Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieProfilaktyka 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Kserostomia – co należy wiedzieć o leczeniu suchości w ustach?

Paulina Buleklek. Agnieszka Żędzian03.10.2023Aktualizacja: 27.02.2024

Kserostomia to po prostu suchość w jamie ustnej. Może ona pojawić się w dwóch formach – jako kserostomia prawdziwa i rzekoma. Pierwsza forma jest zależna od małej aktywności wydzielniczej gruczołów ślinowych. Druga natomiast jest związana z subiektywnym odczuwaniem suchości w jamie ustnej bez zmniejszenia produkcji śliny. Czytaj dalej i dowiedz się, jak sobie z nią radzić i czy kserostomię można leczyć.


czym-jest-kserostomia-objawy-diagnostyka
Adobe Stock

Polecane

rodzaje-kleszczy-jakie-sa-najgrozniejsze
Zdrowie
2 min.
Rodzaje kleszczy - jakie są najgroźniejsze?
24.01.2022
witamina-b-na-komary-ktora-skutecznie-je-odstraszy
Zdrowie
2 min.
Witamina B na komary - która skutecznie je odstraszy?
24.01.2022
jak-obnizyc-cisnienie-jakie-sa-skuteczne-sposoby
Zdrowie
2 min.
Jak obniżyć ciśnienie? Sprawdź domowe sposoby walki z nadciśnieniem
19.05.2021
przeciwciala-czym-sa-co-je-wytwarza
Zdrowie
2 min.
Przeciwciała - czym są? Co je wytwarza?
31.10.2021
Spis treści
  1. Czym jest kserostomia?
  2. Kserostomia prawdziwa
  3. Kserostomia rzekoma
  4. Jakie są przyczyny kserostomii?
  5. Jakie są objawy kserostomii?
  6. Jak leczyć kserostomię?
  7. Domowe sposoby na kserostomię

Czym jest kserostomia?

Uczucie suchości w jamie ustnej i gardle ma swoją fachową, medyczną nazwę – kserostomia. Kserostomia daje objawy, które są spowodowane brakiem wydzielania śliny lub jego zmniejszeniem. Ślina jest bardzo ważna. Dzięki niej żucie i połykanie pokarmów staje się dużo łatwiejsze. Jest nam łatwiej odczuwać smak, ślina neutralizuje kwasy, a także pomaga w zapobieganiu próchnicy zębów. Ślina wspomaga trawienie pokarmów i chroni jamę ustną przed powstawaniem urazów mechanicznych, np. podczas noszenia protez. Suchość w ustach może wywołać nieprzyjemne następstwa, w tym m.in. problemy z przełykaniem śliny (której jest zbyt mało) i w następstwie brak odpowiedniego nawilżenia śluzówki gardła. Kserostomia może być samodzielną chorobą lub objawem, który wynika z innego procesu chorobowego, jaki ma miejsce w organizmie. W związku z tym można wyróżnić dwa typy kserostomii: prawdziwą i rzekomą.

Kserostomia prawdziwa

Kserostomia prawdziwa jest związana z zaburzeniem funkcjonowania gruczołów ślinowych. Może wynikać z urazów mechanicznych, a także zaburzeń autonomicznego układu nerwowego, który pobudza lub hamuje produkcję śliny w śliniankach. W przypadku kserostomii prawdziwej może dojść do zmniejszenia ilości produkowanej śliny, a także do spadku jej jakości. Kserostomię prawdziwą dzielimy na dwa typy: pierwszy z prawidłową błoną śluzową i drugi z towarzyszącym zanikiem błony śluzowej.

Kserostomia rzekoma

Kserostomia rzekoma objawia się odczuwaniem suchości i pieczeniem jamy ustnej, które jest odczuwane przez pacjenta, jednak ślina jest wydzielana prawidłowo i praca ślinianek nie jest zaburzona. Mówi się tutaj o tzw. subiektywnym odczuwaniu suchości. W tej sytuacji ślinianki działają prawidłowo, ale niestety ślina chorego jest gęsta, pieni się i nie ma zdolności przylegania do zębów i błony śluzowej. W związku z tym błona śluzowa staje się dużo wrażliwsza, lepka i sucha. 

Jakie są przyczyny kserostomii?

Kserostomia może być spowodowana dysfunkcją ślinianek, a także innymi schorzeniami, które pojawiają się w organizmie. Jeśli odczuwasz suchość w ustach, to może to być spowodowane u Ciebie m.in.:

  • niedoborem witamin z grupy B,

  • przyjmowaniem leków, np. moczopędnych, obniżających ciśnienie krwi czy przeciwdepresyjnych,

  • cukrzycą,

  • nadczynnością tarczycy,

  • AIDS,

  • stanami lękowymi i depresją,

  • grzybicą jamy ustnej,

  • zmianami w jamie ustnej,

  • chorobami tkanki łącznej,

  • niedoborem żelaza i anemią,

  • alergiami,

  • odwodnieniem,

  • czerniakiem w jamie ustnej,

  • guzami układu nerwowego,

  • radioterapią okolicy głowy i szyi,

  • paleniem tytoniu,

  • ospą w jamie ustnej,

  • noszeniem protez zębowych,

  • oddychaniem przez usta w wyniku zatkanego nosa.

