Stulejka – kiedy uważana jest za patologię i na czym polega jej leczenie?

Co to jest stulejka?

Stulejka to schorzenie dotyczące męskich narządów płciowych. Charakteryzuje się nabytym lub wrodzonym zwężeniem ujścia napletka. Co to jest napletek? To fałd skórny osłaniający żołądź prącia. Stulejką nazwa się także stan, w którym odprowadzony napletek podczas wzwodu powoduje ucisk i ból. W zależności od ilości nadmiaru skóry wyróżniono:

• stulejkę całkowitą, która uniemożliwia ściąganie napletka podczas wzwodu lub w stanie spoczynku penisa,

• stulejkę częściową, która utrudnia ściąganie napletka podczas wzwodu lub w stanie spoczynku penisa.

Co to jest stulejka fizjologiczna?

Noworodki mają długi i silnie rozwinięty napletek, który przekracza znacznie żołądź. Z uwagi na ścisłe przyleganie nabłonka wewnętrznej warstwy napletka do żołędzi jego odciągnięcie jest niemożliwe. Wraz z rozwojem dziecka dochodzi do wzrostu prącia – wydłużenia jego części ruchomej, przesunięcia się ku przodowi wierzchołka żołędzi, szerszego otwarcia się ujścia napletka. Co więcej, gromadząca się pod napletkiem mastka (czyli wydzielina gruczołów łojowych i złuszczone komórki nabłonka) powoduje stopniowe oddzielanie się napletka od żołędzi. Dlatego też przez pierwsze lata życia dziecka nie powinno się na siłę odsuwać napletka. Jego nieodprowadzanie jest uważane za stan naturalny. Określa się go stulejką fizjologiczną lub fizjologicznie wąskim napletkiem. 

Przyczyny powstawania stulejki

Stulejka patologiczna może mieć charakter pierwotny lub wtórny. W pierwszym przypadku jest konsekwencją nieprawidłowo ustępującej stulejki fizjologicznej. Stulejka może rozwinąć się wtórnie w trakcie dorosłego życia na skutek wielu innych schorzeń. Bywa powikłaniem po:

• nawracających stanach zapalnych cewki moczowej, żołędzi i napletka, 

• zabiegach urologicznych, 

• liszaju twardzinowym i zanikowym, który jest rodzajem przewlekłego zapalenia skóry o niejasnej etiopatogenezie,

• zwężającym zapaleniu żołędzi, prowadzącym do marskości żołędzi i prącia.

Stulejka rozwinąć się może wtórnie na skutek urazów (np. zbyt traumatycznego odciągania napletka), wynikać z obecności krótkiego wędzidełka, które nie pozwala na całkowite zsunięcie napletka. 

Objawy stulejki patologicznej

Konsekwencją stulejki patologicznej są m.in.:

• ból w trakcie próby odciągania napletka,

• ból podczas stosunków seksualnych, co znacznie utrudnia lub uniemożliwia współżycie płciowe,

• utrudnienie utrzymania właściwej higieny prącia, co sprzyja występowaniu stanów zapalnych napletka i dróg moczowych,

• brak możliwości dokładnego wymycia mastki, co powoduje, że wydziela ona nieprzyjemny zapach,

• utrudnienie w trakcie oddawania moczu – rozciąganie i wypełnianie się napletka podczas mikcji, co może powodować zapalenie dróg moczowych i nasiennych, konsekwencją może być nawet uszkodzenie nerek, prowadzące do ich całkowitej niewydolności,

• problemy psychologiczne, związane z utrudnionym życiem seksualnym.

Przewlekłe infekcje intymne u mężczyzn (np. grzybica prącia) i zapalenia związane ze stulejką mogą stać się przyczyną stanów zapalnych okolic intymnych u jego partnerki. W stadium zaawansowanym stulejka może nawet przyczynić się do zmian nowotworowych, związanych z przewlekle występującymi stanami zapalnymi.

Na czym polega leczenie stulejki?

Leczeniem stulejki zajmuje się urolog. W przypadku pacjentów pediatrycznych będzie to urolog dziecięcy. W przypadku małych dzieci i łagodnych przypadków stulejki leczenie można rozpocząć od metod zachowawczych. Jedną z nich jest naciąganie rozgrzanego w gorącej kąpieli napletka (metoda Beaugé’a). Dokładnych informacji, jak naciagać napletek udzieli urolog podczas konsultacji. Należy jednak zaznaczyć, że zsuwanie napletka na siłę może powodować uwięźnięcie napletka w rowku zażołędnym i martwicę prącia. To wskazanie do pilnej wizyty u urologa. Pomocne okazać się może także aplikowanie maści zawierających glikokortykosteroidy (np. betametazon, kortyzon; na rynku dostępne są połączenia tych substancji z antybiotykiem neomycyną). Lek wywiera efekt przeciwzapalny, dodatkowo pod jego wpływem skóra staje się cieńsza, bardziej elastyczna i podatna na zmianę kształtu.

W cięższych przypadkach stulejki oraz kiedy działania te nie przynoszą zadowalającego efektu, prowadzi się leczenie zabiegowe. Zabieg przeprowadza chirurg urolog. Operacja stulejki polega przeważnie na plastyce napletka – poszerzeniu jego ujścia. Plastykę napletka można wykonać z użyciem skalpela, noża elektrycznego lub lasera. W przypadku osób dorosłych przeprowadzana jest ona w znieczuleniu miejscowym, u dzieci zaś w znieczuleniu ogólnym. W bardziej poważnych przypadkach stulejki niewystarczająca jest plastyka wędzidełka, wówczas konieczne może być poddanie pacjenta obrzezaniu. Obrzezanie polega na usunięciu całego napletka lub jego części powyżej pierścienia zwężającego. Po wykonaniu takiego zabiegu żołądź jest całkowicie lub częściowo odsłonięta zarówno w stanie spoczynku, jak i podczas wzwodu. Operację wykonuje się w znieczuleniu ogólnym u dzieci, u dorosłych może być przeprowadzona w znieczuleniu miejscowym.

Należy wspomnieć, że operacja leczenia stulejki wiąże się z powikłaniami, na które w sposób szczególny narażeni są mali pacjenci z uwagi na rozmiar penisa. Wykonywanie zabiegów operacyjnych na niewielkim członku jest dużo trudniejsze. Do możliwych powikłań należą:

• bolesne oddawanie moczu, 

• krwiak podskórny,

• zakażenie rany,

• wytworzenie blizny ponownie zwężającej napletek, która wymaga reoperacji.

W przypadku krótkiego wędzidełka należy wykonać zabieg wydłużenia go, polegający na jego przecięciu i założeniu szwów. Następnie odprowadza się napletek, który tworzy tzw. naturalny opatrunek. Zabieg wykonywany jest w trybie ambulatoryjnym w znieczuleniu miejscowym.