Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieBadania 1 min.

Czym jest paracenteza? Kiedy wykonuje się ten zabieg?

lek. Agnieszka Żędzian25.01.2024Aktualizacja: 25.01.2024

Paracenteza błony bębenkowej, czyli tympanocenteza, jest zabiegiem przeprowadzanym przez otorynolaryngologa. Polega na wykonaniu nakłucia w błonie bębenkowej i usunięciu płynu z ucha środkowego. Kiedy zaleca się paracentezę ucha? Jak przebiega zabieg? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań uzyskasz, czytając poniższy artykuł.


czym-jest-paracenteza-kiedy-wykonuje-sie-ten-zabieg
Pixabay.com

Polecane

jak-sprawdzic-niedobory-witamin-co-powodują
Zdrowie
1 min.
Jak sprawdzić niedobory witamin? Co powodują?
19.11.2021
morfologia-co-wykazuje-jak-interpretowac-wyniki
Zdrowie
2 min.
Co to jest morfologia krwi? Przygotowania, wskazania, wyniki
14.05.2021
donorstvo-krovi-khto-mozhe-zdavaty-krov
Zdrowie
1 min.
Хто, де, коли і як може здавати кров?
06.04.2022
badania-serca-jakie-sa-rodzaje-na-czym-polegaja
Zdrowie
1 min.
Badania serca - jakie są rodzaje? Na czym polegają?
30.07.2021
Spis treści
  1. Paracenteza ucha – co to za zabieg?
  2. Zapalenie ucha – rodzaje i objawy
  3. Kiedy wskazana jest paracenteza ucha?
  4. Tympanocenteza diagnostyczna
  5. Tympanocenteza terapeutyczna
  6. Przeciwwskazania do zabiegu
  7. Paracenteza ucha – jak przebiega zabieg?
  8. Jakie mogą być skutki uboczne paracentezy ucha?
  9. Jak postępować po zabiegu?

Paracenteza ucha – co to za zabieg?

Paracenteza błony bębenkowej (tympanocenteza) jest drobnym zabiegiem wykorzystywanym w procesie diagnostyki i leczenia chorób uszu, w szczególności zapalenia ucha środkowego. Polega na nakłuciu tej struktury, co pozwala na usunięcie płynu z ucha środkowego i wyrównanie różnicy ciśnień między uchem zewnętrznym a środkowym. Pierwszy opis paracentezy ucha pochodzi już z 1768 roku.

Ucho jest narządem pełniącym dwie niezmiernie ważne funkcje – umożliwia prawidłowe słyszenie oraz utrzymywanie równowagi. Jest zbudowane z trzech głównych części – ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Błona bębenkowa jest cienką, owalną, półprzezroczystą błoną, która oddziela ucho zewnętrzne od ucha środkowego. Bierze udział w przewodzeniu dźwięku, przetwarzając je w drgania mechaniczne. Są one następnie przenoszone na kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko i strzemiączko), znajdujące się w uchu środkowym. Niekiedy w uchu środkowym dochodzi do zbierania się płynu, który nie tylko zaburza przewodzenie dźwięków, ale może również stanowić pożywkę dla bakterii. Tympanocenteza jest jedną z metod pozwalających na ewakuację płynu z ucha środkowego.

Zapalenie ucha – rodzaje i objawy

Objawy zapalenia ucha są jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się osób dorosłych i dzieci do lekarza pierwszego kontaktu. Wyróżnia się kilka typów choroby, w tym:

  • ostre zapalenie ucha środkowego,

  • wysiękowe zapalenie ucha środkowego,

  • przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego,

  • zarostowe zapalenie ucha środkowego.

Spektrum objawów występujących w przebiegu zapalenia ucha środkowego jest bardzo duże. Mogą wystąpić: ból ucha, gorączka, wyciek z przewodu słuchowego, bóle i zawroty głowy, wymioty, niedosłuch czy uczucie rozpierania w uchu. Jeżeli zauważysz u siebie te objawy, zgłoś się na konsultację do lekarza rodzinnego. Podstawą rozpoznania zapalenia ucha środkowego jest badanie otoskopowe, czyli wziernikowanie ucha za pomocą otoskopu. Jeśli lekarz uzna to za wskazane, skieruje Cię do otorynolaryngologa, czyli specjalisty chorób uszu, krtani, nosa oraz gardła.

Kiedy wskazana jest paracenteza ucha?

Wskazania do paracentezy błony bębenkowej można podzielić na dwie grupy – diagnostyczne oraz terapeutyczne. 

Tympanocenteza diagnostyczna

Podczas tympanocentezy diagnostycznej dokonuje się aspiracji (pobrania) płynu celem wykonania badań mikrobiologicznych (posiewu). Procedura jest zalecana u osób z zaburzeniami odporności i ostrym zapaleniem ucha środkowego i u pacjentów z opornym na leczenie antybiotykami zapaleniem ucha. Tympanocenteza diagnostyczna bywa także pomocna w diagnostyce przyczyny ostrego zapalenia ucha środkowego u noworodków.

