Umów teleporadę
Welbi
Zdrowie psychiczneSen 1 min.

Jakie korzyści płyną ze zdrowego snu? Jak go uzyskać?

Klaudia Gaicka02.06.2022Aktualizacja: 22.10.2023

Koszmary senne potrafią zakłócić noc. Często dotyczą utraty zdrowia lub życia, ewentualnie stresujących sytuacji, z którymi nie możesz sobie poradzić. Warto wiedzieć, jak poradzić sobie z koszmarami oraz jakie są ich najczęstsze przyczyny.


koszmary-senne-co-oznaczaja-przyczyny-i-leczenie
pixabay

Polecane

odpoczynek-dlaczego-jest-istotny-dla-organizmu
Zdrowie psychiczne
1 min.
Odpoczynek - dlaczego jest istotny dla organizmu?
29.10.2021
ergoterapia-co-to-jest-na-czym-polega-jakie-sa-metody
Zdrowie psychiczne
2 min.
Ergoterapia - co to jest? Na czym polega? Jakie są metody?
27.07.2021
platoniczny-zwiazek-co-to-jest-na-czym-polega
Zdrowie psychiczne
1 min.
Platoniczny związek - co to jest? Na czym polega?
24.01.2022
autyzm-wysokofunkcjonujacy-objawy-terapia
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autyzm wysokofunkcjonujący – jak się objawia i jak sobie z nim radzić?
28.07.2022
Spis treści
  1. Koszmary senne – czym właściwie są? Kiedy się zdarzają?
  2. Koszmary senne – przyczyny
  3. Jak poradzić sobie z koszmarami sennymi?
  4. Koszmary senne u dzieci
  5. Koszmary senne a paraliż senny i przysenny

Koszmary senne – czym właściwie są? Kiedy się zdarzają?

Koszmary senne, zwane inaczej koszmarami nocnymi, to marzenia senne, które wywołują stres, smutek, strach i przerażenie. W następstwie tych uczuć najczęściej dochodzi do przebudzenia. Treść koszmarów może być skrajnie różna w zależności od tego, czego się boisz (świadomie lub podświadomie), lub o czym wcześniej myślałeś, czy też co widziałeś. 

Dla treści koszmarów znaczenie ma naprawdę wszystko, z czym miałeś styczność. Przykładami pozornie nieznaczących elementów, które mogą powrócić w koszmarach, są twarze mijanych ludzi, motywy z filmów, reklam czy książek. Nie bez powodu mówi się, że ludzka wyobraźnia nie zna granic – koszmary nocne także to potwierdzają.

Pomimo częstego wrażenia, że koszmar trwał całą noc, jego występowanie możliwe jest jedynie w fazie REM. Występuje ona cyklicznie (na zmianę z nREM, podczas której zapadamy w głęboki sen) i może trwać od 5 do 30 minut (zależy to między innymi od wieku). Oprócz marzeń sennych (które mogą być także właśnie koszmarami) dla tego etapu snu charakterystyczne są szybkie ruchy gałek ocznych, wysoka aktywność mózgu oraz przyśpieszony i nieregularny oddech. Odrobinę inaczej sprawa wygląda w przypadku eksperymentów ze snem polifazowym. W tym przypadku faza REM trwa w ciągu całego snu znacznie krócej.

Koszmary senne – przyczyny

Niektórych przyczyn koszmarów nocnych możesz pozbyć się od razu, inne z kolei wymagają dłuższej terapii. Mówiąc o pierwszych, mam na myśli przede wszystkim objadanie się przed snem. Okazuje się, że obfite kolacje mogą znacząco wpływać na jakość snu oraz pojawianie się koszmarów.

Koszmary wynikają również z przewlekłego stresu oraz ze znaczących zmian życiowych. Mowa tutaj np. o przeprowadzce do nowego mieszkania czy utracie bliskiej osoby. Takie zmiany zawsze wywołują mniejsze lub większe napięcie emocjonalne, które może objawić się także w czasie snu.

Przyczyną koszmarów sennych każdej nocy mogą być choroby, takie jak narkolepsja, bezdech senny, zaburzenie stresowe pourazowe, zaburzenia depresyjne i zaburzenia lękowe (również lęki nocne). Oprócz tego koszmary senne wynikają z przyjmowania niektórych leków. Przykładami takich środków są leki hipotensyjne, przeciwdepresyjne czy wykorzystywane w leczeniu choroby Parkinsona.

Jak poradzić sobie z koszmarami sennymi?