Jakie są objawy kserostomii?

Kserostomia to nie tylko suchość w jamie ustnej. Schorzenie to objawia się również innymi nieprzyjemnymi symptomami. Możesz zmagać się z kserostomią, jeśli pojawia się u Ciebie:

  • chrapanie,

  • uczucie swędzenia w jamie ustnej,

  • popękany język,

  • swędzenie i pieczenie warg,

  • nieprzyjemny zapach z ust, który się utrzymuje,

  • blade błony śluzowe,

  • grzybicze infekcje jamy ustnej, głównie kandydozy,

  • zaburzenia w odczuwaniu smaków.

Występowanie poszczególnych objawów jest mocno powiązane z tym, jak bardzo nasilona jest kserostomia. Przy zaawansowanej kserostomii prawdziwej typu I możesz zmagać się z przewlekłą kandydozą, a w obrębie tkanek jamy ustnej mogą pojawić się owrzodzenia. Jeżeli nie podejmiesz leczenia, może dojść do zaniku brodawek na powierzchni języka. 

W przypadku II typu kserostomii prawdziwej, gdzie występuje zapalenie błony śluzowej, może dojść do poważnych następstw. Są to m.in.: zapalenie zanikowe języka i kącików ust, wypadanie zębów, niedokrwistość.

Nie należy lekceważyć kserostomii. Objawy, które utrzymują się przez długi czas, mogą prowadzić do problemów z przyjmowaniem pokarmów, a w konsekwencji do utraty masy ciała i niedożywienia.

Nie zwlekaj z wizytą u lekarza pierwszego kontaktu, jeśli zmagasz się z kserostomią. Przeprowadzi on niezbędny wywiad, wdroży leczenie lub pokieruje Cię do odpowiedniego specjalisty.

Jak leczyć kserostomię?

Najważniejsze w leczeniu kserostomii jest ustalenie jej przyczyny i określenie tego, jak bardzo zaawansowana jest to choroba. Jeśli zmagasz się z kserostomią, to powinieneś wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu lub stomatologa. Lekarz dokładnie Cię zbada i przeprowadzi wywiad dotyczący innych chorób współistniejących. Zapyta także o to, jakie leki przyjmujesz.

Leczenie kserostomii jest zależne od jej przyczyny. W miarę możliwości dąży się do leczenia przyczyny występowania suchości w jamie ustnej, np. antybiotykoterapii w przypadku zakażeń grzybiczych i bakteryjnych jamy ustnej. Bywa, iż w celu złagodzenia dyskomfortu w jamie ustnej trzeba zastosować sztuczną ślinę, która dostępna jest w postaci aerozolu.

Domowe sposoby na kserostomię

Domowe sposoby na kserostomię nie zastąpią wizyty u lekarza. Mogą jednak pomóc Ci w złagodzeniu nieprzyjemnych doznań, wynikających z tej przypadłości. Należą do nich: żucie gumy bez cukru, płukanie ust siemieniem lnianym, malwą i prawoślazem, ssanie kostek lodu i twardych cukierków bez cukru, gryzienie twardych warzyw, np. marchewki, czy picie niegazowanej wody małymi łyczkami.

Źródła
  1. Ł. Guzik, Kserostomia – obraz kliniczny i terapia, Forum Medycyny Rodzinnej, t. 3, 2009.
  2. M. Pochwalski, A. Wojtowicz, Suchość jamy ustnej – kserostomia – przyczyny, objawy, metody leczenia – przegląd piśmiennictwa, Nowa Stomatologia (4), 2003.
  3. U. Kaczmarek, Suchość jamy ustnej – etiologia, częstość występowania i rozpoznanie na podstawie piśmiennictwa, Czasopismo Stomatologiczne, nr 1, 2007.
Author Paulina Bulek picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

polip-hiperplastyczny-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Co to jest polip hiperplastyczny? Czy jest groźny?
14.03.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac
Zdrowie
1 min.
Okłady na gorączkę i inne sposoby na zbijanie za wysokiej temperatury ciała
30.05.2022
jak-odgrzybic-organizm-domowymi-sposobami
Zdrowie
2 min.
Jak odgrzybić organizm domowymi sposobami?
24.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
dieta-po-kolonoskopii-czego-nie-wolno-jesc
Odżywianie
3 min.
Jak wygląda dieta po kolonoskopii? Co jeść, a czego unikać?
19.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.