Świetlik lekarski na oczy – co to takiego i w jakim celu się go stosuje?

Świetlik lekarski – co to takiego?

Świetlik lekarski, zwany również łąkowym, to niewielka roślina, która dorasta do 30 cm wysokości. Ma łodygę pokrytą delikatnymi włoskami i białe lub różowe kwiaty z żółtą plamką. Świetlik można spotkać na łąkach i torfowiskach, nie jest on rośliną hodowlaną. Pasożytuje na korzeniach innych roślin, dlatego trudno jest stworzyć mu sztuczne warunki rozrostu.

Jego surowiec farmaceutyczny to ziele, które ma w swoim składzie tzw. glikozydy irydoidowe. Są to substancje czynne: aukubina, katalpol, izoniazyd i eufrozyna. Najcenniejsza i najlepiej przebadana jest aukubina, która ma działanie ściągające i przeciwzapalne. Poza tym świetlik zawiera flawonoidy, kwasy fenolowe i sterole, dzięki czemu działa przeciwutleniająco.

Ziele świetlika jest dostępne w aptekach w postaci kropli do oczu, maści, kremów, a nawet naparów. Pamiętaj, aby dobrze czytać etykietę z datą ważności – przeterminowane produkty mogą wyrządzić więcej szkód niż pożytku. W przypadku produktów do oczu należy zużyć je w ciągu 14 dni od otwarcia.

Świetlik do oczu – jak go stosować?

Ziele świetlika stosuje się głównie w celu leczenia różnych schorzeń oczu. Często korzystają z niego alergicy, gdyż działa kojąco w przypadku zaczerwienienia oraz świądu. Stosuje się go również przy zapaleniu spojówek, w celu złagodzenia bólu i podrażnienia. Może być używany w przypadku zmęczenia oczu w wyniku długiej pracy przed komputerem lub oglądania telewizji. W aptekach świetlik lekarski można nabyć pod postacią maści, kremów, kropli do oczu lub torebek do przygotowywania odwaru.

Swoje zbawienne działanie świetlik lekarski zawdzięcza mnóstwu cennych substancji, takich jak:

• flawonoidy – antyoksydanty usuwające toksyny,

• garbniki – substancje działające bakteriobójczo,

• kwasy fenolowe (kawowy, chlorogenowy, kumarowy) – działające przeciwobrzękowo,

• minerały – miedź i magnez,

• aukubina – substancja czynna, silnie działająca na zapalenia oczu.

Świetlik lekarski można stosować na kilka sposobów. Przykładowo, możesz go kupić w formie torebek z suszem, które zalewa się gorącą wodą. Po wystygnięciu wystarczy przyłożyć torebkę do oczu i odczekać 15 minut. Tak przygotowany okład od razu przyniesie ulgę Twoim zmęczonym oczom. Możesz również zanurzyć wacik lub jałowy kompres i delikatnie przemywać skórę. Jeśli cierpisz na zapalenie spojówek, najlepszym rozwiązaniem będą krople. W ich składzie oprócz świetlika często znajduje się również rumianek lub bławatek. Ziołowe krople, o ile lekarz nie zaleci inaczej, stosuje się do 3 razy dziennie.

Okuliści często zalecają wyciąg ze świetlika w łagodzeniu podrażnień rogówki, która jest efektem zbyt długiej ekspozycji na słońce. Wówczas oczy zaczynają łzawić, masz ograniczone pole widzenia, a skóra jest zaczerwieniona, swędzi lub piecze. W tym wypadku wystarczy kilka kropel zawierających wyciąg ze świetlika, które od razu przyniosą Ci ulgę. 

Świetlik jest rośliną również pomocną przy jęczmieniu na powiece: w takiej sytuacji najlepiej sprawdzi się w postaci maści lub okładu. 

Świetlik do oczu ‒ przeciwwskazania

Ziele świetlika jest preparatem bardzo bezpiecznym dla Twoich oczu. Dotychczasowe badania okulistyczne nie wykazały żadnych poważnych skutków ubocznych, nawet w przypadku delikatnego przedawkowania kropli lub maści. Nie ma również żadnych przeciwwskazań, aby stosować świetlik doustnie, na przykład w formie naparu. W bardzo rzadkich przypadkach, u szczególnie wrażliwych osób, lekarze zauważyli delikatną opuchliznę wokół oczu (głównie na powiece), pieczenie i świąd. W skrajnych przypadkach występowało kichanie i bóle głowy. Z tego powodu należy bacznie obserwować reakcję oczu przy pierwszym zastosowaniu: jeśli nie dzieje się nic niepokojącego, możesz spokojnie stosować świetlik w leczeniu wskazanym przez lekarza okulistę. 

Pozostałe zastosowanie świetlika

Świetlik stosuje się w ziołolecznictwie nie tylko na schorzenia oczu. Jest on również wykorzystywany jako specyfik na bóle głowy, bezsenność, zapalenia górnych dróg oddechowych i alergie. Hamuje odruch kaszlu i jest pomocny w zwalczaniu przeziębień. Badania wskazują, że ma właściwości:

• przeciwzapalne,

• przeciwalergiczne,

• ściągające,

• antybakteryjne,

• uszczelniające naczynia krwionośne.

Świetlik stosuje się jako dodatek do kosmetyków, które działają na skórę łagodząco i kojąco. Krem z dodatkiem tego zioła stosuje się głównie pod oczy. Doskonale nawilża i natłuszcza, sprawiając, że skóra jest elastyczna i ujędrniona. Zwalcza drobne zmarszczki wokół oczu, regeneruje i rozświetla zmęczoną skórę.

Doustne przyjmowanie naparów ze świetlika może obniżać poziom cukru we krwi, dlatego stosuje się go u cukrzyków jako środek homeopatyczny. 

1. I. Matławska, Farmakognozja, Wydawnictwo UMP, Poznań 2018.
2. P. Machałek, Siła ziół, Wydawnictwo Znak Koncept, Kraków 2021.