Jakie badania hormonalne może zlecić ginekolog?
Wizyta u ginekologa kojarzy się przede wszystkim z cytologią, USG, badaniem piersi albo prowadzeniem ciąży. Jednak w kompetencjach lekarza tej specjalizacji leży także leczenie niektórych zaburzeń hormonalnych. Dziedziną medycyny, zajmującą się badaniem hormonów jest przede wszystkim endokrynologia, ale narządy płciowe, którymi zajmuje się ginekologia, również odgrywają istotną rolę w produkcji hormonów. Zastanawiasz się nad tym, jakie badania hormonalne może zlecić ci ginekolog w czasie wizyty? Przeczytaj artykuł.
Polecane
Kiedy ginekolog może zlecić badania hormonalne?
Badania hormonalne to podstawowe narzędzie diagnostyczne w zaburzeniach ginekologicznych. Ginekolog może zlecić ci oznaczenie poziomu hormonów płciowych, jeśli podejrzewa, że twoja gospodarka hormonalna jest zachwiana, co może objawiać się:
zaburzeniami cyklu miesiączkowego,
trudnościami z zajściem w ciążę,
zmianami trądzikowymi lub nadmiernym owłosieniem,
obniżonym libido,
początkiem menopauzy.
Jeśli masz problemy z regularnością cyklu miesiączkowego, dokucza Ci słabe samopoczucie lub odczuwasz inne dolegliwości, które wskazują na problemy hormonalne, możesz skonsultować się z ginekologiem online. Specjalista doradzi ci, jakie badania wykonać i wypisze e-skierowanie.
Jakie badania hormonalne może zalecić ginekolog?
Badania hormonalne z krwi obejmują zazwyczaj kontrolę pięciu najważniejszych hormonów:
Badanie FSH (hormon folikulotropowy)
U kobiet FSH wpływa na cykl miesiączkowy, poprzez stymulację dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, a u mężczyzn warunkuje spermatogenezę. Poziom hormonu folikulotropowego bada się w zaburzeniach miesiączkowania, w podejrzeniu zespołu policystycznych jajników, w diagnostyce niepłodności, w dysfunkcji jąder.
Badanie LH (hormon luteinizujący, lutotropina)
U kobiet LH odpowiada za owulację, a u mężczyzn pobudza syntezę testosteronu i estrogenu w komórkach Leydiga. Poziom lutropiny mierzy się, w zaburzeniach miesiączkowania i dojrzewania, w podejrzeniu impotencji i przy poronieniach.
Badanie estrogenów
Estrogeny regulują cykl miesiączkowy, odpowiadają za nawilżenie pochwy, zwiększają krzepliwość krwi, regulują temperaturę ciała, zmniejszają wydzielanie łoju, stymulują wytwarzanie mleka przez gruczoły mlekowe. Badania poziomu estradiolu wykonuje się, gdy zachodzi podejrzenie zaburzeń miesiączkowania (żeby sprawdzić, czy stosowana kuracja hormonalna jest skuteczna), a także w podejrzeniu niektórych nowotworów.
Badanie prolaktyny
Prolaktyna kojarzona jest zwłaszcza z produkcją mleka i rozrostem gruczołów piersiowych w czasie ciąży. Poziom prolaktyny bada się, gdy podejrzewa się nieprawidłowości w funkcjonowaniu przysadki, zaburzenia miesiączkowania albo niepłodność.
Badanie androgenów
Androgeny – odpowiadają za kształtowanie się męskich narządów płciowych, a także cechy płciowe takie jak: niski głos, specyficzny rozkład tkanki tłuszczowej. Jednym z androgenów jest testosteron, który odpowiada za popęd seksualny i determinuje płeć w życiu płodowym. Poza testosteronem do androgenów należą także: androstendion, dehydroepiandrostendion (DHEA), oraz dihydrotestosteron (DHT). Warto zaznaczyć, że u kobiet także występują androgeny, które wytwarzane są zwłaszcza przez nadnercza, ale także przez jajniki. W kobiecym ciele odpowiadają głównie za płodność, metabolizm tkanki kostnej, poza tym stanowią prekursor żeńskich hormonów.
Inne hormony
Poza wyżej wymienionymi badaniami ginekolog może zlecić również badanie TSH, SHB, anty-TPO, badanie poziomu T3 i T4. Badanie TSH, anty-TPO, a także T3 i T4, są zlecane w podejrzeniach chorób tarczycy.
Kiedy wykonywać badania hormonalne
Badania hormonalne, które zleca ginekolog, powinny być wykonywane w odpowiednim dniu cyklu miesiączkowego, ponieważ poziom hormonów zależy od jego faz. Pomiędzy 3. a 5. dniem cyklu warto wykonać badania obrazujące poziom hormonów płciowych żeńskich w fazie folikularnej. Kolejne pomiary przypadają pomiędzy 12. a 14. dniem, a ostatnie – około 21. dnia cyklu.
Warto pamiętać: cykle menstruacyjne u kobiet mogą znacząco różnić się długością. Zapytaj ginekologa przed badaniem, kiedy dokładnie powinnaś je wykonać. Ginekolog może zalecić również powtórzenie badań w każdej fazie cyklu, ponieważ jednorazowo wykonane badania hormonalne nie dadzą pełnego obrazu gospodarki hormonalnej.
- H. Skałba, Endokrynologia ginekologiczna, 2008
- Progesteron [w:] Interna Szczeklika. Mały podręcznik, pod. red. Piotra Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2019
- William F. Ganong: Fizjologia. Kraków: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 244-245. ISBN 978-83-200-3989-4.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
