?

Czym jest arnika górska?

Arnika górska należy do roślin z rodziny złożonych. Porasta łąki w górach Europy, Ameryki Północnej oraz Azji. W Polsce nie jest niestety zbyt często spotykana. Niekiedy możesz jednak na nią natrafić w Sudetach i Karpatach, a na terenach nizinnych – na przyleśnych łąkach Suwalszczyzny czy Puszczy Białowiejskiej oraz na Pojezierzu Mazurskim.

Jak ją rozpoznać? W przypadku arniki górskiej podłużne liście tworzą przyziemną rozetę. Spośród nich wyłaniają się łodygi, osiągające wysokość nawet 60 cm. Kwiaty o średnicy 6–8 cm mają intensywnie żółty kolor i układają się w koszyczki.

Jeśli podczas wędrówki po górach spotkasz arnikę – nie zrywaj kwiatów! Roślina jest objęta ścisłą ochroną gatunkową i ujęta jest na Polskiej Czerwonej Liście Paprotników i Roślin Kwiatowych, jako gatunek narażony na wyginięcie. Takie nieprzemyślane zachowanie zgodnie z Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody może zostać ukarane grzywną, ograniczeniem wolności albo jej pozbawieniem do dwóch lat.

Skąd zatem pozyskiwana jest arnika górska do celów kosmetycznych i medycznych? Jak zapewne się domyślasz – roślina jest uprawiana. Dzięki temu skorzystasz z niezwykłej jej mocy bez uszczuplania naturalnych zasobów.

Jakie cenne składniki zawiera arnika górska?

Do celów leczniczych i kosmetycznych wykorzystywane są kwiaty. Plantatorzy organizują ich zbiór w początkowym okresie kwitnienia, który przypada na czerwiec. Zrywają w słoneczny dzień koszyczki kwiatów i przygotowują do suszenia.

Swoje właściwości arnika górska zawdzięcza przede wszystkim flawonoidom (m.in. astragalinie, izokwercytrynie). Są to polifenole, nazywane często witaminą P. Jako antyoksydant wspierają utrzymanie równowagi między wolnymi rodnikami a przeciwutleniaczami. Tym samym chronią przed wieloma poważnymi zaburzeniami. Działają m.in. przeciwzapalnie, przeciwmiażdżycowo, przeciwnowotworowo, a do tego oczyszczają organizm z toksyn.

W arnice górskiej występują olejki eteryczne, zasobne przede wszystkim w:

  • kwasy tłuszczowe,

  • kwasy organiczne (m.in. kwas kawowy, kwas galusowy),

  • sole mineralne,

  • związki o charakterze fenoli (m.in. tymol) – działają odkażająco, dzięki zdolności do zwalczania bakterii i grzybów,

  • poliacetyleny (m.in. tridekadien, tridecen),

  • związki trójterpenowe nienasycone (m.in. arnidiol, faradiol) – działają antyoksydacyjnie,

  • laktony seskwiterpenowe (m.in. helenalina) – działają odkażająco, przeciwzapalnie, przeciwbólowo, a do tego zwalczają pasożyty, redukują poziom glukozy i wspomagają profilaktykę przeciwnowotworową,

  • fitosterole – wywierają korzystny wpływ na profil lipidowy krwi,

  • karoteonoidy – wspierają profilaktykę przeciwnowotworową, a także korzystnie wpływają na kondycję skóry.

Jakie zastosowanie ma arnika górska w kosmetyce i medycynie?

Ekstrakty z arniki górskiej mają silne właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe tak jak kasztanowiec zwyczajny powszechnie występujący w Polsce. Obecna w olejku eterycznym helenalina wpływa na wydzielanie cytokin, hamuje uwalnianie histaminy, a także spowalnia syntezę prostaglandyn. Co ciekawe, w połączeniu z flawonoidami laktony seskwiterpenowe (do których należy wspomniana helenalina), działają synergistycznie (wzmacniają swoje wzajemne działanie). Efekt przeciwzapalny i przeciwbólowe stosowanych preparatów z arniką górską jest dzięki temu silniejszy.

Sięgaj więc po kosmetyki zawierające wyciągi z tego górskiego kwiatu, gdy zmagasz się z bolesnymi siniakami, ugryzł się owad, a nawet przy bólach reumatycznych, skręceniach czy zapaleniach dziąseł, aftach i czyrakach. Substancje czynne szybko przenikają przez skórę, gdzie wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, a także zapobiegają przenikaniu osocza w przypadku uszkodzeń tkanki. Natomiast poprzez zmianę ciśnienia w naczyniach i na zewnątrz nich, związki czynne arniki górskiej usprawniają wchłanianie płynu wysiękowego, co zmniejsza opuchliznę i towarzyszący jej ból. Jednocześnie po przeniknięciu do krwiobiegu zapobiegają zlepianiu się płytek krwi i tym samym redukują ryzyko powstania zakrzepów, o jakie nietrudno po urazach.

