Percepcja wzrokowa - definicja, zaburzenia, ćwiczenia

Percepcja wzrokowa - co to jest?

Percepcja wzrokowa jest jedną z podstawowych zdolności zdrowego człowieka. To właśnie dzięki niej rozpoznajesz, rozróżniasz i interpretujesz bodźce docierające z otoczenia, ponieważ Twój mózg potrafi odnieść je do poprzednich doświadczeń. Zdolność ta wiąże się nie tylko z kondycją oczu, ale przede wszystkim z mózgiem, w którym zachodzą skomplikowane procesy analizy i syntezy. Kształtuje się ona w dzieciństwie, między 3. a 8. rokiem życia, i to właśnie dzięki prawidłowo rozwiniętej percepcji wzrokowej dziecko nabywa różne umiejętności i uczy się właściwie rozumieć rzeczywistość. Dobrze rozwinięta percepcja wzrokowa pozwala:

• widzieć figury i tła,

• rozpoznawać wielkości, barwy i kształty,

• zapamiętywać przedmioty i zjawiska (to pamięć wzrokowa),

• rozwijać wyobraźnię,

• widzieć stałe cechy charakterystyczne przedmiotów i osób,

• widzieć relacje między przedmiotami i osobami w przestrzeni,

• widzieć położenie przedmiotów względem siebie w przestrzeni,

• harmonizować ruchy gałek ocznych z ruchami całego ciała (to koordynacja wzrokowo-ruchowa).

Pediatrzy od początku zwracają uwagę na niepokojące symptomy w zakresie percepcji wzrokowej, a w wielu przedszkolach i szkołach dzieci wykonują różne ćwiczenia doskonalące tę umiejętność.

Zaburzenia percepcji wzrokowej

Problemy z percepcją wzrokową można zauważyć już u najmłodszych dzieci. Powodem do niepokoju jest sytuacja, gdy maluch nie patrzy na zabawki, nawet jeśli trzyma je w ręku, nie śledzi ruchu przedmiotów, nie interesuje się obrazkami i nie układa klocków. Inne charakterystyczne symptomy świadczące o zaburzeniach to np.: problemy z orientacją w przestrzeni, niechęć do zabaw ruchowych, strach przed schodzeniem ze schodów.

W leczeniu każdej choroby najważniejsza jest prawidłowa diagnoza. Ważne, żeby odróżnić wadę wzroku od nieprawidłowo działającego analizatora wzrokowego, który znajduje się w mózgu. Zaburzenia percepcji wzrokowej wiążą się zazwyczaj z innymi problemami rozwojowymi, wśród których są m.in.: dysleksja, dysgrafia, dysortografia. Dzieci zaburzone w tym zakresie często mają problemy z przystosowaniem się do środowiska rówieśników, ponieważ nie dotrzymują im kroku podczas zabaw i boją się wielu sytuacji. Niestety, zaniedbanie problemu staje się przyczyną wielu chorób psychicznych, takich jak depresja, nerwica czy różne formy zaburzeń odżywiania.

Bardzo ważna jest dokładna obserwacja dziecka - to, co na pierwszy rzut oka wydaje się pogorszeniem wzroku, może świadczyć o poważnym problemie.

Ćwiczenia percepcji wzrokowej dla dzieci

Percepcja wzrokowa to zdolność, którą można ćwiczyć i doskonalić. Najlepsze efekty dają systematyczne ćwiczenia w tempie dostosowanym do możliwości dziecka. Można wykonywać je indywidualnie lub w grupach. Ważne, aby dziecko dokładnie zrozumiało zadanie i wykonało je w całości. Takie zajęcia odbywają się w szkołach lub podczas indywidualnej terapii. Nierzadko łączy się je z nauką podstawowych technik rozluźniających i relaksacyjnych. Wskazana jest także praca z rodzicem w domu.

Do najpopularniejszych ćwiczeń dla dzieci na poprawę percepcji wzrokowej należą:

• dobieranie par jednakowych obrazków,

• segregowanie obrazków w grupy tematyczne,

• puzzle,

• uzupełnianie brakujących elementów w obrazkach,

• segregowanie figur geometrycznych ze względu na wielkość, kolor i kształt,

• szukanie różnic między obrazkami,

• zapamiętywanie przedmiotów w formie różnych zabaw,

• gry w domino obrazkowe, literowe, sylabowe,

• zapamiętywanie i opowiadanie treści obrazka,

• wykonywanie rysunków z pamięci.

Jak widać, doskonalenie percepcji wzrokowej może połączyć naukę ze świetną zabawą. To także okazja dla rodziców i dzieci, aby wartościowo spędzić ze sobą czas.

Jak poprawić wzrok? Ćwiczenia percepcji wzrokowej dla dorosłych

Problemy ze wzrokiem bardzo często dotykają osób dorosłych. Pogorszenie widzenia, swędzące oczy, spowodowane zbyt długim czasem pracy przy komputerze, to tylko niektóre dolegliwości. Na kłopoty z percepcją nie pomogą wyłącznie okulary czy witaminy na wzrok.

Dorośli mogą wykonywać ćwiczenia podobne do tych, które są stworzone dla dzieci. Puzzle, gry trenujące spostrzegawczość, zajęcia doskonalące wyobraźnię czy inne kreatywne aktywności - to tylko kilka propozycji na dobrą zabawę i wartościowo spędzony czas.