Sposób poradzenia sobie z koszmarami zależy od tego, z czego one wynikają. W przypadku przyczyny chorobowej należy się zająć przede wszystkim jej rozwiązaniem. Kiedy uda Ci się pokonać przyczynę, koszmary same znikną. Jeżeli miewasz złe sny bez wyraźnego powodu, może to oznaczać, że poprawy wymaga Twoja higiena snu. W tym przypadku warto zapoznać się z zasadami zdrowego snu, które szerzej opisałam w artykule o głębokim śnie

Warto, abyś pamiętał, że nie jesteś sam z problemem. W przypadku koszmarów, z którymi nie możesz sobie poradzić, możesz zgłosić się do psychoterapeuty. Wraz z jego pomocą spróbujesz poszukać źródła złych wizji. Często to właśnie zrozumienie jest kluczem do rozwiązania tego typu problemów.

Koszmary senne u dzieci

Koszmary nocne u dzieci bywają szczególnie dotkliwym problemem. Jest to spowodowane tym, że dzieci, szczególnie te młodsze, mają problemy z odróżnieniem snu od rzeczywistości. Niestety nie ma jednego, dobrego rozwiązania na koszmary. Przede wszystkim możesz spróbować ograniczyć czynniki, które wpływają na pojawienie się koszmarów, a na które masz wpływ. Należą do nich przede wszystkim zbytnie przemęczenie, przegrzanie oraz brak regularności w harmonogramie dnia.

Przyczyny, na które mamy mniejszy wpływ, ale również warto o nich wiedzieć, to przede wszystkim przeziębienie i ząbkowanie. Warto wiedzieć również, że złe sny raczej nie zdarzają się u dzieci młodszych niż 12–18-miesięczne. W ich przypadku przyczyna płaczu zaraz po przebudzeniu będzie zupełnie inna.

Koszmary senne a paraliż senny i przysenny

Aby zrozumieć, czym jest paraliż przysenny, trzeba odróżnić go od paraliżu sennego, który jest zupełnie normalny i pożądany w fazie REM. Paraliż senny jest potrzebny, aby ciało pomimo ruchu w czasie marzeń sennych pozostawało zastygnięte. 

A czym jest paraliż przysenny? Kto raz go doświadczył, ten go nie zapomni... Chociaż na ogół nie zagraża on zdrowiu, jest stanem nieprzyjemnym, a dla niektórych wręcz traumatycznym. Najprościej można go opisać jako uczucie bezwładu typowe dla snu z jednoczesnym posiadaniem świadomości. Nierzadko osoby, które doświadczyły tego rodzaju paraliżu, wspominają również o uczuciu ucisku w klatce piersiowej.

Źródła
  1. M. Skalski, Bezsenność – patogeneza i leczenie, „Kosmos” 2014, t. 63, nr 2, s. 233–243.
  2. I. Grabska-Kobyłecka, D. Nowak, Sen, bezsenność i jej leczenie – krótki przegląd aktualnej wiedzy ze szczególnym uwzględnieniem ziołolecznictwa, „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 2014, t. 10, nr 3, s. 270–277.
  3. A. Kawalec, K. Pawlas, Czynniki środowiskowe wpływające na sen oraz zachowywanie higieny snu, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2013, t. 94, nr 1, s. 1–5.
  4. O. Drenda, Więcej, szybciej, lepiej, „Znak” 2016.
  5. C. Stampi, Polyphasic sleep strategies improve prolonged sustained performance: A field study on 99 sailors, „Work & Stress” 2007, t. 3, nr 1, s. 41–55.
  6. S. Chokroverty (ed.), Sleep Disorders Medicine, Oxford 1994.
  7. E.A. Lucas, M.B. Sterman, Experimental Neurology, „Experimental Neurology” 1975, t. 46, nr 2, s. 369–388.
Author Klaudia Gaicka picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

mowienie-przez-sen-jakie-sa-przyczyny-jak-przestac
Zdrowie psychiczne
1 min.
Mówienie przez sen - jakie są przyczyny? Jak przestać?
27.07.2021
asertywnosc-przyklady-jak-byc-asertywnym
Zdrowie psychiczne
1 min.
Przykłady asertywności w życiu codziennym
19.01.2023
melisa-na-sen-czy-pomaga-na-bezsennosc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Melisa na bezsenność i inne dolegliwości
17.09.2021
zawisc-co-to-jest-jak-sobie-z-nia-poradzic
Zdrowie psychiczne
2 min.
Co to jest zawiść? Poznaj metody radzenia sobie z zawiścią ludzką
19.05.2021
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
mowienie-przez-sen-jakie-sa-przyczyny-jak-przestac
Zdrowie psychiczne
1 min.
Mówienie przez sen - jakie są przyczyny? Jak przestać?
27.07.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.