Ciśnienie oka – norma i skutki zaburzeń
Ciśnienie wewnątrzgałkowe odpowiada m.in. za ostrość i jakość widzenia. Jego wzrost może przyczynić się do rozwoju wielu chorób, również jaskry. Jaka jest norma ciśnienia w oku? Czy można regulować jego wysokość?
![cisnienie-w-oku-jak-je-zmierzyc-i-regulowac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/6X6EyZuJsQKsXPB4gRKyIz/3509ecc9c4e07809d115e05b3a61899a/cisnienie-w-oku-jak-je-zmierzyc-i-regulowac.jpg?w=1920&h=1281&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Polecane
![skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/33mCqMZB3MqILUDawGiuIe/060a9e5834b5e1de3e2295f8f01bd047/skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![szalwia-na-gardlo-jak-ja-stosowac-pic-czy-plukac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4ENO2xj3OFUOZexceD2inR/b13e6ec48a8836f750595beed8f45d6d/szalwia-na-gardlo-jak-ja-stosowac-pic-czy-plukac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![oslabienie-po-antybiotyku-jakie-sa-objawy](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/1FYj6Wm9tRiny5VwWoT0O3/2dbd1ea6b188f560bc9667f883ad7134/oslabienie-po-antybiotyku-jakie-sa-objawy.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![czy-zwapnienie-kosci-mozna-wyleczyc](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/2kNflIFfT12NNh4h8qU5q2/6b0d8d6ed9b55c3ed0f850789827c13b/czy-zwapnienie-kosci-mozna-wyleczyc.jpeg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
Ciśnienie w oku – za co odpowiada i jaka jest jego norma?
Ciśnienie wewnątrzgałkowe zapewnia prawidłowy kształt oka i jego struktur. Na wartość ciśnienia w oku wpływ ma ilość produkowanej cieczy wodnistej i jej cyrkulacja. Norma u osób zdrowych wynosi od 10 do 21 mmHg, jednak u większości osób wartości utrzymują się na poziomie 15–16 mmHg. Wskaźniki zmieniają się w zależności od pory dnia i wysiłku fizycznego (zwłaszcza po ciężkim treningu siłowym) i mogą wahać się aż do 5 mmHg. Niskie ciśnienie przyjmuje wartość poniżej 10 mmHg, natomiast o nadciśnieniu w oku mówimy, kiedy wskaźnik przekracza 21 mmHg.
Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego
Pomiar ciśnienia oczu jest podstawowym badaniem okulistycznym. Do jego wykonania stosuje się trzy metody: tonometrię wgłobieniową, tonometrię aplancyjną i tonometrię bezkontaktową. Badanie najczęściej wykonuje się w lampie szczelinowej, która delikatnie dmucha w oczy, powodując spłaszczenie rogówki. Zmiana jej kształtu pozwala na wyliczenie ciśnienia.
Objawy i przyczyny zaburzeń ciśnienia wewnątrzgałkowego
Wzrost ciśnienia w oku może wskazywać na toczący się stan zapalny. Nadciśnienie wewnątrzgałkowe rozwija się również w konsekwencji nadprodukcji cieczy wodnistej, do czego prowadzi m.in. nadciśnienie tętnicze lub długotrwałe przyjmowanie leków steroidowych. Jako przyczynę wskazuje się też zespół rzekomego złuszczania (zespół pseudoksfoliacji). U niektórych pacjentów występuje stale podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe, określane jako nadciśnienie oczne. Stanowi wskazanie do obserwacji, ale nie zawsze skutkuje potrzebą podjęcia leczenia. Osoby z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym nie powinny wykonywać ciężkich, siłowych treningów. Szczególną wagę do rodzaju wykonywanych ćwiczeń muszą przykładać pacjenci z wysokim ciśnieniem w oczach i wadą wzroku.
Niewielki wzrost ciśnienia w oczach najczęściej nie powoduje objawów. Jeśli ustępuje samoistnie po kilku dniach, tym bardziej pacjent nie odczuwa żadnych dolegliwości. Dłużej utrzymujące się nadciśnienie może spowodować ból głowy i oczu. Pacjent dodatkowo może skarżyć się na pogorszenie widzenia, chwilowo rozmazany obraz lub mroczki przed oczami.
Nie tylko nadciśnienie powoduje odczuwanie dolegliwości. Dyskomfort w postaci bólu oka i zaburzenia percepcji pojawia się również w przypadku niskiego ciśnienia, tzw. hipotonii gałki ocznej. Przyczynami takiego stanu mogą być m.in. zanik gałki ocznej, uraz oka.
Jak można obniżyć ciśnienie w oku?
Obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego możliwe jest za pomocą kropli do oczu. Mają one wysoką skuteczność zarówno w przypadku stanów zapalnych, skutków ubocznych chorób ogólnoustrojowych, jak i w leczeniu jaskry. Jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi zadowalającego efektu, to podejmuje się leczenie chirurgiczne lub laserowe.
Podwyższone ciśnienie oka a jaskra
Okulistyka wyróżnia jaskrę pierwotną i wtórną. Pierwsza odmiana choroby diagnozowana jest u 85% pacjentów z tym schorzeniem. Schorzenie bardzo często rozwija się bezobjawowo, a jego skutkiem jest utrata widzenia. Etiologia jaskry pierwotnej nie jest do końca jasna, chociaż predyspozycją jest m.in. wrodzone ukształtowanie kąta rogówkowo-tęczówkowego. Jaskra wtórna natomiast powstaje na skutek powikłań chorób ogólnoustrojowych, np. cukrzycy, nowotworów, schorzeń układu krążenia.Wśród czynników rozwoju obu odmian jaskry wskazuje się na podwyższone i nieleczone nadciśnienie wewnątrzgałkowe, krótkowzroczność powyżej 4.0 dioptrii, zaburzenia krążenia w gałce ocznej.
Jaskra możliwa jest do wykrycia już na wczesnym etapie rozwoju, co zwiększa również powodzenie leczenia. W zależności od stanu zdrowia pacjenta i stopnia uszkodzenia oczu okulista zleca farmakoterapię obniżającą ciśnienie w oku, leczenie chirurgiczne lub laserowe, polegające na udrażnianiu kanalików. Dostępne środki farmakologiczne wyróżnia szeroki mechanizm, dzięki czemu możliwe jest zahamowanie rozwoju choroby i przywrócenie pacjentowi pełnego komfortu widzenia.
- R.C. Allen, R.A. Harper, Okulistyka, Edra Urban & Partner, 2020.
- M. Rękas, Strategie leczenia jaskry, Medical Education, 2020.
- J. Flammer, Jaskra, Górnicki, 2004.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.