Nerwobóle w ciąży – objawy

Jak powstają nerwobóle w ciąży?

Nerwoból (neuralgia) to stan, w którego przebiegu doszło do podrażnienia lub ucisku włókien nerwowych na odcinku centralnego lub obwodowego układu nerwowego. Powoduje silne, przeszywające dolegliwości bólowe, występujące wzdłuż przebiegu danego nerwu. Ma on zupełnie inne podłoże, przebieg, rokowanie i metody leczenia niż innego rodzaju dolegliwości bólowe, jak choćby ból gardła.

Wyróżnia się nerwobóle samoistne oraz tzw. objawowe, czyli spowodowane procesem chorobowym, związanym np. z infekcją, stanem zapalnym, niedoborem witamin w organizmie czy obecnością toksyn. Neuralgia związana jest z różnymi nieprawidłowościami zachodzącymi w organizmie i występuje m.in. u osób obciążonych przewlekłymi schorzeniami układu ruchu, chronicznym stresem, niektórymi chorobami zakaźnymi, niekorzystnie wpływającymi na przewodnictwo impulsów elektrycznych w nerwie, ale może też mieć inne przyczyny.

W przeciwieństwie do neuralgii chorobowej neuralgia w ciąży to dość powszechne zjawisko, bo dotyka blisko 80% kobiet spodziewających się dziecka. Co więcej, jest najczęściej związana z fizjologią ciąży, czyli z naturalnymi zmianami adaptacyjnymi organizmu przyszłej mamy, a nie z patologicznymi, np. o charakterze zwyrodnieniowym czy zwyrodnieniowo-wytwórczym. Organizm stwarza optymalne warunki do rozwoju dziecka, ulega licznym transformacjom, co w konsekwencji ciężarna może odczuwać jako ból. Dolegliwości w ciąży tego typu zwykle pojawiają się w II i III trymestrze i wynikają przede wszystkim ze zmiany biomechaniki postawy. Zmianie ulega bowiem ustawienie miednicy, obciążony zostaje kręgosłup w wyniku przyrostu masy ciała i przesunięcia środka ciężkości sylwetki. Poza tym dziecko w macicy napiera na stawy biodrowo-krzyżowe oraz na lędźwie. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do kompresji nerwów odchodzących od rdzenia kręgowego. 

Nerwobóle w ciąży – objawy

Nerwobóle w ciąży manifestują się jako zespół dolegliwości neurologicznych, których intensywność oraz zasięg może być różny w zależności od wysokości i intensywności podrażnienia struktur nerwowych. Najczęściej odczuwane są jako silne, przeszywające napady, które możesz nawet interpretować jako bóle kości w ciąży, zwłaszcza jeśli pojawiają się przykręgosłupowo lub promieniują do żeber. Często towarzyszy im uczucie mrowienia i drętwienia, co może wywoływać nerwoból w klatce piersiowej. Ma on tendencję do nasilania się podczas oddychania, szczególnie na etapie wdechu. To może wzbudzać dodatkowo niepokój. Jeśli odczujesz taki dyskomfort podczas ćwiczeń oddechowych, nie zniechęcaj się! Odczekaj chwilę i kontynuuj sesję. Nabycie umiejętności kontroli oddechu, zwłaszcza torem przeponowym, bywa pomocne w łagodzeniu bólu porodowego.

Nerwobóle w klatce piersiowej mogą rozchodzić się na różne kierunki wzdłuż przestrzeni międzyżebrowych. Dodatkowo wzbudzają niepokój, jeśli przebiegają w okolicach mostka. Pamiętaj jednak, że w ciąży nerwoból serca najczęściej ma podłoże psychogenne, bywa też związany ze stresem, który wywołuje uczucie kołatania czy kłucia za mostkiem. Lędźwiowy i piersiowy nerwoból ma tendencję do ustępowania po porodzie ze względu na odciążenie kręgosłupa. Do tego czasu jego ataki możesz ograniczyć, stosując domowe, bezpieczne sposoby.

Co pomaga na nerwobóle w ciąży?

Przede wszystkim ważna jest gimnastyka. Jej charakter i intensywność dostosuj jednak do możliwości i wieku ciąży. Pomocne bywają zajęcia w wodzie, takie jak pływanie czy aqua aerobik. Środowisko wodne zapewnia warunki całkowitego odciążenia, ułatwiając wykonywanie aktywności, a poza tym umożliwia osiągnięcie odprężenia czy poprawę kondycji skóry. Ćwiczenia w ciąży niosą wiele innych korzyści zdrowotnych! Regularne treningi łagodzą różnorodne dolegliwości ciążowe, np. ból głowy w ciąży.

Ból w czasie ataku redukuje ciepły okład lub masaż miejscowy. Nie zapomnij w międzyczasie o postępowaniu zachowawczym. Kiedy leżysz na plecach i na boku, pod kolana i kark podkładaj poduszkę. Unikaj odpoczynku w bufiastych fotelach, w których się zapadasz, oraz siedzenia na krzesłach bez oparcia i podłokietników – sprzyjają garbieniu się i utrudniają wstawanie. Zadbaj o ergonomię pracy podczas porządków czy innych codziennych czynności, w tym w czasie korzystania z komputera. Podnoś przedmioty, uginając nogi. Dźwigane przedmioty trzymaj blisko tułowia, często zmieniaj pozycję podczas długiego stania lub siedzenia, np. gdy prasujesz albo ręcznie myjesz naczynia, korzystaj z podnóżka. Na zakupy czy spacery zakładaj plecak, a jeśli wolisz torbę, noś ją przez ramię.

1. A. Borys, Ćwiczenia gimnastyczne dla kobiet oczekujących dziecka, PZWL, Warszawa 2000.
2. A. Karowicz-Bilińska i in., Fizjoterapia w ciąży, „Ginekologia Polska” 2010, nr 81.
3. M. Majchrzycki i in., Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet w ciąży, „Ginekologia Polska” 2010, nr 81.
4. A. Miszka, Dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo-krzyżowej u kobiet w ciąży, „Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu” 2017, nr 1.
5. A. Straburzyńska-Lupa, G. Straburzyński, Fizjoterapia, wyd. III rozszerzone i uzupełnione, PZWL, Warszawa 2003.