Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieProfilaktyka 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Budowa i funkcje gardła. Najczęstsze choroby

Emilia Kruszewska

lek. Agnieszka Żędzian

15.02.2023

Aktualizacja: 15.02.2023

Gardło to struktura o złożonej budowie. Pełni wiele funkcji, m.in. w układzie oddechowym i pokarmowym. Narażone jest na rozwój chorób, również ogólnoustrojowych. Jak dbać o gardło?


budowa-gardla-jak-wyglada-funkcje
unsplash.com

Polecane

zepsute-zeby-dlaczego-sa-szkodliwe-dla-zdrowia
Zdrowie
2 min.
Zepsute zęby - dlaczego są szkodliwe dla zdrowia?
30.10.2021
oslabienie-organizmu-jakie-sa-przyczyny-co-zrobic
Zdrowie
1 min.
Osłabienie organizmu – przyczyny i sposoby na odzyskanie sił
19.05.2021
bakterie-jelitowe-jakie-sa-szczepy-jak-o-nie-dbac
Zdrowie
2 min.
Bakterie jelitowe - jakie są szczepy? Jak o nie dbać?
21.01.2022
wzmocnienie-organizmu-po-antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Jak możesz wzmocnić swój organizm po antybiotyku?
30.05.2022
Spis treści
  1. Budowa anatomiczna gardła 
  2. Funkcje gardła 
  3. Najczęstsze choroby gardła 
  4. Objawy i diagnostyka chorób gardła

Budowa anatomiczna gardła 

Gardło to narząd włóknisto-śluzówkowo-mięśniowy, składający się z trzech części. Nosowa strefa gardła, czyli górna, znajduje się pomiędzy podstawą czaszki a podniebieniem miękkim. Mieszczą się w niej: migdałek gardłowy, ujście trąbki słuchowej i jama nosowa. Środkowa część, czyli gardłowa, łączy podniebienie miękkie z górnym brzegiem nagłośni (strun głosowych). Ta część obejmuje: podstawę języka, łuki podniebienne, migdałki podniebienne i językową część nagłośni. Ostatnia część gardła – krtaniowa – nazywana jest też dolną. Łączy obszar pomiędzy przełykiem a krtanią. W budowie anatomicznej gardła wyróżnia się również ścianę (zbudowaną z błon: śluzowej, podśluzowej, mięśniowej i zewnętrznej) i mięśnie, za których ruch odpowiadają: nerw podjęzykowy, nerw twarzowy, nerw błędny i nerw językowo-gardłowy.

Jedną z najważniejszych stref w budowie gardła jest pierścień Waldeyera (pierścień chłonny), stanowiący skupisko tkanek chłonnych, będących częścią układu odpornościowego człowieka. Na pierścień chłonny składają się: migdałek językowy, migdałek gardłowy, migdałki trąbkowe, migdałki podniebienne, grudki chłonne i fałdy trąbkowo-gardłowe. 

Funkcje gardła 

Gardło przede wszystkim stanowi jeden z elementów narządu mowy. Zapobiega wydostawaniu się powietrza przez nos i moduluje barwę głosu. Jest również miejscem, gdzie początek mają drogi oddechowe i pokarmowe, przez co pełni wiele bardzo ważnych funkcji. Bierze udział w przełykaniu pokarmu, a jednocześnie poprzez wymioty i kaszel zapobiega zachłyśnięciu, zakrztuszeniu i przedostaniu się ciała obcego do dróg oddechowych. Kolejną bardzo ważną funkcją gardła jest udział w immunologicznej odpowiedzi organizmu. Umiejscowiona w gardle tkanka chłonna (m.in. migdałki podniebienne) jest częścią układu odpornościowego. Wytwarzaja limfocyty i przeciwciała, eliminuje drobnoustroje i chorobotwórcze patogeny.

Najczęstsze choroby gardła 

Na skutek złożonej funkcjonalności i ekspozycji na powietrze, ale też pokarm, gardło narażone jest na działanie chorobotwórczych czynników, zaburzających jego funkcjonowanie. Najłagodniejszą dolegliwością jest przesuszenie błony wyściełającej ścianę gardła. Objawia się to chrypką, kaszlem, miejscowym bólem i zaczerwienieniem. Dolegliwość jest łagodna, jednak przy obniżeniu odporności organizmu i aktywności drobnoustrojów może dojść do namnożenia się wirusów lub bakterii, a następnie do rozwoju choroby. Bardzo ważne jest więc, by nie dopuszczać do wysuszenia gardła, szczególnie przebywając w pomieszczeniach klimatyzowanych lub o niskiej wilgotności powietrza. 

Choroby gardła są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinecie lekarskim. W większości przypadków za ich rozwój odpowiedzialne są zakażenia wirusowe. Patogeny są zwykle przenoszone drogą kropelkową. Zakażenie wirusowe gardła ma zwykle łagodny przebieg z objawami typowego przeziębienia. W leczeniu stosowane są środki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Cięższą odmianą zakażenia wirusowego jest ostre zapalenie gardła. Za rozwój choroby odpowiadają rynowirusy, wirus paragrypy i grypy. Choroba rozwija się szybko, a objawom towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych. Równie poważne są zakażenia bakteryjne lub grzybicze gardła. Ich przebieg charakteryzują objawy grypopodobne. Powikłaniem ostrego zapalenia gardła zarówno wirusowego, jak i bakteryjnego jest zapalenie migdałków, czyli angina. W niektórych przypadkach choroby gardła mogą być objawem innych schorzeń ogólnoustrojowych. Najczęściej wskazują na refluks żołądkowo-przełykowy. Dolegliwości związane z zaburzeniem funkcjonowania gardła diagnozowane są również w przebiegu alergii i nieleczonych chorób tarczycy.

Objawy i diagnostyka chorób gardła

Do charakterystycznych objawów wskazujących na choroby gardła należą:

  • zaczerwienienie gardła; 

  • obrzęk migdałków; 

  • silny ból gardła podczas przełykania śliny; 

  • wysięk ropny pokrywający ścianę gardła i migdałki; 

  • kaszel; 

  • chrypka; 

  • uczucie drapania ściany gardła; 

  • problemy z przełykaniem śliny;

  • pieczenie.

Choroby gardła, nawet w łagodnej postaci, wymagają konsultacji lekarskiej. Bagatelizowane mogą prowadzić do poważnych powikłań, np. zapalenia zatok lub krtani, zapalenia oskrzeli, ropnia okołomigdałkowego. W przypadku nawracających infekcji wskazana jest wizyta u specjalisty otolaryngologa i wykonanie posiewu z wymazu gardła.

Źródła
  1. E. Gowin, W. Horst-Sikorska, Leczenie zapalenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, „Farmacja Współczesna” 2012, nr 5, s. 83–89.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

grzybica-paznokci-jakie-sa-domowe-sposoby
Zdrowie
2 min.
Grzybica paznokci - jakie są domowe sposoby?
31.10.2021
nadwyrezenie-reki-jak-sobie-pomoc-objawy-i-profilaktyka
Zdrowie
1 min.
Nadwyrężenie ręki - jak sobie pomóc? Objawy i profilaktyka
29.10.2021
skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
rodzaje-kleszczy-jakie-sa-najgrozniejsze
Zdrowie
2 min.
Rodzaje kleszczy - jakie są najgroźniejsze?
24.01.2022
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.