Szkarlatyna – objawy, przyczyny, leczenie

Czym jest szkarlatyna?

Szkarlatyna, zwana także płonicą, to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Streptococcus. Choroba ta zazwyczaj dotyka dzieci w wieku szkolnym, jednak również dorośli mogą na nią zachorować. Jest zakaźna, czyli może być przenoszona z jednej osoby na drugą poprzez kontakt z wydzielinami nosowo-gardłowymi lub bezpośrednio przez kontakt z osobą chorą. Najczęściej szkarlatyna jest przenoszona drogą kropelkową, czyli poprzez kaszel, kichanie lub podczas rozmowy z osobą zarażoną.

Płonica jest łatwa do rozpoznania dzięki charakterystycznym objawom, takim jak wysoka gorączka lub biały nalot na języku, a diagnozę lekarz potwierdza na podstawie wyników badania wymazu z gardła. Leczenie szkarlatyny polega na podawaniu antybiotyków oraz łagodzeniu objawów, takich jak bóle gardła czy gorączka. Ważne jest również izolowanie chorego, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby. Pomimo że szkarlatyna jest chorobą poważną, to dzięki wczesnej diagnozie i odpowiedniemu leczeniu pacjenci zazwyczaj szybko wracają do zdrowia.

Osoby, które są szczególnie narażone na zarażenie szkarlatyną, to przede wszystkim dzieci w wieku szkolnym oraz osoby, które mają z nimi kontakt, np. nauczyciele. Ponadto istnieje kilka czynników, które zwiększają ryzyko zakażenia szkarlatyną. Do najważniejszych z nich należą:

• brak higieny osobistej – zaniedbywanie higieny osobistej, zwłaszcza mycia rąk czy szczotkowania zębów;

• niski poziom odporności – osoby z osłabionym układem odpornościowym są bardziej podatne na infekcję;

• przewlekłe choroby – osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca czy choroby serca, są bardziej podatne na zachorowanie i mogą mieć trudności w walce z chorobą;

• nieodpowiednia dieta – niedobór niektórych składników odżywczych, takich jak witaminy i minerały, może osłabić układ odpornościowy i zwiększyć ryzyko zakażenia szkarlatyną.

W przypadku pojawienia się objawów szkarlatyny jak najszybciej skonsultuj się z lekarzem i rozpocznij leczenie.

Objawy szkarlatyny

Szkarlatyna daje szereg charakterystycznych objawów, które pojawiają się zazwyczaj kilka dni po zakażeniu. Najczęstsze z nich to:

• wysypka – jest to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów szkarlatyny. Wysypka zazwyczaj pojawia się na drugi dzień po wystąpieniu objawów choroby i zaczyna się na szyi i tułowiu, a następnie rozprzestrzenia się na ręce i nogi. Wysypka jest czerwona, plamista i swędząca, a po kilku dniach może zacząć się łuszczyć;

• gorączka – wraz z wysypką pacjent zazwyczaj ma gorączkę, która może wynosić nawet do 40°C. Gorączka może trwać kilka dni, a jej obniżenie jest jednym z pierwszych sygnałów, że pacjent zaczyna dochodzić do zdrowia;

• ból gardła – towarzyszy zazwyczaj gorączce i jest spowodowany przez bakterie wywołujące chorobę. Ból gardła może być intensywny i utrudniać jedzenie i picie;

• powiększone węzły chłonne – są często bolesne i można je wyczuć pod skórą, zwłaszcza w okolicach szyi;

• bóle głowy i brzucha;

• nudności i wymioty – występują u niektórych pacjentów, zwłaszcza w początkowych stadiach choroby;

• osłabienie i zmęczenie – związane z ogólnym spadkiem odporności organizmu.

Szkarlatyna u dorosłych

Płonica może występować u dorosłych, szczególnie z osłabionym układem odpornościowym. Bywa trudniejsza do zdiagnozowania ze względu na łagodniejsze objawy. Najczęściej spotykanymi symptomami u dorosłych są ból gardła i gorączka, które mogą być mylone z objawami innej infekcji. Szkarlatyna u dorosłych objawia się także osłabieniem, bólem głowy, nudnościami czy biegunką.

Szkarlatyna u dorosłych jest zwykle leczona za pomocą antybiotyków, takich jak penicylina. Leczenie powinno trwać co najmniej przez 10 dni, nawet jeśli objawy choroby znikną wcześniej.

Ważne jest, aby dorosłe osoby z podejrzeniem szkarlatyny zwróciły się do lekarza w celu uzyskania diagnozy i leczenia. Choć choroba ta jest rzadsza u dorosłych, to może prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie stawów czy nerek.

Szkarlatyna – diagnostyka i leczenie

Diagnostyka szkarlatyny polega na przeprowadzeniu badania fizykalnego, które pozwala na stwierdzenie charakterystycznych objawów choroby, takich jak: gorączka, ból gardła, wysypka oraz powiększone węzły chłonne. Lekarz może również zlecić badania laboratoryjne, w tym wymaz z gardła w celu potwierdzenia obecności bakterii Streptococcus pyogenes.

Leczenie szkarlatyny polega na stosowaniu antybiotyków, takich jak penicylina, aby zwalczyć bakterie wywołujące chorobę. Nieleczona lub niewłaściwie leczona szkarlatyna może prowadzić do poważnych powikłań: zapalenia stawów, zapalenia nerek czy gorączki reumatycznej.

Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia chorobą, przestrzegaj zasad higieny osobistej – regularnie myj ręce – oraz unikaj kontaktu z osobami, które mają objawy infekcji.

Czy istnieje szczepionka na szkarlatynę?

Choć prowadzone są badania naukowe nad wynalezieniem szczepionki przeciwko szkarlatynie, nie ma obecnie powszechnie stosowanego specyfiku.