account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
OdżywianieDiety 2 min.

Niedobór białych krwinek – czy dietą można sobie pomóc?

Agnieszka Falborska28.10.2021Aktualizacja: 07.10.2023

Niedobór białych krwinek jest konsekwencją wielu chorób, a także skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Zapoznaj się z artykułem, by sprawdzić, jakie znaczenie ma dieta przy leukopenii.


niedobor-bialych-krwinek-co-jesc-co-wlaczyc-do-diety
pexels.com

Polecane

jakie-owoce-mozna-jesc-przy-cukrzycy
Odżywianie
1 min.
Naturalna słodycz dla diabetyka – jakie owoce można jeść przy cukrzycy?
09.05.2022
dieta-na-stawy-co-jesc-aby-je-wzmocnic
Odżywianie
2 min.
Dieta na stawy - co jeść, aby je wzmocnić?
24.01.2022
dieta-bogata-w-blonnik-co-daje-przepisy-i-jadlospis
Odżywianie
3 min.
Dieta bogata w błonnik - co daje? Przepisy i jadłospis
24.01.2022
czym-zastapic-jajko-w-diecie-popularne-zamienniki
Odżywianie
1 min.
Czym można zastąpić jajko? Najlepsze sposoby
19.05.2021
Spis treści
  1. Niedobór białych krwinek – czym jest i jak go wykryć?
  2. Przyczyny niedoboru białych krwinek
  3. Niedobór białych krwinek – co jeść, aby zwiększyć ich ilość?
  4. Niedobór białych krwinek a odporność
  5. Niedobór białych krwinek a dieta neutropeniczna
  6. Rola ziół w niedoborze białych krwinek

Niedobór białych krwinek – czym jest i jak go wykryć?

Niedobór białych krwinek, czyli ich obniżona liczba w stosunku do wartości referencyjnych, fachowo nazywany jest leukopenią. Najczęściej rozpoznaje się go dzięki wykonaniu podstawowego badania krwi, jakim jest morfologia. Jeden z wyników, który otrzymasz na wydruku z punktu diagnostycznego, dotyczy ogólnej ilości białych krwinek. Jest ich zbyt mało, jeśli wynosi on poniżej 4,0 g/l. Laboratoria mogą przy tym operować innymi jednostkami, dlatego najlepiej porównywać je z normami wskazywanymi przy wynikach. Najczęściej niedobór dotyczy neutrofilów lub limfocytów, które są konkretnymi typami białych krwinek. W zależności od tego, których z wymienionych białych krwinek jest mało, mowa jest o neutropenii lub limfocytopenii.

Wynik badania warto skonsultować z lekarzem, który nie tylko zinterpretuje stężenia, ale także przeprowadzi dokładniejsze badanie. Na jego podstawie będzie mógł postawić pewną diagnozę i włączyć leczenie.

niedobor-bialych-krwinek-jaka-dieta-co-jesc-infografika-welbi

Przyczyny niedoboru białych krwinek

Powodów obniżenia poziomu leukocytów jest wiele. Niektóre z nich są wynikiem infekcji czy przeziębienia, inne natomiast mogą świadczyć o poważniejszej chorobie.

Przyczynami niskiego poziomu białych krwinek mogą być:

  • ciężkie infekcje bakteryjne lub wirusowe (powód neutropenii, choć wiele infekcji może działać odwrotnie i podnosić ogólną liczbę białych krwinek),

  • ostre białaczki, białaczkowe postacie chłoniaków,

  • przewlekły alkoholizm,

  • niedobór witamin, mikroelementów oraz innych substancji niezbędnych do granulopoezy, czyli powstawania licznej grupy białych krwinek (np. niedobór miedzi, witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza),

  • choroby autoimmunizacyjne,

  • leki,

  • wstrząs anafilaktyczny,

  • pierwotne niedobory immunologiczne,

  • niedobory białkowe, energetyczne,

  • stany po radio- i chemioterapii w przebiegu chorób nowotworowych,

  • leczenie immunosupresyjne,

  • toczeń rumieniowaty układowy,

  • infekcja HIV,

  • zespoły złego wchłaniania,

  • enteropatia, czyli stan chorobowy w obrębie jelit,

  • rozległe oparzenia.

