Leczenie osoczem bogatopłytkowym w ortopedii – mechanizm działania, wskazania do terapii, przebieg

Czym jest osocze bogatopłytkowe?

Osocze bogatopłytkowe to autologiczny preparat krwiopochodny zawierający skoncentrowane płytki krwi zawieszone w niewielkiej objętości osocza. Otrzymuje się je z krwi obwodowej (pobieranej jak na morfologię) na drodze rozdzielenia poszczególnych elementów morfotycznych krwi za pomocą specjalnych metod laboratoryjnych. Dzięki temu osocze bogatopłytkowe cechuje się zwiększonym stężeniem białek i innych czynników wzrostu komórek odgrywających istotne role w procesach naprawczych uszkodzonych tkanek miękkich i kości.

Osocze bogatopłytkowe stanowi produkt inżynierii tkankowej i zostało opracowane z myślą o wzmacnianiu naturalnych zdolności regeneracyjnych organizmu w procesie leczenia różnych chorób, w tym ortopedycznych. Nierzadko na potrzeby leczenia konkretnego schorzenia osocze bogatopłytkowe bywa wzbogacane o pewne substancje o biologicznym działaniu, np. kwas hialuronowy.

Kiedy stosuje się leczenie osoczem bogatopłytkowym w ortopedii?

Osocze bogatopłytkowe przede wszystkim wprowadzane jest miejscowo poprzez iniekcje, np. zastrzyki w kolano. Dzięki temu efekt terapeutyczny jest bardziej bezpośredni, tzn. że aplikując preparat w uszkodzone miejsce, płytki osocza mogą od razu i bez przeszkód dotrzeć do komórek ciała wymagających wsparcia w procesach naprawczych.

Leczenie osoczem bogatopłytkowym proponowane jest głównie w tzw. terapiach dostawowych i dościęgnowych. Wykorzystuje się je w przebiegu leczenia m.in.:

• tendopatii i entezopatii, czyli stanów zapalnych ścięgien, powstałych pod wpływem mikrourazów i nadmiernego przeciążenia, w czasie których ścięgno ulega ciągłemu remodelingowi (przebudowie) w wyniku uszkodzeń struktur kolagenowych i nieprawidłowego ukrwienia okolicy przyczepu, czyli miejsca, do którego ścięgno się przyczepia do kości;

• choroby zwyrodnieniowej (najczęściej dotyczącej kolana), w której przebiegu dochodzi do uszkodzenia i ubytków wszystkich struktur tworzących staw, czyli chrząstki stawowej, błony maziowej i kości, co również związane jest z powtarzającymi się mikrourazami;

• uszkodzeń i stanów pourazowych przebiegających z uszkodzeniem tkanek kostno-stawowych, np. różnych rodzajów złamań.

Leczenie osoczem bogatopłytkowym w ortopedii bywa wykorzystywane przy problemach związanych z obecnością tzw. stawów rzekomych (braku prawidłowego zrostu kości po uprzednim złamaniu z deformacją końców kostnych). Może być także stosowane na zapalenia kości czy przyspieszenie gojenia się tkanek miękkich, np. trudno gojących się ran powłok skórnych i owrzodzeń.

Zastrzyki z osocza w kolano

Ze względu na szerokie spektrum działania osocze bogatopłytkowe w ortopedii cieszy się uznaniem w leczeniu stawów kolanowych, nawet w przebiegu zaawansowanych patologii.

Ostrzykiwanie osoczem często stanowi nieinwazyjną alternatywę dla operacji chirurgicznych, które zwykle wiążą się z rehabilitacją pozabiegową i powikłaniami, w tym również tymi nieuniknionymi, czyli takimi, jakich doświadcza się zwykle po zabiegu (ból, obrzęk, ograniczenie ruchomości i trudności z chodzeniem). Ostrzykiwanie osoczem kolana może również stanowić ratunek w stanach paliatywnych stawu, czyli w postępujących, wyniszczających chorobach, głównie na tle zwyrodnieniowym.

Jak wygląda ostrzykiwanie osoczem kolana?

Zabieg najczęściej odbywa się pod kontrolą USG bądź w przebiegu artroskopii kolana. Dzięki temu lekarz podający osocze może dokładnie ustalić miejsce wymagające podania preparatu i precyzyjnie wykonać iniekcję.

Cała procedura nie jest czasochłonna. Ostrzykiwanie osoczem bogatopłytkowym trwa zaledwie kilka minut, ale po zakończeniu zabiegu wskazane jest tymczasowe unieruchomienie stawu w ortezie. Dzięki temu osocze może prawidłowo się rozejść po uszkodzonych strukturach stawu.

Dla optymalnych efektów terapeutycznych cykl zastrzyków obejmuje najczęściej 3 iniekcje. Częstotliwość podawania osocza w cyklu jest ustalana indywidualnie zgodnie z potrzebami stanu zdrowia.

Ostrzykiwanie kolana osoczem czy innego stawu jest bezbolesne. Możesz jedynie odczuć moment iniekcji przez skórę, ale nie jest to dokuczliwa dolegliwość i trwa krótko. Osocze bogatopłytkowe nie stwarza zagrożenia wystąpienia reakcji alergicznych na własne składniki czy infekcji bakteryjnej lub wirusowej. To dlatego, że preparat ma charakter autogenny i został wytworzony z Twojej krwi na potrzeby tylko Twojego organizmu.

Po ostrzykiwaniu osoczem bogatopłytkowym możesz doświadczyć pewnych dolegliwości miejscowych, ale są one całkowicie niegroźne i szybko ustępują. Są nimi np. świąd skóry i mały siniak w miejscu iniekcji.

Działanie osocza bogatopłytkowego

Dostawowe czy domięśniowe podawanie osocza wpływa dobroczynnie na kondycję tkanek i skraca czas leczenia zachowawczego, ponieważ:

• poprawia stan nawilżenia wnętrza stawu, ułatwiając poślizg powierzchni stawowych;

• absorbuje wstrząsy i różne przeciążenia obciążające nadwyrężone tkanki pojawiające się w czasie pracy stawu;

• przyspiesza procesy naprawcze i ochronne chrząstek stawowych i pozostałych elementów tworzących staw;

• wspiera wzrost tkanki kostnej i produkcji płynu stawowego.

Osocze bogatopłytkowe korzystnie oddziałuje na mikrośrodowisko wnętrza stawu. Nie tylko wspiera leczenie, ale także spowalnia postępujące procesy zwyrodnieniowe i ogólnie poprawia funkcjonalność stawu.

Kiedy nie stosuje się osocza bogatopłytkowego?

Wstrzykiwanie osocza do stawu w pewnych okolicznościach może być przeciwwskazane, mimo że choroba mogłaby pozytywnie zareagować na leczenie. Z zastrzyków nie możesz skorzystać, jeśli Twój organizm jest obciążony zmianami nowotworowymi lub zmaga się z ogólnoustrojowym zakażeniem. Przeciwwskazaniami są ciąża oraz choroby przebiegające z zaburzeniem funkcji bądź ilości płytek krwi. Ostrożność zachowuje się także w trakcie pewnych chorób naczyniowych, immunologicznych i psychicznych.