Tympanocenteza terapeutyczna

Procedura ta ma na celu usunięcie płynu z ucha środkowego, zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprawę słuchu. Wykonuje się ją przede wszystkim w przypadku bardzo silnego bólu ucha w przebiegu zapalenia ucha środkowego. Bywa również wykorzystywana w procesie leczenia choroby Meniere’a (wodniaka błędnika), która objawia się silnymi zawrotami głowy. Podczas paracentezy błony bębenkowej podaje się wówczas miejscowo leki (glikokortykosteroidy).

Przeciwwskazania do zabiegu

Istnieją sytuacje, w których otorynolaryngolog odstąpi od wykonywania tympanocentezy. Należą do nich:

  • brak współpracy z pacjentem,

  • ostre zapalenie ucha zewnętrznego,

  • obecność prawidłowo położonego drenu w błonie bębenkowej,

  • anomalie naczyniowe w obrębie opuszki tętnicy szyjnej,

  • niedostateczna widoczność błony bębenkowej podczas badania,

  • guz w obrębie błony bębenkowej.

Paracenteza ucha – jak przebiega zabieg?

Paracenteza błony bębenkowej jest zabiegiem wykonywanym przez otorynolaryngologa. Może być przeprowadzona w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Znieczulenie ogólne jest stosowane przede wszystkim u dzieci. Przed zabiegiem lekarz poinformuje Cię o planowanym przebiegu badania i możliwych powikłaniach. Dopiero wówczas poprosi Cię o podpisanie zgody na przeprowadzenie tympanocentezy.

Podczas zabiegu konieczne jest przyjęcie odpowiedniej pozycji. Zwykle tympanocentezę przeprowadza się w pozycji siedzącej lub półsiedzącej, z głową odwróconą od operatora. Dzięki temu lekarz uzyska najlepszą widoczność podczas zabiegu. Jeżeli w przewodzie słuchowym zalega duża ilość woskowiny, specjalista usunie ją przed przystąpieniem do paracentezy. W okolicę błony bębenkowej zostanie następnie podany środek znieczulający, np. lidokaina. Po kilku minutach lekarz wprowadzi do przewodu słuchowego cienką igłę i nakłuje nią błonę bębenkową w przednio-dolnym lub tylno-dolnym kwadrancie. Po przebiciu błony delikatnie zaaspiruje znajdujący się za nią płyn. Po zakończeniu zabiegu specjalista usunie igłę z przewodu słuchowego oraz dokona irygacji przewodu słuchowego.

Jakie mogą być skutki uboczne paracentezy ucha?

Tympanocenteza jest uznawana za stosunkowo bezpieczną procedurę. Podobnie jak w przypadku innych zabiegów, wiąże się jednak z ryzykiem wystąpienia powikłań. Należą do nich: krwawienie w miejscu nakłucia, uszkodzenie kosteczek słuchowych, przewlekła perforacja błony bębenkowej oraz uszkodzenie nerwu twarzowego. O potencjalnych skutkach ubocznych paracentezy uzyskasz informację przed zabiegiem, podczas konsultacji z otorynolaryngologiem.

Jak postępować po zabiegu?

Po zabiegu paracentezy musisz przestrzegać kilku prostych zasad:

  • unikaj wysiłku fizycznego przez co najmniej 7 dni,

  • unikaj zanurzania głowy pod wodą (np. podczas kąpieli w wannie czy basenie),

  • w razie wystąpienia dolegliwości bólowych przyjmuj leki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniem lekarza.

Jeżeli ból ucha po zabiegu jest uciążliwy, nie reaguje na leki przeciwbólowe lub pojawią się inne niepokojące objawy (wypływ krwi z ucha, gorączka), niezwłocznie zgłoś się do otorynolaryngologa.

Źródła
  1. Akanmode A., Winters R., Tympanocentesis, „StatPearls”, 2023, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560594/.
  2. Culpepper L., Tympanocentesis: To Tap or Not to Tap, „American Family Physician”, 2000, dostęp online: sierpień 2023, https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2000/0401/p1987.html. 
  3. Danishyar A., Ashurst J., Acute Otitis Media, „StatPearls”, 2023, dostęp online: sierpień 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470332/.
Author lek. Agnieszka Żędzian picture
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. Systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jakie-sa-domowe-sposoby-na-owsiki
Zdrowie
1 min.
Jakie są domowe sposoby na owsiki?
31.10.2021
gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac
Zdrowie
1 min.
Okłady na gorączkę i inne sposoby na zbijanie za wysokiej temperatury ciała
30.05.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
sluch-absolutny-co-to-jest-jak-sprawdzic
Zdrowie
1 min.
Słuch absolutny - co to jest? Jak sprawdzić?
24.01.2022
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.