Histydyna – jaką odgrywa rolę i po czym poznać jej niedobory?

Histydyna – co to jest?

Histydyna należy do aminokwasów, czyli związków organicznych, które tworzą białka. Są swego rodzaju cegiełkami, które budują większe struktury. Jedne z nich organizm jest w stanie sam wytworzyć (np. alaninę czy kwas asparaginowy), inne natomiast muszą mu zostać dostarczone wraz z pożywieniem (np. tryptofan, lizyna, metionina).

W przypadku histydyny sprawa się nieco komplikuje, ponieważ jest aminokwasem… względnie egzogennym, co oznacza, że w niektórych okresach życia związek jest wytwarzany w ilości niezdolnej zaspokoić zapotrzebowanie organizmu. Mowa tu o okresie niemowlęcym i dziecięcym, a więc o czasie intensywnego rozwoju. Ponadto aminokwas musi być dostarczany z pożywieniem (lub suplementowany) w przypadku przewlekłej niewydolności nerek.

Być może, gdy słyszysz słowo „histydyna”, w Twojej głowie pojawia się skojarzenie z histaminą, która m.in. odpowiada za reakcję alergiczną (dlatego w czasie uczulenia sięgasz po środki antyhistaminowe). To skojarzenie jest całkowicie uzasadnione. Histamina jest bowiem wytwarzana właśnie z histydyny. 

Histydyna – właściwości

Aminokwas jest niezbędny do prawidłowej pracy układu krwiotwórczego. Usprawnia wchłanianie żelaza z pożywienia, dlatego też jest ważnym elementem zapobiegającym rozwojowi anemii z niedoboru żelaza. 

Histydyna ze względu na właściwości kardioprotekcyjne jest wykorzystywana do produkcji płynów kardioplegicznych. Są to substancje służące czasowemu i bezpiecznemu zatrzymaniu rytmu serca podczas operacji chirurgicznych.

Histydyna jest w stanie wymiatać z organizmu wolne rodniki tlenowe. Reaguje szczególnie szybko z tlenem singletowym, który jest bardzo reaktywny chemicznie. Aminokwas wiąże się z jonami metali i w ten sposób zapobiega namnażaniu się wolnych rodników, a przy okazji sprzyja detoksykacji.

Związek chroni skórę przed niekorzystnym wpływem promieniowania UV, które emituje słońce. Za jego pomocą możesz uchronić się przed fotostarzeniem, pogłębianiem uszkodzeń tkanki, a nawet niektórymi chorobami. 

Histydyna jest aminokwasem budującym białka, stąd uczestniczy w tworzeniu i rozwoju mięśni. W przypadku niemowląt wywiera korzystny wpływ na prawidłowy wzrost masy ciała. U dorosłych po intensywnym wysiłku fizycznym sprzyja natomiast regeneracji. Jeśli jesteś zapalonym sportowcem, a w Twojej codziennej diecie nie brak produktów bogatych w histydynę, nawet po ciężkim treningu organizm sprawniej zregeneruje tkanki, a zakwasy nie będą dawać Ci się we znaki zbyt długo i intensywnie. Ponadto będziesz czuć się w pełni sił i chętniej podejmiesz aktywność fizyczną, jeśli organizm nie będzie zmagał się z niedoborem histydyny. Podnosi ona bowiem wytrzymałość organizmu i przyspiesza metabolizm.

Omawiany aminokwas jest ważny dla odporności. Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, dzięki czemu efektywnie radzi on sobie ze zwalczaniem patogenów i pokonywaniem infekcji.

Histydyna korzystnie wpływa na procesy trawienne. To dlatego, że pobudza uwalnianie gastryny w żołądku (w jego części odźwiernikowej). Rolą tego hormonu jest m.in. pobudzanie wydzielania soków żołądkowych, enzymów trzustkowych czy żółci oraz stymulowanie proliferacji komórek błon śluzowych, wyściełających ściany jelita cienkiego i grubego. Nie tylko więc usprawnia proces trawienia, ale też sprzyja wchłanianiu substancji odżywczych.

Jak rozpoznać niedobór histydyny?

Ponieważ histydyna poprawia wchłanianie żelaza, jej niedobór negatywnie wpływa na pracę układu krwiotwórczego, co może doprowadzić do rozwoju anemii z niedoboru żelaza. Typowymi tego objawami są:

• ciągłe uczucie zmęczenia,

• pogorszenie nastroju,

• osłabienie,

• niechęć do podejmowania wysiłku,

• blady koloryt skóry.

Niewystarczająca podaż histydyny wraz z pożywieniem może przyczyniać się do zmniejszenia ilości karnozyny w mięśniach. Jest to związek, który neutralizuje wolne rodniki oraz usprawnia pracę mitochondriów w komórkach.

Właściwa podaż histydyny jest szczególnie ważna w okresie rozwoju niemowląt i dzieci. Jeśli więc zaobserwujesz zbyt wolny przyrost masy ciała u malucha, skontaktuj się z pediatrą lub z gastroenterologiem, który zleci odpowiednie badania, by zweryfikować Twoje obawy. Wyznacznikiem prawidłowego rozwoju dzieci są tzw. siatki centylowe Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Jeszcze przed wizytą u specjalisty możesz sprawdzić, czy przyrosty masy ciała znacząco odbiega od normy. Może się okazać, że maluch co prawda rozwija się powoli, ale stabilnie (nie ma wyraźnych skoków i spadków wagi). Wówczas najczęściej nie ma powodów do obaw.

Kiedy wskazane jest suplementowanie histydyny?

Na niewystarczającą podaż histydyny narażone są w szczególności niemowlęta i dzieci oraz osoby z niewydolnością nerek. Niedobór aminokwasu może też wystąpić u osób bardzo aktywnych fizycznie. Jeśli obawiasz się, że problem dotyczy Ciebie lub Twojego dziecka, możesz wykonać w laboratorium profil aminokwasowy. Wystarczy próbka krwi żylnej, aby ocenić poziom aminokwasu.

Wynik skonsultuj z internistą lub dietetykiem. Być może konieczne będzie wdrożenie suplementu lub leku z histydyną oraz wzbogacenie diety o produkty zawierające ten aminokwas. Są to m.in.:

• mięso wieprzowe, drobiowe i ryby,

• jaja,

• mleko,

• banany,

• rośliny strączkowe,

• kasze.