Działanie i właściwości olejku lawendowego

Jakie właściwości ma olejek z lawendy?

Olejek lawendowy kryje w sobie wysoką zawartość garbników, kumaryny, triterpenów, fitosteroli oraz wielu innych związków organicznych i soli mineralnych. Najcenniejszy w swym działaniu jest jednak olejek eteryczny ze względu na swój złożony skład. Ilość i stężenie cennych biologicznie składników zawartych w roślinie uwarunkowana jest jednak wieloma czynnikami, w tym: gatunkiem lawendy, miejscem jej występowania, terminem zbiorów czy sposobem obróbki. Olejek lawendowy możesz wykorzystać w profilaktyce różnorodnych dolegliwości i w walce z nimi. 

Olejek z lawendy słynie przede wszystkim ze swoich właściwości dobroczynnie oddziałujących na układ nerwowy. Roślina wykazuje potencjał działania przeciwdrgawkowego, antydepresyjnego, przeciwlękowego, nasennego i uspokajającego. Szczególnie polecana z użyciem olejku lawendowego jest aromaterapia ze względu na działanie psychologiczne zabiegu dodatkowo związane z zapachem, a także fizjologiczne polegające na inhalacji lotnych substancji uwalniających się z płynnej emulsji, głównie linalolu i jego octanu, które bezpośrednio i szybko poprzez wziewanie przedostają się do organizmu. Olejek z lawendy możesz stosować w celu np. wyciszenia się emocjonalnego i redukcji stresu. Zabiegi z jego użyciem ułatwiają zasypianie. 

Olejek lawendowy jest bezpieczny dla dzieci i pomaga im łagodzić różnorodne stany napięcia i niepokoju, np. związane z wizytą stomatologiczną. Oprócz tego ułatwiają osiągnięcie stanu relaksu po nerwowych doświadczeniach. Poza tym olejek eteryczny lawendowy posiada właściwości przeciwbakteryjne nawet w stosunku do patogenów, które wykształciły odporność na niektóre antybiotyki i chemioterapeutyki. Charakteryzuje go także działanie przeciwgrzybiczne oraz aktywność przeciwutleniająca. Może pełnić ponadto funkcje znieczulające, rozkurczające i przeciwzapalne, podobnie jak olejek cynamonowy.

Olejek lawendowy – na co?

Ze względu na skoncentrowaną formułę składników aktywnych, soli mineralnych, kwasów i innych związków organicznych, olejek lawendowy znalazł szerokie spektrum zastosowań. Oprócz dolegliwości ze strony układu nerwowego pomoże Ci m.in. w problemach skórnych, np. stanach zapalnych, owrzodzeniach, trudno gojących się ran czy po ukąszeniach owadów. Możesz go też stosować do pielęgnacji ciała jako tonizer po demakijażu czy reduktor efektu zmęczenia i niewyspania. 

Poza tym znajduje on, jak i olejek tymiankowy, zastosowanie w infekcjach dróg oddechowych, zwłaszcza przy przeziębieniu, katarze czy astmie i zapaleniu gardła, ale także warto po niego sięgnąć w chorobach zakaźnych jamy ustnej i stanach pooperacyjnych czy pourazowych tej okolicy. 

Olejek z lawendy wspiera pracę układu pokarmowego poprzez pobudzanie wydzielania soków trawiennych i właściwości ochronnych na wątrobę, dlatego możesz go wykorzystać przy zaparciach, wzdęciach, niestrawności czy słabym apetycie. 

Aromaterapia olejkiem lawendowym bywa cenna także na zmęczenie i bóle głowy różnego pochodzenia, a emulsję możesz także z powodzeniem dodawać do kosmetyków jako wzbogacenie ich składu, czy stosować do masażu i kąpieli. Olejek da się ponadto rozpylić na pościeli czy w garderobie lub uwalniać jego związki stopniowo w pokoju przez kominek aromaterapeutyczny, co pozwala utrzymać świeżość powietrza, a przy okazji odstraszyć mole czy inne insekty. 

Poza tym, że lawendę powszechnie stosuje się do inhalacji, możesz urozmaicić nią wiele potraw. Używaj jej jako alternatywę dla lemoniady lub jako dodatek do ciast i deserów. Sprawdzi się też do mięsnych marynat, podobnie jak olejek rozmarynowy.

Jak zrobić olejek lawendowy?

Przepis na olejek z lawendy jest prosty, ale do jego realizacji będą potrzebne świeże kwiaty lawendy. Roślinę możesz z powodzeniem uprawiać na parapecie lub w ogrodzie albo po prostu nabyć u ogrodnika. Pamiętaj, że na olejek potrzebne będą tylko kwiatki bez gałązek, dlatego przed przystąpieniem do pracy, pozostaw tylko niezbędne części rośliny. 

Olejek lawendowy wykazuje najlepsze właściwości prozdrowotne wtedy, kiedy jest w odpowiednim stężeniu, dlatego na 1 szklankę kwiatków potrzebny będzie 1 litr wody. W zależności od preferencji do olejku możesz dodać pół szklanki brązowego cukru, sok z 2-3 cytryn oraz 3-4 łyżki miodu. Zagotuj wodę (samą albo z dodatkiem cukru i miodu) i dodaj kwiaty. Całość waż na wolnym ogniu przez 10-15 minut. W trakcie tego etapu lawenda zmieni kolor na szary, ale to normalne zjawisko. Pod koniec napar połącz z cytrusowym sokiem i zostaw jeszcze na kilka minut pod przykryciem. Po ostygnięciu gotową emulsję przelej do słoiczków lub szklanych butelek i zapasteryzuj, jeśli planujesz korzystać z niej od razu po uważeniu. Podobnie możesz wykonać olejek miętowy.

1. M. Adaszyńska i in., Skład chemiczny i aktywność biologiczna lawendy lekarskiej, “Wiadomości Chemiczne” 2014, nr. 68.
2. M. Adaszyńska i in., Porównanie składu chemicznego i aktywności przeciwdrobnoustrojowej olejku eterycznego otrzymanego z różnych krajowych odmian lawendy wąskolistnej (Lavandula angustifolia L.), „Postępy Fitoterapii” 2013, nr. 2.
3. D. Pawlak, Jak uprawiać lawendę dla przyjemności i zysku, Ad Rem, Jelenia Góra 2011.
4. A.J. Szweykowski, Słownik botaniczny, Warszawa, Wiedza Powszechna 2003.