Mimo tak wielu wymienionych stanów chorobowych czy zaburzeń nadal to tylko część przyczyn obniżenia poziomu białych krwinek. Częstym powodem zmian w parametrach leukocytów jest infekcja bakteryjna lub wirusowa. W czasie np. przeziębienia wyniki morfologii mogą być niemiarodajne i zaburzone.

Pamiętaj, że normy kliniczne są inne dla dorosłych i dzieci. U dzieci niski poziom białych krwinek może nie tylko wynikać z infekcji czy z chorób autoimmunologicznych, ale również świadczyć o chorobach genetycznych. 

Niedobór białych krwinek – co jeść, aby zwiększyć ich ilość?

To, czy na niedobór białych krwinek zadziała dieta, zależy przede wszystkim od jego przyczyn. Jeżeli leukopenia towarzyszy niedożywieniu, odpowiednia dieta będzie miała bardzo duży wpływ na parametry krwi. W takim przypadku przede wszystkim należy zadbać o dostarczenie odpowiedniej ilości energii. Zapotrzebowanie energetyczne wyliczysz m.in. ze wzoru Harrisa-Benedicta. Równie istotnym składnikiem przy niedożywieniu jest białko. Znajdziesz je zarówno w produktach odzwierzęcych (w mięsie, rybach, jajach, mleku i produktach mlecznych), jak i w roślinnych (nasionach roślin strączkowych i ich przetworach, orzechach). 

Istotne będą nie tyle konkretne produkty, ile całokształt diety dostarczającej wystarczająco dużo energii i białka. Jak zostało już wcześniej wspomniane, przyczyną leukopenii może być niedobór niektórych składników i witamin, takich jak: kwas foliowy, witamina B12, żelazo czy miedź. Źródłem witaminy B12 są produkty odzwierzęce, czyli jaja, mięso, ryby, nabiał. Żelazo (istotne również w przypadku terapii żywieniowej anemii) znajdziesz w czerwonym mięsie, wątróbce, pestkach dyni, soi, soczewicy, grochu. Źródłem kwasu foliowego są przede wszystkim zielone rośliny liściaste, natomiast miedzi dostarczą m.in.: wątróbka, soja, kakao, orzechy brazylijskie, nasiona słonecznika.

Zmiana diety na bardziej odżywczą zawsze będzie korzystna, jednak trzeba pamiętać, że nie zawsze niedobór krwinek białych da się wyrównać dietą. W związku z tym, że obniżona ilość białych krwinek często wiąże się z niższą odpornością, warto zadbać o podaż kwasów tłuszczowych omega-3, które działają przeciwzapalnie i immunomodulująco. Znajdziesz je w tłustych rybach morskich (w formie EPA i DHA), a także w oleju lnianym, rzepakowym, siemieniu lnianym i orzechach włoskich (w formie ALA).

Niedobór białych krwinek a odporność

Spadek leukocytów można zauważyć poprzez obserwację własnego organizmu. Uczucie zmęczenia, huśtawka nastrojów, częste infekcje, w szczególności górnych dróg oddechowych, czy bezsenność powinny wzbudzić niepokój i skłonić do wizyty u lekarza i wykonania badań. Mogą one świadczyć o leukopenii, w której dużą rolę odgrywa kondycja układu odpornościowego. Chcąc poprawić swoje zdrowie, należy do diety wprowadzić również składniki, które poprawiają funkcjonowanie układu immunologicznego. 

Istnieją badania, które podkreślają, jak duży wpływ na organizm i samopoczucie ma dieta. Uzupełnienie braków witamin i minerałów może przyczynić się do podniesienia poziomu białych krwinek. Nie tylko konkretne grupy produktowe pozytywnie wpływają na zdrowie, ale również włączenie konkretnych ziół. W diecie podnoszącej odporność powinny się znaleźć: selen, cynk, witaminy A, C oraz z grupy B.

