Czerwone gardło – przyczyny i łagodzenie dolegliwości

Objaw czerwonego gardła 

Zmiana barwy gardła na intensywnie czerwone wskazuje na stan zapalny lub wysychanie śluzówki wyściełającej ścianę gardła. W przypadku przesuszenia pojawia się również chrypka i uczucie drapania. Gardło nie jest jednak chorobowo zmienione, a dolegliwość mija wraz z nawilżeniem śluzówki. Niepokojący jest natomiast objaw czerwonego gardła, który przebiega wraz z kaszlem, drapaniem, pieczeniem lub białym nalotem na migdałkach. Wówczas zaczerwienienie jest objawem aktywności chorobotwórczych drobnoustrojów, które podrażniają i uszkadzają błony śluzowe gardła. 

Czerwone gardło w infekcjach zakaźnych 

Czerwone gardło, któremu towarzyszą objawy w postaci bólu, pieczenia, drapania i kaszlu, bardzo często wskazuje na infekcję wirusową. W jej przebiegu dodatkowo rozwijają się bóle mięśni i stawów, bóle głowy, dreszcze i brak apetytu. Pacjent zgłasza również ogólne osłabienie. Za rozwój infekcji tego rodzaju odpowiedzialna jest aktywność rynowirusów, wirusów paragrypy lub grypy, koronawirusów. Patogen przenoszony jest drogą kropelkową. Choroba zazwyczaj ma łagodny przebieg, a w przypadku cięższej postaci może pojawić się również gorączka. 

Inną przyczyną czerwonego gardła jest infekcja bakteryjna. Za jej rozwój odpowiadają paciorkowce z grupy A. Patogen ten jest również przyczyną rozwoju anginy, czyli zapalenia migdałków. W przebiegu infekcji bakteryjnej gardło jest nie tylko przekrwione, ale także jego tylna ściana wraz z migdałkami pokrywa się białym lub ropnym nalotem. Pacjent zgłasza również silny ból gardła i trudność w przełykaniu śliny. Na podniebieniu mogą pojawić się krwawe wybroczyny. Infekcja przebiega z wysoką gorączką. 

Czerwone gardło a choroby ogólnoustrojowe 

Czerwone gardło może być również objawem lub skutkiem toczących się w organizmie chorób ogólnoustrojowych. Zaczerwienienie gardła, chrypka i odruch chrząkania są charakterystycznymi oznakami nieleczonej lub nieustabilizowanej alergii wziewnej i pokarmowej. Czerwone gardło jest także objawem refluksu żołądkowo-przełykowego. Dolegliwość powstaje na skutek podrażnienia błon śluzowych gardła cofającą się treścią pokarmową. Wśród innych przyczyn objawu czerwonego gardła wskazuje się również na mononukleozę zakaźną, zapalenie zatok, różyczkę, chorobę Kawasaki i płonicę. 

Czerwone gardło – jak łagodzić objaw?

Nie każdy objaw zaczerwienionego gardła wymaga konsultacji lekarskiej, tym bardziej jeśli nie występują inne uciążliwe dolegliwości. Podrażnienie wywołane suchym powietrzem możemy ukoić, stosując domowe sposoby. Właściwości nawilżające, łagodzące i antybakteryjne wykazuje miód. Niewielką jego ilość możemy ssać w ustach do momentu rozpuszczenia lub dodać do wody. Jeśli mamy do czynienia z bardzo przesuszonym i zaczerwienionym gardłem, warto sięgnąć po siemię lniane, którego zawiesina utworzy na ścianie gardła warstwę ochronną. Działanie przeciwzapalne, łagodzące i nawilżające wykazują również napary ziołowe, np. z rumianku lub szałwii, które warto stosować jako płukankę. 

Jeśli zaczerwienienie gardła jest bardzo intensywne, a na jego ścianie lub migdałkach pojawia się biały nalot, należy skonsultować się z lekarzem. Mamy wówczas do czynienia z wirusowym, bakteryjnym lub grzybiczym zakażeniem gardła, którego nie wyleczymy samodzielnie w domu. Wizyta u specjalisty tym bardziej jest wskazana w przebiegu zapalenia gardła u dzieci. Nieleczona grozi poważnymi powikłaniami prowadzącymi m.in. do zabiegu usunięcia migdałków. 

Leczenie infekcji wirusowej polega na stosowaniu leków objawowych – przeciwbólowych, przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych. Lekarz może podać pacjentowi środki przeciwwirusowe, ale tylko w przebiegu ostrej infekcji. Do łagodzenia zaczerwienionego gardła zaleca się stosowanie środków miejscowych obkurczających naczynia krwionośne, przeciwbólowych i odkażających. Składnikiem aktywnym w takich preparatach jest np. benzydamina lub srebro koloidalne. Substancje te mają również działanie nawilżające śluzówkę gardła. Infekcje grzybicze i bakteryjne leczone są antybiotykiem, który eliminuje patogeny.

1. E. Gowin, W. Horst-Sikorska, Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, „Farmacja Współczesna”, 2012, 5, s. 83–89.
2. B. Kalicki, i in., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest niewystarczające, „Pediatria Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(2), s. 107–110.