Co regeneruje wątrobę? Jak szybko ją odbudować?

Czy wątroba się regeneruje?

Wątroba jest niezwykłym organem, który odgrywa kluczową rolę w metabolizmie – odtruwa organizm, wytwarza białka oraz czynniki krzepnięcia krwi. Produkuje ponadto żółć i uwalnia ją do jelita, przez co wspomaga trawienie tłuszczów. Jeśli wątroba ulegnie uszkodzeniu, to nie ma urządzenia, które byłoby w stanie zastąpić jej funkcje. W przypadku chorób, takich jak stłuszczenie czy zapalenie wątroby, może się ona na szczęście sama zregenerować, jeśli zostanie odciążona i usunie się wpływ szkodliwych czynników. Kiedy pacjenci pytają mnie, co jest dobre na regenerację wątroby, odpowiadam:

Recepta na naturalną i szybką odbudowę tego narządu to zdrowe odżywianie, wysiłek fizyczny oraz odstawienie alkoholu i leków. Oczywiście, nie wszystkie leki na receptę można odstawić – każdorazowo skonsultuj taką decyzję z lekarzem.

Polecamy

---

Telemedycyna

Gdzie boli wątroba? Do jakiego specjalisty udać się z bólem wątroby?

Wątroba to duży organ, który odgrywa kluczową rolę w regulacji metabolizmu całego organizmu. Umiejscowiona jest w prawym podżebrzu pod przeponą, częściowo przechodzi do górnego nadbrzusza i w stronę lewego podżebrza. Choroby tego narządu mogą mieć poważne konsekwencje, ponieważ wątroba odpowiada za wiele niezwykle ważnych funkcji naszego organizmu.

Redakcja27.08.2021

Po jakim czasie regeneruje się wątroba?

Pacjenci często pytają mnie o to, w jaki sposób i jak długo regeneruje się wątroba. Odpowiedź może być zaskakująca, ponieważ zdolność wątroby do regeneracji jest wyjątkowa i znana właściwie już od starożytności, o czym może świadczyć mit o Prometeuszu. Za regenerację wątroby odpowiadają komórki macierzyste – to one tworzą hepatocyty, czyli budulec wątroby.

Warto wiedzieć też, że wątroba może ulec kompletnej odbudowie. Badacze dowiedli tego na przykładzie hepatektomii, czyli usunięcia wątroby i transplantacji jej niewielkiej części. Jej regeneracja nastąpiła stosunkowo szybko – wielkość (+/- 15%) została odzyskana po kilku miesiącach od przeszczepu. Jest to jeden z nielicznych organów, który ma tego typu zdolności. Odbudowuje się też stosunkowo szybko po ustaniu działania szkodliwego czynnika (od kilkunastu dni do kilku tygodni lub miesięcy). Wyjątkiem są oczywiście zaawansowane uszkodzenia i stan chorobowy.

Ile trwa regeneracja wątroby po alkoholu?

Czas jest indywidualny, jednak zazwyczaj intensywna odbudowa wątroby po zaprzestaniu picia alkoholu trwa 2–4 tygodnie, a po 2 miesiącach ustępują nawet poważniejsze jej uszkodzenia, takie jak stłuszczenie. Pełna regeneracja jest jednak możliwa tylko wtedy, gdy choroba alkoholowa nie była zbyt zaawansowana. Dla przykładu, u osoby, która nadużywała alkoholu przez 10 lat w dawce około 160 g, występuje marskość wątroby, czyli zanik miąższu tego organu i zagęszczenie włókien kolagenowych. Proces ten można nieco zahamować, ale nie ma możliwości, aby organ całkowicie się zregenerował.

Jakie badania należy wykonać na wątrobę?

Zastanawiasz się, jak ocenić funkcjonowanie wątroby? Co zazwyczaj zadziwia moich pacjentów... nawet uszkodzona wątroba w początkowym stadium nie boli. Z kolei kiedy pojawią się dolegliwości bólowe, zmiany są zazwyczaj zaawansowane. Jakie badania na wątrobę warto zatem wykonać, by nie dopuścić do tego stanu? Jako lekarka zawsze zalecam swoim pacjentom, aby sprawdzali regularnie poziom enzymów wątrobowych w krwi (tzw. próby wątrobowe). Jeśli objawy tego wymagają, wypisuję im skierowania na badania obrazowe. Najczęściej jest to ultrasonografia, ale czasami wykonuje się również tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Badania te trwają krótko, są niebolesne, nieinwazyjne i pomagają w szybkim znalezieniu przyczyny problemu. 

Czynniki wpływające na uszkodzenie wątroby

Wiele czynników, łącznie z alkoholem, niektórymi lekami oraz pokarmami bogatymi w tłuszcze i cukry, uszkadza wątrobę. Może to prowadzić do jej stłuszczenia, zapalenia, a nawet marskości. Jak długo regeneruje się wątroba? W zależności od stopnia uszkodzenia od kilku do kilkunastu tygodni. Z mojego doświadczenia wynika, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi, wiele zależy od Twojego stylu życia i zdrowych nawyków. Unikanie jedzenia słodyczy, picie dużej ilości wody i regularny ruch należą do Twoich sprzymierzeńców.

Regeneracja wątroby po alkoholu

Alkohol jest jednym z najczęstszych czynników uszkadzających wątrobę – wątroba może metabolizować tylko niewielkie jego ilości. Kiedy wypijesz za dużo, alkohol wchłania się również w układzie pokarmowym (w żołądku i w jelicie cienkim), skąd trafia do krwiobiegu, a z krwią do wątroby. W trakcie filtrowania alkoholu z krwi dochodzi do produkcji enzymu o nazwie „acetaldehyd”, który może uszkodzić komórki wątroby i powodować zapalenie wątroby. Po jakim czasie regeneruje się wątroba po alkoholu? Odbudowa niewielkich uszkodzeń następuje po mniej więcej 2 tygodniach, bardziej poważnych po 2 miesiącach. Kluczem jest całkowita abstynencja w połączeniu ze zdrową dietą. Jednak u osób, które spożywają bardzo duże ilości alkoholu regularnie, może dojść do wspomnianej już całkowitej marskości wątroby.

Regeneracja wątroby po tabletkach antykoncepcyjnych

Tabletki antykoncepcyjne są metabolizowane w wątrobie i traktowane przez nią jak „trucizna”. W połączeniu z niezdrową dietą i brakiem ruchu mogą prowadzić do uszkodzenia tego narządu. Po jakim czasie regeneruje się on w tym przypadku? Zazwyczaj przywrócenie równowagi hormonalnej po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych i związana z nią regeneracja trwają kilka tygodni.

Jeśli nie przyjmujesz jeszcze tabletek antykoncepcyjnych, ale masz w planach, lekarz najprawdopodobniej, zanim przepisze Ci leki, skieruje Cię na badania wątroby. W ten sposób określi, czy nie ma przeciwwskazań do stosowania antykoncepcji hormonalnej. To bardzo ważne, ponieważ antykoncepcja hormonalna wiąże się z ryzykiem uszkodzenia wątroby. Szczególnie jeśli wybraną metodą antykoncepcji miałyby być tabletki dwuskładnikowe, tak zwane DTA. Jeśli występują u Ciebie przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji hormonalnej, wybierz inne metody zabezpieczenia przed ciążą. Metody barierowe, takie jak prezerwatywy czy wkładka domaciczna, nie są zagrożeniem dla wątroby.

Regeneracja wątroby po antybiotykach

Jeszcze kilkanaście lat temu niewiele mówiło się o negatywnym wpływie antybiotyków na organizm człowieka. Ceniliśmy je za pomoc w walce z infekcjami bakteryjnymi. Na szczęście świadomość wzrosła, bo przykładowo niektóre antybiotyki mogą zaszkodzić wątrobie. Wielu lekarzy traktuje antybiotyki jako ostateczność, jednak uniknięcie tych środków nie zawsze jest możliwe. Zwłaszcza gdy w grę wchodzi wyleczenie małego dziecka z groźnego zakażenia bakteryjnego. Jeśli jesteś w trakcie antybiotykoterapii i chcesz wspomóc swoją wątrobę (ale i układ pokarmowy!), porozmawiaj z lekarzem lub farmaceutą, jakie stosować probiotyki, a także zadbaj o lekkostrawną dietę. Probiotyki to nic innego, jak żywe kultury bakterii, których głównym zadaniem jest odbudowa przewodu pokarmowego przez preparaty lecznicze, do których należą właśnie antybiotyki. Cenne właściwości regeneracyjne kwasu mlekowego znane były już w starożytności, a dziś probiotyki dostępne są w wygodnej formie kropel przeznaczonych do podawania doustnego. 

Regeneracja wątroby po lekach

Zwłaszcza długotrwałe przyjmowanie wielu leków może negatywnie wpływać na pracę wątroby. Ważne jest, aby stosować ich jak najmniej i tylko wtedy, gdy są niezbędne. Nawet jeśli stosujesz głównie suplementy diety, skonsultuj ich ilość z lekarzem lub farmaceutą. Zawsze pytaj, czy przepisywany lek jest bezpieczny dla Twojej wątroby. Aby sprawdzić, w jakim stanie jest wątroba, wykonaj odpowiednie badania. 

Dieta na regenerację wątroby

Zastanawiasz się, jak pomóc wątrobie w regeneracji? Aby odwrócić jej stłuszczenie i odciążyć narząd, zmień styl życia. Odbudowa tego narządu następuje zwykle stosunkowo szybko. Możesz zmniejszyć masę ciała, zrezygnować z alkoholu, wprowadzić dietę bogatą w kwasy tłuszczowe omega-3 i zdrowe nawyki żywieniowe.

Czy kawa szkodzi wątrobie?

Kawosze zastanawiają się, czy picie ulubionego napoju może być szkodliwe dla wątroby. Jak się okazuje, kawa to źródło związków, które mogą chronić wątrobę i wspomagać jej regenerację, a do tego działać przeciwzapalnie. Czy rzeczywiście tak jest? Obejrzyj wideo i dowiedz się, jak kawa działa na wątrobę!

Dieta wątrobowa – co jeść, a czego unikać?

W diecie wątrobowej możesz spożywać: drobne kasze, ryż, chudy twaróg, warzywa (marchew, kalafior, szpinak), owoce (dojrzałe, bez pestek i skórki, np.: truskawki, pomarańcze, banany, maliny, porzeczki w formie przecieru) oraz zupy.

Unikaj: alkoholu, ostrych przypraw, warzyw kapustnych, słoniny, frytek, sałatki ziemniaczanej z majonezem, placków ziemniaczanych. Zachowaj też ostrożność w przypadku soków owocowych, ponieważ zawarty w nich cukier owocowy zwiększa magazynowanie tłuszczu w wątrobie i sprzyja stanom zapalnym. W diecie na wątrobę ważne jest wykluczenie produktów ciężkostrawnych, zawierających dużo błonnika, wzdymających oraz ostrych przypraw. Pamiętaj też, by ograniczyć spożycie tłuszczu. Z diety wyklucz alkohol, a kawę ogranicz do nie więcej niż 5 filiżanek dziennie.

Zdrowa wątroba – najważniejsze zasady

Aby zregenerować wątrobę, wypracuj kilka dobrych nawyków związanych z dietą wątrobową. Będą one sprzyjać nie tylko Twojej wątrobie, ale korzystnie wpłyną na kondycję całego organizmu. Jeśli chcesz zadbać o zdrowie swojej wątroby:

• Spożywaj 5–6 niewielkich posiłków w ciągu dnia – jedz mniej i częściej. Zadbaj o spokojną atmosferę, nigdy nie jedz w pośpiechu.

• Gotuj na parze, piecz w folii i duś bez dodatku tłuszczu. To wpłynie korzystnie na jakość spożywanych potraw, a do tego zmniejszy ich wartość energetyczną i pomoże Ci zgubić zbędne kilogramy.

• Pij przynajmniej 1,5 l płynów dziennie, w tym najwięcej wody mineralnej i słabych herbat.

• Przygotowuj posiłki na bieżąco ze świeżych składników.

• Zrezygnuj z panierek i sosów. Spróbuj zastąpić je ziołami, które również doskonale wydobywają smak z potraw.

• Ogranicz ilość ostrych przypraw i soli w swojej kuchni.

• Jedz powoli, dokładnie przeżuwaj pokarm i nie połykaj dużych kęsów.

• Dbaj, by w Twojej diecie były witaminy B, C i E.

• Nie stosuj głodówek, które są prostą drogą do przejadania się. A ten zwyczaj także nie służy Twojej wątrobie.

Wątroba to narząd, który po ustaniu działania czynnika uszkadzającego może zregenerować się stosunkowo szybko. Po jakim czasie się regeneruje? Jest to cecha osobnicza, jednak zazwyczaj proces ten trwa kilka tygodni. Czas regeneracji wątroby skracają zdrowe nawyki żywieniowe i aktywność fizyczna. Miej na uwadze, że najważniejsze jest usunięcie szkodliwego czynnika oraz zmniejszenie masy ciała.