Selen można znaleźć w rybach morskich, wątróbce, orzechach czy płatkach owsianych. Doskonałym źródłem cynku są jaja, owoce morza i fasola. Witamina A to cenny antyoksydant, który znajduje się w marchwi, szpinaku, brokułach, mleku czy podrobach. Witamina C to nie tylko cytrusy, ale również natka pietruszki, czerwona papryka czy dzika róża. Witaminy z grupy B z kolei są obecne w pełnoziarnistym pieczywie oraz w przetworach mlecznych.

Pozytywny wpływ na układ immunologiczny mają niektóre grzyby, przede wszystkim reichi, shiitake i maitake. Zawierają one beta-glukany, które wspierają odporność, a także zapobiegają występowaniu infekcji. Ponadto mają pozytywny wpływ na układ pokarmowy, obniżenie cholesterolu czy poziomu glukozy we krwi. 

Niedobór białych krwinek a dieta neutropeniczna

W przypadku pacjentów onkologicznych zwłaszcza w literaturze anglojęzycznej można znaleźć wzmianki o tzw. diecie neutropenicznej. Z założenia ma być ona „dietą sterylną”, która miałaby chronić pacjentów przed często zdarzającymi się u nich infekcjami. Jednocześnie jest przez to dietą mniej różnorodną, więc może ograniczać podaż ważnych składników odżywczych i tym samym być niedoborowa. Metaanaliza porównująca skuteczność tej diety w kontekście częstości występowania infekcji wskazuje, że liczba zakażeń w grupie stosujących dietę neutropeniczną i jej niestosującej była porównywalna. Taka eliminacyjna dieta nie przyniosła lepszych rezultatów, stąd autorzy pracy kwestionują jej stosowanie, biorąc pod uwagę fakt, że pacjenci onkologiczni są w grupie wysokiego ryzyka rozwinięcia niedożywienia, które niekorzystnie wpływa na ich rokowanie.

Rola ziół w niedoborze białych krwinek

Obecność ziół w diecie może podnieść poziom leukocytów. Godny uwagi jest korzeń piwonii, który zmniejsza stan zapalny w organizmie, oraz traganek błoniasty. Spożywa się je w postaci naparów i mogą być one dobrym uzupełnieniem leczenia. Niektórzy włączają je do swojej diety profilaktycznie lub podczas okresów zmniejszonej odporności. 

Pamiętaj, że jeśli spożywasz inne leki przepisane przez lekarza, warto skonsultować z nim stosowanie konkretnych ziół. Wiele z nich wchodzi w interakcje z lekami, nawet z tymi dostępnymi bez recepty, i mogą one nasilać lub osłabiać działanie terapeutyczne. Zanim sięgniesz po konkretne zioła, zweryfikuj, czy nie masz na nie alergii. Pamiętaj również o ich odpowiednim dawkowaniu. Zbyt duże dawki mogą spowodować ból i zawroty głowy, osłabienie czy bóle brzucha.

Źródła
  1. A. Korcyka-Wołowiec, „Hematologia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej”, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017, s. 20–25.
  2. M. Jarosz i wsp. (red)., „Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie”, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020, s. 98-105.
  3. S Ball S i wsp., „Effect of Neutropenic Diet on Infection Rates in Cancer Patients With Neutropenia: A Meta-analysis of Randomized Controlled Trials”, „American Journal of Clinical Oncology” 2019 Mar, t. 42, nr 3, s. 270–274.
Author Agnieszka Falborska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

zupa-lekkostrawna-z-czego-ja-ugotowac
Odżywianie
2 min.
Zupa lekkostrawna – z czego ją ugotować? | Welbi
19.05.2021
ile-bialka-ma-jajko-co-warto-wiedziec
Odżywianie
1 min.
Czy jajka zawierają dużą ilość białka?
19.05.2021
zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii
Odżywianie
2 min.
Żółtko kurze – co warto o nim wiedzieć?
19.05.2021
sniadanie-lekkostrawne-z-czego-powinno-sie-skladac
Odżywianie
2 min.
Śniadanie lekkostrawne - z czego powinno się składać?
27.07.2021
Popularne w kategorii Odżywianie
dieta-po-kolonoskopii-czego-nie-wolno-jesc
Odżywianie
3 min.
Jak wygląda dieta po kolonoskopii? Co jeść, a czego unikać?
19.05.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.