Umów teleporadę
Welbi
Zdrowie psychiczneSen 1 min.

Co to jest paraliż senny? Jak sobie z nim poradzić?

Angelika Janowicz31.10.2021Aktualizacja: 22.10.2023

Czy zdarzyło ci się obudzić i nie móc wykonać żadnego ruchu ciałem? Być może właśnie doświadczyłeś paraliżu sennego. Mimo że jest on bardzo nieprzyjemny, nie powoduje żadnego zagrożenia dla zdrowia. Może być jednak jednym z objawów choroby, która wymaga leczenia. Zobacz, co to jest paraliż senny i jakie są jego przyczyny.


Paraliż senny zaliczany jest do zaburzeń snu. Jest to grupa różnego rodzaju patologii, które charakteryzują się występowaniem niechcianych i niezależnych zachowań w czasie zasypiania, snu lub wybudzania się z niego. Pojawiają się podczas fazy REM lub NREM. Mogą występować zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Parasomnie należy skonsultować ze specjalistą, a w razie potrzeby rozpocząć też odpowiednie leczenie.

paraliz-senny-co-to-jest-przyczyny-objawy-leczenie
pixabay.com

Polecane

bezdech-senny-co-to-jest-przyczyny-leczenie
Zdrowie psychiczne
1 min.
Bezdech senny – przyczyny, leczenie, zapobieganie
29.07.2022
odpoczynek-dlaczego-jest-istotny-dla-organizmu
Zdrowie psychiczne
1 min.
Odpoczynek - dlaczego jest istotny dla organizmu?
29.10.2021
ergoterapia-co-to-jest-na-czym-polega-jakie-sa-metody
Zdrowie psychiczne
2 min.
Ergoterapia - co to jest? Na czym polega? Jakie są metody?
27.07.2021
platoniczny-zwiazek-co-to-jest-na-czym-polega
Zdrowie psychiczne
1 min.
Platoniczny związek - co to jest? Na czym polega?
24.01.2022
Spis treści
  1. Co to jest paraliż senny?
  2. Jakie są objawy paraliżu sennego?
  3. Jak długo trwa paraliż senny?
  4. Co robić, gdy pojawi się paraliż senny?
  5. Czy można zapobiec paraliżowi sennemu?

Co to jest paraliż senny?

Paraliż senny jest zjawiskiem występującym w czasie snu, które charakteryzuje się czasowym i odwracalnym porażeniem mięśni. Brak możliwości wykonania ruchu podczas marzeń sennych jest fizjologicznym stanem, który zapobiega uszkodzeniom ciała. Zdarza się jednak, że mózg wysyła nieprawidłowe impulsy. W efekcie twoja świadomość budzi się, ale ciało nie.

Przyczyn paraliżu sennego jest wiele. Możesz doświadczyć go, gdy nie przestrzegasz zasad higieny snu, prowadzisz nieregularny tryb życia, często zmieniasz strefy czasowe lub pracujesz na zmiany. Wywołać go mogą również niektóre leki i substancje, które wpływają na układ nerwowy. Inną przyczyną może być narkolepsja, czyli zaburzenie charakteryzujące się nadmierną sennością.

Paraliż senny występuje u 5-40% osób w populacji ogólnej. Skąd aż tak duże rozbieżności w danych? Odpowiedź jest prosta - nie wszyscy zgłaszają się z tym problemem do lekarza. Dlatego niemożliwe jest prowadzenie bardziej szczegółowych statystyk. Paraliż senny jest częstym zjawiskiem u dzieci i młodzieży. Nie oznacza to jednak, że nie dotyka osób dorosłych.

Jakie są objawy paraliżu sennego?

Najważniejszym objawem paraliżu sennego jest niemożność wykonania jakiegokolwiek ruchu. Nie możesz ruszać swoim ciałem. Masz poczucie, że utraciłeś nad nim kontrolę. Jednocześnie Twoja świadomość jest całkowicie zachowana. Możesz także normalnie oddychać. Paraliż senny pojawia się podczas zasypiania lub w momencie przebudzania, gdy przechodzisz z fazy snu w stan czuwania.

Podczas paraliżu sennego możesz odczuwać również inne objawy:

  • uczucie bezwładnego spadania,

  • nieprzyjemne doznania psychiczne (np. halucynacje dźwiękowe, wzrokowe lub somatyczne),

  • szybsze ruchy gałek ocznych,

  • wrażenie dzwonienia w uszach.

Niemal zawsze pojawia się strach, a niekiedy także panika. Czujesz przyspieszone bicie serca, jest ci nieprzyjemnie, wydaje ci się, że masz trudności ze złapaniem oddechu. W rzeczywistości oddech nie jest zaburzony. Mimo pojawienia się uczucia strachu, paraliżu sennego nie możesz mylić z inną parasomnią, jaką są lęki nocne.

Jak długo trwa paraliż senny?

Paraliż senny nie jest długotrwałym zjawiskiem. Stan ten trwa zwykle kilkanaście sekund. Bardzo rzadko zdarza się, aby utrzymywał się do kilku minut. Paraliż senny mija samoistnie. Są jednak pewne działania, które możesz podjąć, aby spowodować jego ustąpienie.

Co robić, gdy pojawi się paraliż senny?

Gdy doświadczysz paraliżu sennego, możesz zacząć szybciej oddychać (mięśnie oddechowe nie są objęte porażeniem), dzięki czemu twój mózg otrzyma informację o tym, że należy się obudzić. Spróbuj także poruszyć jakąś częścią ciała (np. palcami u rąk) lub zmienić minę na twarzy (np. uśmiechnij się). Ruch jakiegokolwiek mięśnia spowoduje, że paraliż senny ustąpi.

Paraliż senny jest bardzo nieprzyjemnym doznaniem. Pamiętaj, żeby zachować spokój. Musisz uświadomić sobie, że nie dzieje się nic złego i wszystko za chwilę minie. Jest to ważne zwłaszcza wtedy, gdy pojawiają się halucynacje.

Zjawisko to najczęściej zdarza się sporadycznie. Możesz doświadczyć go raz w życiu. Niekiedy jednak ten stan nawraca. Wówczas powinieneś zgłosić się do lekarza, ponieważ może to być objaw choroby wymagającej leczenia. Na wizytę wybierz się również wtedy, gdy przy okazji pojawiają się też inne zaburzenia snu (np. nawracające trudności w zasypianiu lub częste wybudzanie się w nocy).

Czy można zapobiec paraliżowi sennemu?

Sposobem na uniknięcie paraliżu sennego jest prawidłowa higiena snu. Powinieneś zadbać o regularny rytm dnia. Staraj się zasypiać i budzić o tej samej godzinie. Nie wykonuj intensywnego wysiłku fizycznego przed snem i zrezygnuj z wykonywania pobudzających czynności (np. oglądania horrorów lub grania w gry komputerowe). Nie pij przed snem kawy, mocnej herbaty lub napojów energetycznych. Zadbaj także o dobre warunki w sypialni: brak dodatkowych źródeł światła, wygodny materac, cisza, odpowiedni mikroklimat (pamiętaj o wietrzeniu sypialni przed pójściem spać).

Źródła
  1. K. Strzelczyk, Rzecz o paraliżu sennym, „Wszechświat”, 2015, t. 116, nr 7-9, s. 201-204.
  2. J. Zawilska i in., Narkolepsja: etiologia, obraz kliniczny, diagnostyka i leczenie, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, 2012, nr 66, s. 771-786.
  3. A. Bilikiewicz, Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
Author Angelika Janowicz picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

mowienie-przez-sen-jakie-sa-przyczyny-jak-przestac
Zdrowie psychiczne
1 min.
Mówienie przez sen - jakie są przyczyny? Jak przestać?
27.07.2021
autyzm-wysokofunkcjonujacy-objawy-terapia
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autyzm wysokofunkcjonujący – jak się objawia i jak sobie z nim radzić?
28.07.2022
asertywnosc-przyklady-jak-byc-asertywnym
Zdrowie psychiczne
1 min.
Przykłady asertywności w życiu codziennym
19.01.2023
melisa-na-sen-czy-pomaga-na-bezsennosc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Melisa na bezsenność i inne dolegliwości
17.09.2021
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
mowienie-przez-sen-jakie-sa-przyczyny-jak-przestac
Zdrowie psychiczne
1 min.
Mówienie przez sen - jakie są przyczyny? Jak przestać?
27.07.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.