Odra – choroba wirusowa z groźnymi powikłaniami? Jak przebiega leczenie?

Dlaczego odra wymaga leczenia?

Odra jest chorobą wirusową o wysokiej zakaźności. To jedna z tzw. chorób wieku dziecięcego. Zarażają się również dorośli, szczególnie osoby z upośledzoną odpornością. Infekcję wywołuje wirus odry, którego rezerwuarem jest człowiek (organizm człowieka jest środowiskiem, w którym wirus odry namnaża się i żyje). Schorzenie rozwija się w trzech fazach (prodromalnej, objawowej i zdrowienia) i może mieć ciężki przebieg. Bagatelizowanie zakażenia lub nieprawidłowe leczenie jest przyczyną wielu powikłań w postaci zapalenia wątroby, płuc, krtani, ucha środkowego, komplikacji żołądkowo-jelitowych i zaburzeń neurologicznych. Powikłana odra może też prowadzić do śmierci.

Odra jest schorzeniem niebezpiecznym, ponieważ bardzo łatwo się rozprzestrzenia. Dodatkowo nie ma jeszcze leków działających konkretnie przeciwko temu wirusowi. Do zachorowania wystarczy pojedynczy kontakt z osobą zakażoną. Eksperci szacują, że w wyniku kontaktu z chorym zostanie zakażonych 90% osób z jego otoczenia [1]. Dlatego też odra uznawana jest za chorobę stanowiącą zagrożenie zdrowotne na całym świecie.

Jak dochodzi do zakażenia wirusem odry?

Do zakażenia wirusem odry dochodzi przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, drogą kropelkową, np. podczas mówienia, kaszlu czy kichania. 

Jakie objawy wskazują na zakażenie wirusem odry?

W początkowym etapie odra może nie wzbudzać niepokoju i wskazywać na zwykłą infekcję wirusową. Pierwszym objawem jest wysoka gorączka, której towarzyszą kaszel, katar, łzawienie oczu i ogólne osłabienie. Dziecko może być płaczliwe i marudne. Po kilku dniach na skórze pojawia się wysypka. Na tym etapie infekcja może być mylona z różyczką, również chorobą wieku dziecięcego. Należy jednak wiedzieć, że w przebiegu różyczki skóra pokrywa się płaskimi, różowymi plamkami, natomiast w przypadku odry wykwity mają formę plamisto-grudkową. Początkowo wysypka umiejscawia się na twarzy, następnie rozprzestrzenia się po ciele. Pojawiające się na skórze wykwity nie swędzą i nie powodują bólu. Zmiany utrzymują się do 12 dni i ustępują wraz ze spadkiem temperatury. Utrzymujące się dłużej wysypka i gorączka mogą świadczyć o powikłaniach.

Do jakiego lekarza zgłosić się z objawami odry?

Jeśli zauważysz u swojego dziecka objawy wskazujące na zakażenie wirusem odry, skonsultuj się z lekarzem pediatrą. W przypadku, gdy podejrzewasz infekcję u siebie, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. 

Jak przebiega leczenie odry?

Leczenie odry jest objawowe. Chory może przyjmować leki łagodzące dolegliwości, np. środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe czy wykrztuśne. W trakcie infekcji nie należy wychodzić z domu. Wskazane jest pozostanie w izolacji. Stosowanie się do wskazówek lekarza pomoże nie tylko złagodzić objawy, ale i zapobiec rozwojowi powikłań.

W przypadku powikłań terapia polega na leczeniu choroby, która rozwinęła się w konsekwencji powikłanej odry. W razie potrzeby do leczenia są włączane antybiotyki. Niezbędne jest również wdrożenie suplementacji witaminy A, ponieważ komplikacje po leczeniu odry mogą wywołać jej niedobór.

Biorąc pod uwagę wysoką zakaźność wirusa i brak środków do jego eliminacji, kluczowe znaczenie ma profilaktyka. Zgodnie z rekomendacjami WHO szczepienie na odrę podaje się w dwóch dawkach: pierwszą pomiędzy 12 a 15 miesiącem życia i drugą między 4 a 6 rokiem życia. Skuteczność działania szczepionki przyjętej w dwóch dawkach szacuje się na 98% [1].

Ile trwa leczenie odry?

Chory przestaje zarażać zwykle po 10–12 dniach. Poprawa jest zauważalna po 7 dniach. 

Szczepionka nie daje 100% ochrony przed zakażeniem wirusem, ale osoby zaszczepione, które zachorują, przechodzą odrę znacznie łagodniej. Zmniejsza się też wówczas ryzyko rozwoju powikłań.