Zewnętrzne zastosowanie arniki górskiej wspomaga łagodzenie stanów zapalnych żył. Jak wykazały badania, trzytygodniowa terapia żelem i maścią z arniki górskiej (w połączeniu z nalewką z tej rośliny) wyraźnie redukowała objawy przewlekłego zapalenia żył: opuchliznę, ból, drętwienie.

Zastosowanie wspomnianej maści z arniki górskiej jest również wskazane przy oparzeniach I i II stopnia. To dlatego, że roślina ma działanie biobójcze – zwalcza bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne. Podobne właściwości ma olejek lawendowy, ale nie są one aż tak wyraźne, jak w przypadku górskiego kwiatu.

Choć arnika stosowana jest przede wszystkim zewnętrznie, nie oznacza to, że nie można przyjmować jej doustnie. Przetwory z arniki i suplementy, które ją zawierają, wspomagają pracę układu krążenia. Podnoszą ciśnienie i przyspieszają pracę serca (zwiększając jednocześnie ilość krwi wtłaczaną do zbiorników tętniczych podczas każdego skurczu), w efekcie tego krew sprawniej przepływa przez naczynia, co poprawia krążenie w kończynach i mózgu. Takie działanie jest pożądane u seniorów z zaburzeniami krążenia takimi jak: „serce starcze” czy miażdżycowe osłabienie mięśnia sercowego. Jeśli jednak zależy Ci szczególnie na poprawieniu ukrwienia mózgu – rozważ, w porozumieniu z lekarzem, stosowanie preparatów z miłorzębem japońskim.

Arnika górska w tabletkach, w formie esencji czy herbaty działa przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie na naczynia obwodowe i te znajdujące się w mózgu. Do tego pobudza wydzielanie żółci i soku żołądkowego, co wspomaga pracę układu pokarmowego (tak jak krwawnik pospolity). Stosowanie doustne preparatów z arniką górską zwiększa diurezę, czyli ilość wydalanego moczu. Jest to korzystne przy zastojach wody w tkankach.

Czy stosowanie arniki może wywołać skutki uboczne?

Zastosowanie arniki górskiej może wywołać kontaktowe zapalenie skóry. Choć nie jest to częste, to przed zastosowaniem kosmetyku z kwiatami tej rośliny wykonaj próbę uczuleniową.

Jeśli chcesz uniknąć silnych podrażnień, nie aplikuj kremu na skórę z poparzeniami III stopnia, otwartymi ranami oraz ostrymi stanami zapalnymi.

Przy stosowaniu zbyt dużych dawek suplementów i przetworów mogą natomiast wystąpić:

  • bóle głowy,

  • bóle brzucha,

  • wymioty,

  • biegunka,

  • osłabienie rytmu serca,

  • osłabienie oddechu.

Doustne stosowanie preparatów z arniki górskiej jest przeciwwskazane przy stanach zapalnych żołądka i jelit oraz krwawieniach z układu pokarmowego. Suplementacji nie powinny też stosować osoby po zawale serca i przyjmujące równocześnie strofantynę i glikozydy naparstnicy.

Źródła
  1. A. Ożarowski, W Jaroniewski, Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych Warszawa 1987 =,
  2. red. R. Kaźmierczakowa, Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych, Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Kraków 2016, http://zcelka-files.home.amu.edu.pl/PRLoPaFP_2016.pdf, dostęp: 6.05.2023 r.
  3. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20040920880/U/D20040880Lj.pdf, dostęp: 6.05.2023 r.
  4. M. Majewska, H. Czeczot, Flawonoidy w profilaktyce i terapii, „Farmacja Polska” 2009, nr 65(5), s. 369–377.
  5. J. Nawrot, J. Gornowicz-Porowska i in., „Postępy Fitoterapii” 2021, nr 22(1), s. 32–35.
Author Katarzyna Grzyś-Kurka picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
ocet-na-stluczenia-jak-przygotowac-oklad
Zdrowie
1 min.
Ocet na stłuczenia - jak przygotować okład?
24.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
ocet-winogronowy-wlasciwosci-zastosowanie
Odżywianie
1 min.
Ocet winogronowy - właściwości, zastosowanie
24.01.2022
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.