Plamienie w ciąży – jakie mogą być jego przyczyny?

Jak wygląda plamienie w ciąży w porównaniu do krwawienia menstruacyjnego?

Plamienie w ciąży to przypadłość najczęściej obserwowana na samym początku ciąży i związana z zagnieżdżeniem się zarodka w ścianie macicy. Proces ten określa się implantacją i jest on niezbędny do prawidłowego przebiegu ciąży. Zaburzona implantacja może prowadzić do nieprawidłowej ciąży określanej jako ektopowa lub pozamaciczna. Tzw. plamienie implantacyjne pojawia się około 12 dni po owulacji – zagnieżdżenie rozpoczyna się 6.–7. dnia od momentu zapłodnienia i trwa przez kilka dni. Istotną rolę w regulacji implantacji oraz rozwoju zarodka odgrywają białka wydzielane przez komórki błony śluzowej macicy. Z uwagi na to, że plamienie implantacyjne ma miejsce wtedy, kiedy spodziewamy się krwawienia miesiączkowego, bywa mylnie określane jako okres w ciąży. Ten nie pojawia się przez całą ciążę i kilka tygodni po rozwiązaniu. 

Nie każda kobieta może zaobserwować u siebie plamienie implantacyjne. Innym w czasie tego plamienia towarzyszą dodatkowe objawy, m.in.:

• ból brzucha w ciąży,

• krwawienie – nie dłużej niż 3 dni, a niekiedy jedynie kilka godzin, krew ma kolor brunatny,

• nudności,

• bolesność i nabrzmienie piersi, 

• nadmierna wrażliwość na zapachy,

• częste uczucie parcia na pęcherz.

Plamienie w ciąży – co może je powodować?

Poza plamieniem implantacyjnym za pojawienie się krwi z dróg rodnych u przyszłej mamy odpowiadać mogą m.in.:

• schorzenia szyjki macicy (np. stan zapalny, torbiele, rak szyjki macicy),

• choroby przenoszone drogą płciową, wywoływane przez wirusy, bakterie, grzyby czy pierwotniaki (zazwyczaj towarzyszą im upławy, pieczenie, swędzenie, nieprzyjemny zapach z pochwy),

• infekcje układu moczowego, które będą imitowały plamienie z dróg rodnych, 

• nadżerka szyjki macicy (ranka o nierównej powierzchni w śluzówce szyjki  macicy od strony pochwy),

• żylaki sromu (żylaki warg sromowych to poszerzenia żył, które powstają, gdy zaburzony jest odpływ krwi w naczyniu, są dość częstą przypadłością w ciąży z uwagi na zwiększony nacisk krwi na ściany naczyń krwionośnych, towarzyszy im dyskomfort, a niekiedy wręcz ból, utrudniają chodzenie i siedzenie, mogą powodować powstawanie licznych drobnych ranek),

• Polipy endometrialne (zmiany, które są wynikiem lokalnego rozrostu błony śluzowej jamy macicy),

• niedobory hormonów ciążowych – niedobór progesteronu, który jest niezbędny do prawidłowego formowania się błony macicy i rozwoju zarodka,

• endometrioza (u niektórych kobiet występuje nasilenie dolegliwości, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży – rosnąca macica może powodować pociąganie pasm  zrostów i tkanek),

• przedwczesna czynność skurczowa macicy, 

• nieprawidłowe umiejscowienie łożyska, takie jak łożysko przodującepolega na nieprawidłowo niskim zagnieżdżeniu się łożyska w jamie macicy,

• przedwczesne odklejenie łożyska prawidłowo zlokalizowanego (np. po urazie brzucha, zwyżce ciśnienia tętniczego krwi), 

• ciąża pozamaciczna (zapłodniona komórka jajowa zamiast w trzonie jamy macicy zagnieżdża się zazwyczaj w bańce jajowodu, rzadziej rozwija się w obrębie jajnika, szyjki macicy czy otrzewnej),

• poronienie (usunięcie z organizmu obumarłego zarodka lub płodu do 22. tygodnia ciąży, kiedy nie będzie on jeszcze zdolny do funkcjonowania poza organizmem matki, najczęściej związane z nieprawidłowościami w obrębie rozwijającego się płodu, błon płodowych, pępowiny, łożyska).

Plamienie w ciąży po wysiłku i przemęczeniu również jest możliwe, dlatego bardzo ważne jest, aby przyszła mama odpowiednio dozowała sobie zakres obowiązków i aktywności.

Plamienie w ciąży – przyczyny

Lekkie plamienie w ciąży po stosunku jest powszechne, jednak wymaga konsultacji lekarskiej. Jeśli ciąża rozwija się prawidłowo i nie ma żadnych przeciwwskazań do uprawiania seksu, nie trzeba z niego rezygnować. Najlepiej jednak powstrzymać się od zbyt intensywnych zbliżeń, które mogłyby doprowadzić do urazów pochwy. Z seksu w ciąży zrezygnować powinny m.in. kobiety zagrożone porodem przedwczesnym – w trakcie współżycia wydzielana jest oksytocyna, która nasila skurcze macicy, podobnie jak prostaglandyny obecne w nasieniu  mężczyzny.

Brązowe plamienie w ciąży pojawić może się po badaniu ginekologicznym, zwłaszcza po pobraniu materiału do analizy cytologicznej. Dzieje się tak, dlatego że w ciąży narządy rodne są mocno ukrwione i wrażliwe. W związku z tym nawet niewielkie podrażnienie może doprowadzić do pęknięcia naczynek w ściankach pochwy, a tym samym do plamienia. Ciężarne są także grupą zwiększonego ryzyka powstawania żylaków odbytu, które również mogą powodować niewielkie krwawienia z okolic intymnych. 

Plamienie w ciąży – kiedy udać się do szpitala?

Najczęściej plamienie w ciąży jest sygnałem, że przyszła mama powinna bardziej o siebie zadbać. Na wszelki wypadek jednak warto omówić je z lekarzem ginekologiem, aby wykluczyć ewentualne nieprawidłowości w przebiegu ciąży, czy w zdrowiu przyszłej mamy. Jeśli plamieniu towarzyszą inne niepokojące objawy, również konieczna jest pomoc medyczna. Wśród wspomnianych dolegliwości wymienia się m.in.: ból podbrzusza w ciąży, ból krzyża, wymioty, wzrost temperatury ciała, zawroty głowy, zasłabnięcia, ucisk w podbrzuszu, silne i bolesne skurcze brzucha, ogólne złe samopoczucie, zmiany skórne w okolicy narządów intymnych.

Zupełnie fizjologiczne jest niewielkie plamienie w ciąży na kilka dni przed porodem, które może oznaczać odejście czopa śluzowego podbarwionego krwią. To jeden z możliwych zwiastunów, że organizm przygotowuje się do porodu. Jednak powinno zostać skonsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę.