Jakie mogą być przyczyny swędzenia dziąseł?

Swędzenie dziąseł - przyczyny

Swędzenie dziąseł to objaw, który nie powinien być bagatelizowany. Dolegliwość ta może być bowiem spowodowana przez rozmaite czynniki. Wśród możliwych przyczyn swędzenia dziąseł wymienia się m.in.:

• wyrzynanie się zębów,

• kandydoza,

• zapalenie dziąseł,

• zapalenie przyzębia,

• ciążowe zapalenie dziąseł.

Swędzenie dziąseł może być konsekwencją niedostatecznego poziomu witaminy C czy kwasu foliowego w organizmie. W określeniu przyczyny swędzenia dziąseł najlepiej zgłosić się do stomatologa, gdyż objaw ten może być zwiastunem poważnych problemów w jamie ustnej. Odnalezienie przyczyny dolegliwości pozwoli na jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Niżej omówione zostaną pokrótce wybrane stany objawiające się swędzeniem dziąseł.

Swędzenie dziąseł przy wyrzynaniu się zębów

Wyrzynanie się zębów, pospolicie nazywane ząbkowaniem, to jedna z przyczyn swędzenia dziąseł. Proces rozpoczyna się zazwyczaj, kiedy dziecko ukończy 6. miesiąc życia. Jako pierwsze pojawiają się zęby sieczne. Do 9. miesiąca można zaobserwować w jamie ustnej dziecka 8 siekaczy. Średnio w wieku 14-20 miesięcy pojawiają się pierwsze zęby trzonowe, a w wieku 17-20 miesięcy - kły. Jako ostatnie z mlecznego uzębienia wyrzynają się w wieku 24-30 miesięcy drugie zęby trzonowe. Jako pierwsze zazwyczaj wyrastają zęby w żuchwie.

Poza swędzeniem dziąseł ząbkowaniu towarzyszą takie objawy, jak: rozpulchnienie dziąseł, stan podgorączkowy, obfite ślinienie, krwawienie z dziąseł. Nierzadko występującymi objawami są: wymioty, biegunka, zaparcia, osłabienie apetytu. Dziecko, u którego wyrzynają się zęby, jest niespokojne, rozdrażnione, ma kłopoty ze snem. Naturalnym zachowaniem jest wkładanie podczas pojawiania się zębów różnych rzeczy do jamy ustnej, aby złagodzić uczucie swędzenia dziąseł. Najlepiej temu zapobiec, podając dziecku schłodzone gryzaki. Dziecku podawać można miejscowe leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym, np. żele, syropy, zawiesiny doustne. Po inne metody przynoszące pociesze ulgę najlepiej zgłosić się do stomatologa dziecięcego lub położnej.

Kandydoza jamy ustnej jako przyczyna swędzących dziąseł

Swędzące dziąsła to jeden z objawów grzybicy jamy ustnej. Za rozwój infekcji najczęściej odpowiadają grzyby rodzaju Candida. Stąd też powszechnie stosowana dla jej określenia nazwa to kandydoza. Wśród czynników predysponujących do jej powstania wymienia się m.in.: podeszły wiek, niedobory witaminowe, zaburzenia hormonalne, osłabienie odporności, zmiany nabłonkowe, długotrwałą antybiotykoterapię.

Kandydoza jamy ustnej może się objawiać w różnoraki sposób. Swędzącemu dziąsłu towarzyszyć mogą w jej przebiegu m.in.: ból dziąseł i języka, uczucie suchości, nieprzyjemny zapach z ust, owrzodzenia, biały nalot, bolesnych pęknięć i krwawień w okolicach kącików ust. Leczenie polega zwłaszcza na stosowaniu preparatów działających miejscowo o działaniu przeciwgrzybiczym. Mają one postać preparatów do pędzlowania zmian i płynów do płukania jamy ustnej. Jeśli nie przyniosą one rezultatów, wprowadza się leczenie ogólne.

Swędzenie dziąseł w zapaleniu dziąseł i przyzębia

Zapalenie dziąseł to kolejna potencjalna przyczyna swędzenia dziąseł. Czynnikiem predysponującym do niego jest nagromadzenie płytki nazębnej, do czego dochodzi w wyniku niedostatecznej higieny jamy ustnej. Podstawowym składnikiem płytki są bakterie, które stymulują odpowiedź układu odpornościowego, przyczyniając się do rozwoju stanu zapalnego.

Do objawów zapalenia dziąsła zalicza się wspomniane wyżej swędzenie dziąseł, ale i uczucie niesmaku, nieświeży oddech, ból, obrzęk, zaczerwienienie, krwawienie. Leczenie stanu zapalnego polega przede wszystkim na stosowaniu nienagannej higieny jamy ustnej oraz oczyszczaniu zębów z płytki nazębnej. Niepodjęcie działań korygujących przyczynia się do zapalenia przyzębia i bólu zębów.

Zapalenie przyzębia powszechnie określane jest jako paradontoza. Wówczas na zębach stwierdza się obecność płytki i kamienia. Choroba ta prowadzi do utraty kości wyrostka zębodołowego, czyli części kości szczęk, w której osadzone są zęby. Poza wymienionymi wyżej dolegliwościami zapalenie przyzębia objawia się dodatkowo: nadwrażliwością na temperaturę i dotyk, cofnięciem dziąsła i odsłonięciem szyjek zębowych, pojawieniem się kieszonek dziąsłowych (zwiększona przestrzeń między przyzębiem i zębami). W ciężkich przypadkach dochodzi do rozchwiania i utraty zębów oraz rozwoju ropnia tkanek przyzębia. Gromadzące się w płytce i kamieniu nazębnym bakterie to czynnik przyczyniający się do zepsucia zębów. Leczenie poza higieną i oczyszczaniem ze złogów w cięższych przypadkach opiera się na kiretażu (oczyszczanie korzeni), uzupełnianiu ubytków kostnych preparatami kościozastępczymi, antybiotykoterapii.

Swędzenie dziąseł w reakcji alergicznej

Łaskotanie dziąseł może być jednym z objawów reakcji alergicznej wynikającej z nadmiernej reakcji układu odpornościowego na czynnik alergiczny. Mogą to być składniki odżywcze czy składniki środków do higieny jamy ustnej. Wśród nich wymienia się przede wszystkim: miętę pieprzową, cynamon, mentol, substancje odpowiedzialne za pienienie się past (np. parabeny, cocamidopropyl betaine). W przypadku pojawienia się swędzenia dziąseł w wyniku reakcji alergicznej wskazane jest wykluczenie czynnika uczulającego. Niekiedy konieczne jest podanie leków przeciwhistaminowych.

1. M. Jóźwik, Z. Kopański, Choroby przyzębia, „Journal of Clinical Healthcare” 2014, nr 1, s. 30-34.
2. M. Szpringer-Nodzak, M. Wochna Sobańska, Stomatologia wieku rozwojowego, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2006.