Zamienniki cukru. Który jest lepszy – erytrytol czy ksylitol?

Dlaczego należy ograniczyć spożycie białego cukru?

Eksperci od zdrowia, a także WHO od wielu lat propagują zdrowy tryb życia opierający się o zbilansowaną dietę i regularną aktywność fizyczną. Zalecane jest spożywanie zdrowych warzyw, owoców, chudego mięsa i nabiału. Często przyjmowane są suplementy diety, takie jak witaminy, żelazo czy tran. Właściwości tych suplementów mają pozytywny wpływ na zdrowie, jeśli są przyjmowane przez osoby z niedoborami. Wielu specjalistów zwraca uwagę na to, że należy również ograniczyć biały cukier, który w nadmiarze powoduje otyłość lub nadwagę. Produkty zawierające duże ilości cukru mają działanie uzależniające, wpływają na układ hormonalny, prowadzą do rozwoju wielu chorób, a także przyspieszają starzenie się organizmu. 

Zmiany, jakie niesie za sobą spożywanie białego cukru, można zaobserwować wśród dzieci, które często sięgają po słodycze. Pojawiają się u nich: próchnica, zaburzenia uwagi i koncentracji, otyłość, nadmierne pobudzenie od razu po spożyciu, a także spadki nastroju w przypadku braku dostarczania sobie tego słodzika. Pamiętaj, że cukier jest obecny nie tylko w słodyczach, ale również w płatkach śniadaniowych, w jogurtach, w pieczywie czy nawet w wędlinach. Sprawdzając skład produktu, pamiętaj, że cukier może ukrywać się pod pojęciami syropu glukozowo-fruktozowego, glukozy, fruktozy, sacharozy oraz syropu glukozowego. Wiedząc, w jak wielu produktach można znaleźć cukier, warto ograniczyć jego spożycie w czystej formie. Najłatwiej zrobić to, rezygnując ze słodzenia kawy czy herbaty. Ewentualnie można wykorzystywać do tego zdrowsze zamienniki. 

Zamienniki cukru – który wybrać?

Dawniej za zamiennik cukru uważano słodzik, który nie był lubiany przez wszystkich, głównie ze względu na chemiczny smak. Aby ograniczyć spożywanie białego cukru, zaczęto poszukiwać słodkich, zdrowszych zamienników. Do najpopularniejszych należą: erytrytol, ksylitol, stewia i maltitol. 

Stewia 

Jest słodsza od cukru nawet 300 razy, ale różni się od niego smakiem – bardzo specyficznym, lekko gorzkawym. Stewia nie ma kalorii, nie podnosi poziomu cukru we krwi, dlatego może być stosowana przez diabetyków. Dodatkowo wzmacnia odporność organizmu, a także działa przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo.

Maltitol

Można go znaleźć głównie w napojach i produktach spożywczych. Ma mniejszą kaloryczność niż biały cukier, a także niższy indeks glikemiczny. Często jest wykorzystywany do produkcji leków i suplementów diety.

Ksylitol

Jest cukrem pozyskiwanym z kory brzozy. Przypomina smakiem biały cukier, dlatego wiele osób chętnie po niego sięga. Ma ok. 40% mniej kalorii niż sacharoza oraz niższy indeks glikemiczny. Ksylitol wykazuje działanie prebiotyczne, co oznacza, że może stanowić pożywkę dla „dobrych” bakterii jelitowych. 

Erytrytol

Powstaje w procesie fermentacji cukru z udziałem drożdży. Ma indeks glikemiczny 0, a w 100 g znajduje się zaledwie 20 kcal. Może być stosowany przez diabetyków oraz przez osoby na diecie odchudzającej. Erytrytol jest mniej słodki niż biały cukier, ma także charakterystyczny mentolowy posmak. 

Erytrytol czy ksylitol – czym słodzić?

Erytrytol i ksylitol są w smaku do siebie bardzo zbliżone. Najczęściej są wykorzystywane do pieczenia ciast czy słodzenia napojów, ponieważ są odporne na wysoką temperaturę. Nie uda się jednak upiec ciast drożdżowych przy użyciu tych słodzików, ponieważ zawierają poliole, które nie fermentują z drożdżami.

Porównując te dwa zamienniki cukru, można kierować się ich kalorycznością. Erytrytol jest mniej kaloryczny niż ksylitol, jednak jego cena jest zdecydowanie wyższa. Zaletą jednego i drugiego jest fakt, że nie powodują one próchnicy zębów, jednak spożywane w nadmiarze, mogą prowadzić do biegunki i bólu brzucha. Diabetycy chętniej sięgają po erytrytol nie tylko z uwagi na niski indeks glikemiczny, ale również na działanie antyoksydacyjne. Spożywanie tego słodzika opóźnia oznaki starzenia się organizmu i zwalcza wolne rodniki odpowiedzialne za stres oksydacyjny. Podobne działanie wykazują także inne produkty spożywcze. Takie właściwości ma olej z czarnuszki, po który coraz chętniej sięga wielu z nas. Może być on doskonałym uzupełnieniem sałatek czy słonych przekąsek.

Ksylitol poprawia mineralizację kości. Również ma niski indeks glikemiczny, więc jest produktem przeznaczonym dla diabetyków. Wspiera on także florę jelitową. Ksylitol często jest składnikiem past do zębów. Warto podkreślić, że obydwa zamienniki cukru mają cenne właściwości prozdrowotne, a także mogą być stosowane przez osoby z cukrzycą czy z innymi zaburzeniami metabolicznymi. Dodatkowo niektóre warzywa również wykazują takie działanie. Należy do nich m.in. topinambur, którego właściwości obniżają poziom cukru we krwi i cholesterol. Biorąc pod uwagę kaloryczność produktów, erytrytol ma zerowy indeks glikemiczny, dlatego częściej jest wykorzystywany przez osoby dbające o linię i przez diabetyków. Pamiętaj jednak, że spożywany w nadmiarze może powodować dolegliwości ze strony układu pokarmowego, jak biegunki, wzdęcia czy bóle brzucha.